Περί αχιονίας (συνέχεια)

Αν η κατά 0,8^οC άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη 

τα τελευταία 120 χρόνια δεν σας φαίνεται ικανή να αποσταθεροποιήσει 

το κλίμα του, ίσως αλλάξετε γνώμη βλέποντας τις μεταβολές της

 θερμοκρασίας και τις επιπτώσεις τους στην Ευρώπη την τελευταία χιλιετία.

Πηγή: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 

Τμήμα Γεωλογίας, Τομέας Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας

Στη συνέχεια του περί αχιονίας άρθρου θα προσπαθήσουμε να δούμε αν πίσω από τη μείωση του αριθμού των ημερών χιονόπτωσης που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες σε πολλές περιοχές της χώρας κρύβεται η κλιματική αλλαγή. Στο πρώτο μέρος του άρθρου αναφερθήκαμε στην υπόθεση που λέει ότι με την εξάπλωση της παγοκάλυψης από τις πολικές περιοχές προς τη βόρεια Ευρώπη που παρατηρήθηκε τη  Μικρή Παγετώδη Εποχή μετατοπίστηκαν οι συνήθεις τροχιές των βαρομετρικών χαμηλών προς τη νότια Ευρώπη. Υπάρχει, όμως, και η αντίστροφη υπόθεση. 

Τι μπορεί να συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες που οι πολικοί πάγοι συρρικνώνονται; Μήπως οι συνήθεις τροχιές των βαρομετρικών χαμηλών μετατοπίζονται πλέον προς τα βορειότερα γεωγραφικά πλάτη και οι περιοχές με γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 30 και 45 μοιρών βρίσκονται συχνότερα κάτω από την επίδραση των υποτροπικών υψηλών πιέσεων; Με απλά λόγια, μήπως οι εποχικές μεταβολές του πολικού κυκλωνικού στροβίλου, δηλαδή η εξάπλωσή του το χειμώνα προς τα μικρότερα γεωγραφικά πλάτη και η συρρίκνωσή του το καλοκαίρι στα μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη, δείχνουν κατά κάποιο τρόπο σε μικρογραφία την εικόνα της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας που βιώνει ο πλανήτης τις ψυχρές και θερμές περιόδους του αντίστοιχα;

Μελέτες έδειξαν ότι τις τελευταίες δεκαετίες πράγματι οι τροχιές των μετωπικών υφέσεων το χειμώνα εμφανίζονται μετατοπισμένες προς τους πόλους, γεγονός που συνδέεται με την αύξηση του υετού στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη και με τις συχνότερες αντικυκλωνικές συνθήκες στα μικρότερα γεωγραφικά πλάτη. Σχετική με το θέμα αυτό είναι και η ανακάλυψη ότι παρουσιάζονται ενισχυμένοι οι δυτικοί άνεμοι (westerlies) και στα δύο ημισφαίρια. Από την άλλη πλευρά, όλα όσα συμβαίνουν στη λόγω της κλιματικής αλλαγής συχνά αποσταθεροποιημένη Αρκτική, έχουν επίδραση στην πλανητική κυκλοφορία, τουλάχιστον σε περιοχικό επίπεδο. Οι μεταβολές της αρκτικής ταλάντωσης και οι ξαφνικές στρατοσφαιρικές θερμάνσεις που οδηγούν στη χαλάρωση των δυτικών ανέμων και την εκροή αρκτικών αερίων μαζών σε μικρότερα πλάτη είναι θέματα που τα τελευταία χρόνια απασχολούν ιδιαίτερα μετεωρολόγους και κλιματολόγους.

Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαστε βέβαιοι για τον τρόπο με τον οποίο επιδρά στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία του πλανήτη η υπερθέρμανσή του. Αυτό φαίνεται από τις ελλιπείς και ορισμένες φορές ανταγωνιστικές επιστημονικές εξηγήσεις που κατά κύριο λόγο οφείλονται στην έλλειψη επαρκών γνώσεων για τη λειτουργία του κλιματικού συστήματος της Γης στο σύνολό του. Όμως, οι παρατηρήσεις που τις τελευταίες δεκαετίες δείχνουν ευκρινή άνοδο της θερμοκρασίας είναι αδιαμφισβήτητες και οι ενδείξεις ότι η άνοδος αυτή έχει επίπτωση στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία είναι κάτι παραπάνω από αποχρώσες.

Η κλιματική αλλαγή, δηλαδή η αλλαγή των μέσων καιρικών συνθηκών σε χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον τριάντα ετών είναι πιθανό να κρύβεται πίσω από τη μείωση του μέσου αριθμού ημερών χιονόπτωσης των τελευταίων δεκαετιών. Όμως, εμείς συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε και να ελπίζουμε ότι ως τον Μάρτη θα δούμε μία ή περισσότερες φορές χιόνια στην πόρτα μας. Οι ελπίδες μας δεν είναι αβάσιμες γιατί κάθε χειμώνας είναι μοναδικός και πολύ συχνά διαφορετικός από τα πρότυπα του μέσου χειμώνα τόσο της κλιματικής αλλαγής όσο και των λεγόμενων εποχικών προγνώσεων.