Το παρόν και το μέλλον των μοντέλων πρόγνωσης καιρού


     Τον Οκτώβριο του 2012 σε ένα άρθρο που θα το βρείτε παρακάτω είχα αναφερθεί στις δυνατότητες των μοντέλων πρόγνωσης καιρού και σήμερα θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις μου για το παρόν και το μέλλον τους.Προσωπική μου γνώμη είναι ότι τα τελευταία χρόνια η ακρίβεια των αποτελεσμάτων της αριθμητικής πρόγνωσης καιρού για τις πρώτες 2-3 ημέρες έχει βελτιωθεί, αλλά δεν μπορώ να πω το ίδιο για τα αποτελέσματα που αναφέρονται στο διάστημα από την 5η ως την 7η ημέρα. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα των επαληθεύσεων που γνωρίζω, μικρή βελτίωση έχει παρατηρηθεί και στη δεύτερη περίπτωση, αλλά η αίσθησή μου είναι ότι υπάρχει περισσότερη αστάθεια και ασυνέπεια στις μέρα με τη μέρα ντετερμινιστικές προτάσεις-προγνώσεις των μοντέλων. Δεν μπορώ να αποδείξω ότι η συνεχώς αυξανόμενη διακριτική ικανότητα των μοντέλων (ανάλυση πυκνότερου πλέγματος) έχει κάποιες επιπτώσεις στην πρόγνωση των μεγάλων ατμοσφαιρικών κυμάτων για την 6η ή την 7η μέρα, αλλά με απασχολούν αυτές οι σκέψεις. Είναι πιθανό η ποσοτική επαλήθευση (μέσα σφάλματα κ.λπ.) των αποτελεσμάτων των μοντέλων να μην επαρκεί για την απόδειξη της σύνδεσης που προαναφέρθηκε και να χρειάζεται κάποια ποιοτική προσέγγιση. Σε κάθε περίπτωση, το συμπέρασμα είναι ότι για μια αξιοπρεπή πρόγνωση έξι ημερών η χρήση των πιθανοτήτων είναι μάλλον μονόδρομος.
      Πολλές συζητήσεις έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται για την εξέλιξη των μοντέλων της αριθμητικής πρόγνωσης καιρού τα επόμενα 10 με 15 χρόνια. Για το θέμα αυτό παραθέτω ένα απόσπασμα από τον τρίτο τόμο της τριλογίας ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ που μόλις κυκλοφόρησε με τον επιμέρους τίτλο «ο έλεγχος»:
    «Το 1999, ο Ρίτσαρντ Άνθες, επί πολλά χρόνια πρόεδρος του UCAR (University Corporation for Atmospheric Research) στο βιβλίο του Global Weather Services in 2025 έκανε την παρακάτω πρόβλεψη: “Ως το 2025 το πρόβλημα των παρα­τηρήσεων για την πρόγνωση του καιρού θα έχει επιλυθεί. Τα λάθη των παρατη­ρήσεων, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, θα έχουν ελαχιστοποιηθεί. Τα παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης καιρού με οριζόντια ανάλυση ενός χιλιομέτρου θα έχουν φθά­σει τα θεωρητικά όρια της προγνωσιμότητας της ατμόσφαιρας. Οι αριθμητικές προ­γνώσεις για το διάστημα 0-2 ημέρες θα είναι ουσιαστικά τέλειες. Οι εβδομαδιαίες προγνώσεις θα είναι τόσο ακριβείς όσο είναι σήμερα οι προγνώσεις 2-3 ημερών. Οι μετεωρολογικές πληροφορίες για την κοινωνία θα είναι εκατοντάδες φορές πιο χρήσιμες από ότι είναι σήμερα και με μικρότερο ανά άτομο κόστος”.
    Το 2004, πέντε χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου του, ο Ρίτσαρντ Άνθες έγραψε ότι το όραμά του για την εξέλιξη της μετεωρολογίας το 2025 είναι σε γενικές γραμμές σε τροχιά επαλήθευσης, αν και ο ρυθμός προόδου στα επιμέρους μετεωρολογικά θέματα ποικίλει αξιόλογα (WMO Bulletin V.53 No 3, July 2004). Πίσω από τις λέξεις και τις φράσεις που χρησιμοποιεί ο Άνθες διακρίνεται κάποια αβεβαιότητα για τις αρ­χικές του εκτιμήσεις, την επαλήθευση των οποίων συνδέει ευθέως με επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες για την εκτέλεση παρατηρήσεων, την περαιτέρω ανάπτυξη των υπολογιστών και την εντατικοποίηση της έρευνας. Ιδιαίτερη μνεία κάνει ο Ρίτσαρντ Άνθες στο δύσκολο και επίμονο πρόβλημα της ποσοτικής πρόβλεψης του υετού, το οποίο εξαρτάται από πολύπλοκες δυναμικές και μικροφυσικές δια­δικασίες και τις αλληλεπιδράσεις τους σε ευρύ φάσμα κλιμάκων κίνησης.
    Εννέα χρόνια μετά τη δεύτερη παρέμβαση του Ρίτσαρντ Άνθες, όλα δείχνουν ότι οι αρχικές εκτιμήσεις του αναφορικά με την ακρίβεια των προγνώσεων το 2025 ήταν μάλλον αισιόδοξες. Με αυτό το δεδομένο, αναρωτιέται κάποιος πώς είναι δυνατό στα λίγα χρόνια που μας χωρίζουν από το 2025 να αποκτηθούν οι αναγκαίες γνώσεις και να αναπτυχθούν οι τεχνολογίες εκείνες που θα επιτρέψουν στον άνθρωπο να ελέγξει τον καιρό τη στιγμή που δεν θα είναι ικανός να τον προβλέψει με την επιθυμητή ακρίβεια. Το πιθανότερο είναι ότι τελικά τα περί κατάκτησης του καιρού που αναφέρονται στη μελέτη Air Force 2025 (κατευθυντήριο σχέδιο της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ) θα αποτε­λέσουν ακόμα μια ανεκπλήρωτη προφητεία».

                                                                                                                        3 Ιανουαρίου 2014