Το γνωστό τραγούδι και ο μετεωρολογικός κανόνας λένε «φύσηξε Βαρδάρης και καθάρισε», αλλά σήμερα στη Θεσσαλονίκη συνυπάρχουν ο Βαρδάρης με το χιόνι. Αλήθεια, γιατί συμβαίνει αυτό; Για να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα χρειαζόμαστε λίγη θεωρία: «Ο Βαρδάρης, που πνέει κατά μήκος της κοιλάδας του Αξιού και επηρεάζει κυρίως τις περιοχές της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής, είναι άνεμος τύπου Μπόρα. Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η τυπική περίπτωση επικράτησης Βαρδάρη. Ο αντικυκλώνας της κεντρικής Ευρώπης επεκτείνεται προς τα ΒΔ Βαλκάνια, καθώς ψυχρό μέτωπο κινείται νοτιοανατολικά. Οι ισοβαρείς καμπύλες είναι πυκνές και ακολουθούν την κατεύθυνση της κοιλάδας του ποταμού Αξιού, δηλαδή από τα Β-ΒΔ προς τα Ν-ΝΑ. Ο Βαρδάρης παύει να πνέει όταν οι ισοβαρείς παίρνουν κατεύθυνση κάθετη προς την κοιλάδα του Αξιού. Αυτό συμβαίνει όταν ο αντικυκλώνας επεκταθεί από τα ΒΔ Βαλκάνια προς τη Μαύρη Θάλασσα (σχήμα 2)» (Απόσπασμα από το βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, τόμος Ι «Η γνώση»).
Σχήμα 1
Σχήμα 2
Όταν ισχύει ο κανόνας, δηλαδή όταν στη Θεσσαλονίκη ο Βαρδάρης δεν «επιτρέπει» την εμφάνιση νεφών και υετού (βροχή, χιόνι κ.λπ.), συντρέχουν οι παρακάτω δύο ειδικοί λόγοι: (α) η ΒΔ διεύθυνση του ανέμου έχει «βάθος» προς την ενδοχώρα της πρώην Γιουγκοσλαβίας και (β) ο άνεμος παραμένει καθ’ ύψος ΒΔ, τουλάχιστον στο κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας. Στη σημερινή περίπτωση: (α) στα Σκόπια το επιφανειακό ρεύμα είναι ΒΑ και (β) ο άνεμος στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας πάνω από την κοιλάδα του Αξιού και τη Θεσσαλονίκη είναι Β-ΒΑ. Οι κυκλοφοριακές συνθήκες στην ελεύθερη ατμόσφαιρα και τα δυναμικά αίτια που προκύπτουν από αυτές είναι οι παράγοντες οι οποίοι συχνά ελαχιστοποιούν ή και εξαλείφουν την επίδραση του αναγλύφου.
26 Ιανουαρίου 2014