Οι καύσωνες του Ιουνίου και η κλιματική αλλαγή

Η φωτογραφία είναι από το site http://www.nooz.gr/
Σήμερα, πέρα από το κυνήγι των βαθμών που είναι αναπότρεπτο, ας δούμε ένα πιο σοβαρό ζήτημα. Ας εξετάσουμε τους καύσωνες του Ιουνίου από τη σκοπιά της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτή την αρχική έρευνα χρησιμοποιούνται μετεωρολογικά στοιχεία 31 ετών (1987-2017) από τον Μ.Σ. της ΕΜΥ στη Ν. Φιλαδέλφεια, καθώς και στοιχεία από το προσωπικό μου αρχείο - ημερολόγιο. 

Θέτοντας ως κριτήριο την εμφάνιση μιας τουλάχιστον ημέρας του Ιουνίου με μέγιστη θερμοκρασία ίση ή μεγαλύτερη των 40 βαθμών, βρέθηκαν τα παρακάτω αποτελέσματα:

(1) Τα πρώτα 20 χρόνια της περιόδου, δηλαδή από το 1987 ως το 2006, βρέθηκαν μόνο δύο Ιούνιοι που πληρούσαν το κριτήριο. Ο Ιούνιος του 1997 και ο Ιούνιος του 2000, αμφότεροι με μέγιστη θερμοκρασία 40,0 ή και πλέον βαθμών μόνο για μια ημέρα.  

(2) Τα τελευταία 11 χρόνια της περιόδου, δηλαδή από το 2007 ως το 2017, βρέθηκαν έξι Ιούνιοι που πληρούσαν το κριτήριο (2007, 2010, 2012. 2014, 2016 και 2017). Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι:

        (α) Τον Ιούνιο του 2007 σημειώθηκε στην περιοχή της έρευνας πολυήμερος και ιδιαίτερα ισχυρός καύσωνας με τη θερμοκρασία να φθάνει τους 46,2 βαθμούς. Η τιμή αυτή είναι η μεγαλύτερη που έχει παρατηρηθεί ποτέ στη Ν. Φιλαδέλφεια από τότε που τηρούνται αρχεία.

         (β) Με βάση τη μέση μέγιστη θερμοκρασία, ο Ιούνιος του 2012 ήταν ο πιο ζεστός Ιούνιος από τότε που τηρούνται αρχεία.

        (γ) Οι καύσωνες του Ιουνίου τόσο του 2014 όσο και του 2016 είχαν αξιόλογη ένταση και διάρκεια.

        (δ) Ο καύσωνας του φετινού Ιουνίου (2017) ήταν ισχυρός.

Αν και χρειάζεται να γίνει περαιτέρω έρευνα, μπορούμε βάσιμα να πούμε ότι τα τελευταία χρόνια οι καύσωνες του Ιουνίου είναι περισσότεροι και ισχυρότεροι από πριν. Η θέση ότι δεν ευθύνεται γι αυτό η κλιματική αλλαγή δεν πείθει κανέναν.


Σε ό,τι αφορά τη σημερινή ζέστη, λίγη υπομονή! Σκεφθείτε ότι στη Δ-ΒΔ Ελλάδα ο καύσωνας άρχισε ήδη να υποχωρεί και η αυριανή ημέρα θα είναι για όλους μας καλύτερη.
Καλή Κυριακή, φίλοι μου.

12 σχόλια:

  1. Αξιοτιμε κ. Ζιακοπουλε,

    Ασφαλως και η κλιματικη αλλαγη ωθει τις μεσες τιμες θερμοκρασιας προς τα επανω.

    Το ερωτημα ομως (για εμενα προσωπικα και αρκετους αλλους) ειναι, ποσο θα κρατησει αυτη η φαση θερμανσης στο κλιμα και σε ποιο βαθμο (ποσοστο επι τις εκατο) μπορει να ευθυνεται η ανθρωπινη δραστηριοτητα;

    Δεδομενου οτι υπαρχουν στοιχεια και αποδειξεις οτι ο πλανητης μονιμως εισερχεται και εξερχεται σε αλλεπαληλες και ραγδαιες περιοδους αυξησης και μειωσης της μεσης θερμοκρασιας πολυ πριν την εμφανιση του ανθρωπου.

    Φιλικα,
    Ευσταθιος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. (α) Η κλιματική αλλαγή, μετατοπίζοντας την Γκαουσιανή Κατανομή (Καμπάνα) προς τα δεξιά, αυξάνει και τις πιθανότητες εμφάνισης ακραίων τιμών θερμοκρασίας.
      (β) Η παρούσα ανθρωπογενής θέρμανση είναι συνεχής, ώσπου να έλθει η επόμενη εποχή των παγετώνων. Η περιοδική πτώση της ηλιακής δραστηριότητας δεν μπορεί να αντιστρέψει την παγκόσμια υπρθέρμανση ΄
      (γ) Η συντριπτική πλειονότητα των ειδικών είναι σχεδόν βέβαιη για τα ανθρωπογενή αίτια της κλιματικής αλλαγής.
      (δ) Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακά στην ατμόσφαιρα δεν ξεκίνησε από τον άνθρωπο και ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν παρατηρήθηκε τόσο γρήγορη κλιματική αλλαγή!

      Διαγραφή
  2. Πως λέμε "χιονιάς ανατολικών προσηνέμων"; Σήμερα πάμε για καύσωνα ανατολικών ...υπηνέμων. Για την Αττική η χτεσινή νύχτα μέχρι στιγμής η χειρότερη. Με το ζόρι κατέβηκε η θερμοκρασία κάτω από τους 30 και όχι παντού. Σήμερα φοβάμαι πως θα είναι η χειρότερη μέρα, ίσως και νύχτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δίκιο, Γιώργο. Να προοσθέσω ακόμα και τη θερμική "αδράνεια" των ντουβαριών...

      Διαγραφή
  3. Αγαπητέ φίλε Δημήτρη Καλή σου μέρα,
    Για εμάς που ασχολούμαστε λίγο βαθύτερα με τις μετεωρολογικές παραμέτρους θα ήθελα να παρατηρήσω και εγώ με τη σειρά μου ότι δεν είναι ότι καλύτερο πλέον να δίνουμε τόση μεγάλη βάση στις επιφανειακές θερμοκρασίες. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί μπορεί να παραμένουν σταθερά εγκατεστημένοι για πολλά χρόνια στην ίδια θέση και εύλογα θεωρεί κάποιος ότι τα στοιχεία του παρόντος είναι συγκρίσιμα με τα δεδομένα του παρελθόντος. Στην πραγματικότητα όμως δεν ισχύει αν λάβουμε υπόψη τις δομικές αλλαγές που έχουν προκύψει στον περιβάλλοντα χώρο του σταθμού (οικιστική ανάπτυξη, μείωση πράσινου, περιορισμός ελεύθερης ροής αέρα, κάθε είδους ασφαλτοστρώσεις, και πολλά άλλα). Επιπλέον στην αποτύπωση μιας μέγιστης τιμής σε ένα σταθμό (αστικού χαρακτήρα) είναι δυνατό να συνηγορήσουν και άλλοι, τυχαίοι, δυναμικοί και μη παράγοντες (τυχόν βαροβαθμίδα για ροές αέρα, κυκλοφορία οχημάτων ή άλλων αστικών οχλήσεων ανάλογα αν είναι αργία ή καθημερινή, κ.α.). Όσον αφορά το δίκτυο των ερασιτεχνικών σταθμών, για το οποίο συχνά εχω εκφράσει τις ευχαριστίες μου σε όλους τους εθελοντες, ευτυχώς που υπάρχουν (ιδιαίτερα για τα βροχομετρικά τους), θέλω να επισημάνω οτι πολλοί απο αυτούς δεν πληρούν όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές (τύπος σταθμού, θέση εγκατάστασης) και αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Επομένως αυτό που εκτιμώ ότι θα είχε μεγαλύτερη αξία προς διερεύνηση είναι τα αίτια που προκαλούν τις υψηλές θερμοκρασίες και ιδιαίτερα στις θερμοκρασίες που σημειώνονται στις περιόδους ενός πραγματικού (τυπικού, όπως έγραψες σε προηγούμενο άρθρο σου) καύσωνα. Οι θερμές εισβολές και τα βαρομετρικά πεδία αξίζουν περισσότερο της δικής μας προσοχής.
    Όσον αφορά την Κλιματική αλλαγή, αυτή ευτυχώς είναι παρούσα, γιατί μόνο ένα σύστημα νεκρό δεν μεταβάλλεται, όπως σημείωσε 2500 χρόνια πριν ο Αριστοτέλης ( “ Αι Θεμελιώδεις Αρχαί ολοκλήρου της φύσεως είναι η αλλοίωσις και η κίνησις· όστις δεν ανεγνώρισε τας αρχάς ταύτας, δεν γνωρίζει την Φύσιν.” ). Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ύπαρξη του ανθρώπου, και η σημερινή του φυσιολογία και θέση, είναι αποτέλεσμα διαρκών μεταβολών περιβαλλοντικών παραγόντων και συνακόλουθα κλιματικών αλλαγών. Για την ιστορία όμως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το ανθρώπινο γένος μεγαλούργησε σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών (στη Μεσοποταμία κάτω από υψηλές θερμοκρασίες ξεκίνησε η πρώτη κοινωνικοποίηση του ανθρώπου και ο πρώτος πολιτισμός, ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός αναπτύχθηκε σε παρόμοιες με τις σημερινές συνθήκες), ενώ οι περίοδοι ψύξης προκάλεσαν σωρεία κατακτητικών πολέμων (τροφοσυλεκτικές κοινωνίες) καθώς διαμόρφωσαν και τις συνθήκες του Μεσαίωνα. Από το 1800 και μετά όλα ακολουθούν αυξητική πορεία, η πλέον ανθηρή περίοδος του πλανήτη είναι εδώ, ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε τόση ευημερία στο ανθρώπινο γένος. Μόνο οι αρνητικές σκέψεις και τα μεγάλα συμφέροντα της τρομολαγνείας μπορούν να μαυρίσουν το μελλοντικό όνειρο του ανθρώπου για μακροζωία και καλοζωία…. α, και η τρομοκρατία, δυστυχώς.
    Οφείλουμε όμως και ως ανθρώπινο γένος να ευγνωμονούμε για αυτό που μας προσφέρεται από τη φύση και να τηρήσουμε με σεβασμό το « Μέτρον Άριστον » (Κλεόβουλος ο Λίνδιος, 6ος αιώνας π.Χ.) .
    Σε Χαιρετώ. Να είσαι πάντα καλά.
    Με εκτίμηση
    Λέκκας Εμμανουήλ
    Χανιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Μανώλη, καταρχάς χαίρομαι που επικοινωνώ με έναν καλό συνάδελφο και φίλο και αλλάζουμε απόψεις για μετεωρολογικά θέματα. Αναφορικά με τα ζητήματα των ερασιτεχνών μετεωρολόγων, των μετεωρολογικών σταθμών και των παρατηρήσεων, τις θέσεις μου τις έγραψα στο μήνυμα που έστειλα στο φίλο Μιχάλη Δρετάκη στο Ηράκλειο (βλέπε σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης). Στα του καύσωνα τώρα, όπως καλά γνωρίζεις, έχουν γίνει αρκετές μελέτες του φαινομένου από πλευράς συνοπτικής κλίμακας. Σε ό,τι αφορά τον τρόπο που μεταβάλλεται η θερμοκρασία σε μια περιοχή από ένα θερμό κύμα, όπως γνωρίζεις από τη θερμοδυναμική εξίσωση, η τοπική θερμομετρική μεταβολή είναι συνάρτηση της οριζόντιας θερμικής μεταφοράς, της αδιαβατικής θέρμανσης, η οποία εξαρτάται από τις κατακόρυφες κινήσεις, και ενός τρίτου παράγοντα που περιλαμβάνει τις μη αδιαβατικές μεταβολές ενέργειας. Είναι προφανές ότι σε ένα αστικό περιβάλλον ο δεύτερος και ο τρίτος όρος επιδρούν με διαφορετικό τρόπο από ότι σε ένα αγροτικό περιβάλλον.
      Συμφωνώ μαζί σου ότι με τις διαχρονικές μεταβολές του αστικού μικροκλίματος επηρεάζονται και οι μετεωρολογικές μετρήσεις. Το ζήτημα όμως είναι ότι η έρευνα για τις κλιματικές μεταβολές θέλει μεγάλες χρονοσειρές παρατηρήσεων χωρίς αλλαγές στις θέσεις των σταθμών ή στον τρόπο μέτρησης των διαφόρων παραμέτρων. Στο σημείο αυτό υπάρχει πρόβλημα με την αλλαγή των παλαιών επανδρωμένων σταθμών με τους νέους αυτόματους σταθμούς, οι οποίοι συνήθως δείχνουν λίγο υψηλότερες θερμοκρασίες. Το παράδειγμα των 46,2 και 47,5 βαθμών της Ν. Φιλαδέλφειας την 26ης Ιουνίου 2007 είναι ενδεικτικό. Με άλλα λόγια , αν το μέλλον είναι οι αυτόματοι σταθμοί με αυτή την προς τα πάνω σταθερή απόκλιση, πώς θα γίνει η «ομογενοποίηση» των παλαιών και νέων παρατηρήσεων για την κάλυψη των αναγκών της κλιματολογίας;
      Αν με τον όρο υψηλές θερμοκρασίες που λες, εννοείς το τέλος της εποχής των παγετώνων, συμφωνούμε. Στη διάρκεια του Ολόκαινου, όμως, συμφωνώ με τον Πλάτωνα ο οποίος είπε: «Η αλήθεια είναι ότι σε κάθε τόπο που η ζέστη ή το κρύο δεν είναι υπερβολικά, υπάρχει πάντα το ανθρώπινο γένος, άλλοτε πιο πολυάριθμο και άλλοτε πιο ολιγάριθμο» (Τίμαιος 23b). Για το θέμα της κλιματικής αλλαγής φαίνεται ότι έχουμε διαφορετικές απόψεις. Πεποίθησή μου είναι ότι το κλίμα αλλάζει ταχύτατα και το αίτιο είναι η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα που προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Ίσως κάποτε μας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε περισσότερο επ’ αυτού.
      Να είσαι πάντα καλά
      Δημήτρης

      Διαγραφή
  4. την δεκαετια 2007-2017 εχουμε πιο πολλους καυσωνες αλλα εχουμε λιγοτερους ομως απο μεσα ιουλιου και αυγουστο ενω παλια θυμαμαι το αντιθετο σε γενικες γραμμες φυσικα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μήπως δεν ευθύνεται η ανθρώπινη δραστηριλοτητα για την λεγόμενη κλιματική αλλαγή, εφόσον τάση θέρμανσης εντοπίζεται από τη ΝΑΣΑ σε ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα;
    Μήπως έχουν άδικο ρώσοι αντίστοιχοι επιστήμονες που διατυπώνουν με στοιχεία ότι οδεύουμε σε ψύχρανση κι όχι σε θέρμανση του πλανήτη; (κάτι αντίστοιχο όπως ισχυρίζονται του ελαχίστου του Μώντερ - Maunder minimum-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θεωρείτε ότι μπορεί να κάνει λάθος το 99,9% των μελών της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Δικαίωμά σας.

      Διαγραφή
    2. Με όλο το σέβας στο πρόσωπό σας, φαντάζει υπερβολικό το ποσοστό. Ας μην λησμονούμε πως αρκετά χρήματα "επενδύθηκαν" στους ρύπους διοξειδίου μετά την πρωτοβουλία Αλ Γκορ. Είναι πονηροί οι καιροί και συχνά το δίκιο δεν βρίσκεται στην πλειοψηφούσα επιστημονική άποψη...

      Διαγραφή
  6. Απο τα μεχρι τωρα ιστορικα στοιχεια, οντως, προκυπτει μια αντιστοιχεια μεταξυ παροδικων (βαθους δεκαετιων ή και εκατονταετιων) πτωσεων της μεσης θερμοκρασιας και της παροδικης μειωσης της ηλιακης δραστηριοτητας (ηλιακος κυκλος).

    Εχουνε γινει σχετικα, καποιες περιορισμενες ερευνες και δημοσιευσεις επιστημονικων αρθρων, αλλα σε γενικες γραμμες επικρατει η επιστημονικη αποψη οτι η ταση θερμανσης ειναι ανεπηρεαστη απο την ηλιακη δραστηριοτητα και τις κοσμικες επιρροες.

    Θα ελεγα, αν καιβδεν ειμαι κατ'εξοχην ειδικος, οτι πρεπει να γινει εκτενεστερη ερευνα σχετικα με αυτα τα θεματα, οσο 'taboo' και εαν ακουγοντε στην εποχη της κλιματικης αλλαγης.

    Με εκτιμηση,
    Ευσταθιος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή