Προβλήματα από τις χαμηλές θερμοκρασίες

Σμόλικας,  φωτ. Λάμπρος Ράπτης 

Τα προβλήματα που δημιουργεί το ψύχος είναι μεγαλύτερα στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, διότι εκεί, σε σύγκριση με τις περιοχές χαμηλού υψομέτρου, επικρατούν χαμηλότερες θερμοκρασίες και ισχυρότεροι άνεμοι. Για τους ορειβάτες, τους χιονοδρόμους και τους λοιπούς ανθρώπους που θα βρεθούν για πολλές ώρες εκτεθειμένοι στο ψύχος, ο κίνδυνος συνδέεται άμεσα με την απώλεια θερμότητας από τον οργανισμό τους. Όταν το σώμα δεν μπορεί να διατηρήσει την κανονική του θερμοκρασία, που είναι 36.6^οC, ο άνθρωπος αντιμετωπίζει προβλήματα υποθερμίας. 

Αν η θερμοκρασία του σώματος πέσει στα επίπεδα των 30^οC, παρατηρείται το φαινόμενο της λιποθυμίας, ενώ η καρδιά του ανθρώπου σταματά στους 26^οC. Μελέτες στις Άλπεις έδειξαν ότι, σε υψόμετρο 3.000 μέτρων με ασθενείς ανέμους και ελαφρώς θετικές θερμοκρασίες, το 60% της ενέργειας ενός ορειβάτη με χειμερινή ενδυμασία χάνεται με τη μεταφορά αισθητής θερμότητας από το σώμα του προς το περιβάλλον και το υπόλοιπο 40% χάνεται, σχεδόν σε ίσα ποσοστά, με την ακτινοβολία, την απώλεια υγρασίας και την αναπνοή.

Η παρατεταμένη έκθεση σε κρύες και υγρές συνθήκες έχει ως αποτέλεσμα το πρήξιμο και το κοκκίνισμα μέρους των χεριών και των ποδιών, φαινόμενο που είναι γνωστό ως χιονίστρες. Αν η θερμοκρασία του δέρματος πέσει κάτω από το μηδέν, δημιουργούνται κρυοπαγήματα (παγώνουν οι ιστοί).Στην περίπτωση αυτή, ο άνθρωπος αισθάνεται τοπικό κάψιμο και η περιοχή που επηρεάστηκε μουδιάζει ή παραλύει. Τέλος, αν δε γίνει θεραπεία, αναπτύσσεται γάγγραινα. Τα κρυοπαγήματα παρατηρούνται πρώτα στα άκρα του σώματος, διότι αυτά έχουν, συνήθως, θερμοκρασίες χαμηλότερες έως και 8^οC από την κανονική θερμοκρασία του σώματος. Ποικίλες ιατρικές μελέτες έχουν δείξει ότι με την έγκαιρη θέρμανση ενός παγωμένου μέλους ελαχιστοποιείται η απώλεια ιστών. Συνιστάται η γενικότερη θέρμανση του οργανισμού π.χ. με ένα καυτό ρόφημα σε συνδυασμό με την τοπική θέρμανση του τραύματος. Για την πλήρη ανάνηψη του επηρεασθέντος μέλους απαιτείται χρόνος από 6 έως 12 μήνες (Απόσπασμα από το βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, Τόμος Ι. Η γνώση).