«Προσοχή στις χιονοστιβάδες»

Πηγή: Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός 

Από πλευράς συνοπτικής κλιματολογίας, η εμμονή της μεσημβρινής κυκλοφορίας στην Α. Ευρώπη - Βαλκάνια τους τελευταίους δύο μήνες (Δεκέμβριος-Ιανουάριος) συνιστά σπάνιο φαινόμενο. Η υπόθεση ότι η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί και τον Φεβρουάριο φαίνεται εξωπραγματική. Στις αιτίες δεν συμπεριλαμβάνεται μόνο η ανάγκη θερμικής εξισορρόπησης μεταξύ των διαφόρων περιοχών του πλανήτη, αλλά και τα νέα «αστρονομικά» δεδομένα: από εδώ και πέρα, με διαρκώς αυξανόμενο το ύψος του Ηλίου, τα ποσά της ηλιακής ακτινοβολίας (ενέργειας) που θα φθάνουν στη διάρκεια του εικοσιτετραώρου στη Γη θα αυξάνονται συνεχώς με επιπτώσεις φυσικά και στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές φορές ο μήνας αυτός φαίνεται να μην ξέρει τι κάνει με τον καιρό και ακριβώς γι αυτό σε ορισμένα μέρη της πατρίδας μας ο Φεβρουάριος αποκαλείται και Μεθυσμένος.

Με βάση, λοιπόν, τα στατιστικά αλλά και τις πρώτες ενδείξεις των μοντέλων, ο καιρός από τις αρχές του μήνα θα αρχίσει να αλλάζει επί το θερμότερο. Με την αλλαγή αυτή αυξάνεται ο κίνδυνος χιονοστιβάδων και η έκδοση σχετικής προειδοποίησης από την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης είναι απολύτως δικαιολογημένη. Είναι γεγονός ότι στη χώρα μας η συχνότητα εμφάνισης χιονοστιβάδων είναι μικρή, αλλά κίνδυνος υπάρχει. Τις τελευταίες δεκαετίες συνέβησαν δύο τραγικά περιστατικά χιονοστιβάδων με ανθρώπινα θύματα. Στο ένα περιστατικό, που έλαβε χώρα στις αρχές Μαρτίου του 1995 στα Λευκά Όρη της Κρήτης, σκοτώθηκε ένας Γερμανός τουρίστας και στο δεύτερο περιστατικό, που σημειώθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2005 στο Μαίναλο της Αρκαδίας, έχασαν τη ζωή τους πέντε ορειβάτες.

Για το τι ακριβώς είναι και το πώς προκαλούνται οι χιονοστιβάδες σας παραθέτω ένα σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, τόμος ΙΙ, «Η πρόγνωση»:

«Χιονοστιβάδες δημιουργούνται όταν όγκοι χιονιού που βρίσκονται στις πλαγιές των βουνών ξεκολλούν και πέφτουν προκαλώντας συχνά τον τραυματισμό ή το θάνατο χιονοδρόμων και ορειβατών. Νέο, ξηρό χιόνι μπορεί να μείνει κολλημένο σε πλαγιές με κλίση ακόμα και 40^ο, αλλά υγρό χιόνι μπορεί να αποκολληθεί από πλαγιές με κλίση μόλις 15^ο_. Η κρίσιμη γωνία εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την πυκνότητα του χιονιού.

Μικρές μπάλες χιονιού που κατρακυλούν στις πλαγιές των βουνών είναι δυνατό να εξελιχθούν σε χιονοστιβάδες. Οι χιονοστιβάδες αυτές συνήθως έχουν μικρές διαστάσεις, αλλά δεν είναι ακίνδυνες για χιονοδρόμους ή ορειβάτες. Εξαιρετικά επικίνδυνες είναι οι χιονοστιβάδες που δημιουργούνται από το σπάσιμο μεγάλων πλακών χιονιού πάχους ενός μέτρου ή περισσότερο σε πλαγιές με κλίση 20-45^ο.Η αιτία του φαινομένου αυτού έχει σχέση με τις διαφορές πιέσεως που ασκούνται στο χιόνι της πλάκας που σπάει και στο στρώμα χιονιού που βρίσκεται ακριβώς κάτω από αυτή. Νέο χιόνι που έπεσε την προηγούμενη νύχτα ή χιόνι που μεταφέρθηκε στην πλαγιά με τον άνεμο ή μόνο το βάρος ενός χιονοδρόμου μπορεί να αποτελέσει την αιτία δημιουργίας χιονοστιβάδας. 

Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, ευνοϊκές συνθήκες για χιονοστιβάδες ξηρού χιονιού δημιουργούνται όταν μετά από ισχυρές χιονοπτώσεις παρατηρηθεί αλλαγή στο πεδίο των ανέμων. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος το πρώτο εικοσιτετράωρο μετά την αλλαγή. Για χιονοστιβάδες υγρού χιονιού ευνοϊκές συνθήκες δημιουργούνται κυρίως την άνοιξη λόγω των απότομων μεταβολών της θερμοκρασίας του αέρα που επιδρούν στο αποθηκευμένο χιόνι. Υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί που, ωστόσο, ξεφεύγουν από τους στόχους αυτού του βιβλίου.»