Wind chill και φυτά

Φίλος του μπλογκ από το νομό Τρικάλων με ρώτησε αν ο δείκτης αίσθησης ψύχους (wind chill) που εφαρμόζεται στους ανθρώπους ισχύει και στα φυτά. Για παράδειγμα, ο ανθρώπινος οργανισμός αισθάνεται με τον ίδιο τρόπο μια πραγματική θερμοκρασία -4^ο Κελσίου με ανέμους ταχύτητας 30 χιλ/ώρα και μια θερμοκρασία -20^ο Κελσίου με άπνοια. Ισχύει το ίδιο για ένα ελαιόδεντρο; 

Καταρχάς, η ψύξη (απαγωγή θερμότητας) που προκαλεί ο κρύος άνεμος έχει μεγάλη σημασία στους θερμόαιμους οργανισμούς (ανθρώπους και ζώα) που προσπαθούν να κρατήσουν το σώμα τους ζεστό, δηλαδή να παραμείνουν θερμότεροι από τη θερμοκρασία του αέρα. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, για τα φυτά δεν ισχύει το ίδιο. Γι αυτά η πραγματική θερμοκρασία έχει σημασία και όχι η ισοδύναμη με τα ανθρώπινα μέτρα θερμοκρασία που δημιουργεί ο πνέων άνεμος.

Μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα η θερμοκρασία των φυτών συνήθως βρίσκεται κοντά στη θερμοκρασία του αέρα. Ο ισχυρός άνεμος που μπορεί να πνεύσει δεν μπορεί να ψυχράνει το φυτό περισσότερο από τη θερμοκρασία του αέρα. Αν θεωρητικά κάποια στιγμή αυτό συμβεί, ο θερμότερος αέρας του περιβάλλοντος θα το θερμάνει. Μια ηλιόλουστη μέρα ένα εκτεθειμένο στον ήλιο φυτό μπορεί να αποκτήσει θερμοκρασία μεγαλύτερη από εκείνη του αέρα που το περιβάλλει, με την προϋπόθεση ότι επικρατεί άπνοια. Αν φυσάει, το φυτό θα θερμανθεί πολύ λιγότερο, καθώς ο ισχυρός άνεμος απάγει γρήγορα την εκ του ήλιου αποκτούμενη θερμότητα.

Κάτω από πολύ ψυχρές συνθήκες, όταν ένα μεγάλο μέρος του νερού που υπάρχει στο φυτό έχει παγώσει, ένας ισχυρός ξηρός άνεμος θα απομακρύνει την υγρασία και θα αφυδατώσει το φυτό. Η αφυδάτωση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τα φυτά που διατηρούν τα φύλλα τους το χειμώνα, όταν πνέουν ισχυροί άνεμοι και οι θερμοκρασίες είναι όχι μόνο χαμηλές αλλά και πάνω από το μηδέν.

Κάτω από ήρεμες συνθήκες το φυτό ψύχεται περισσότερο μετά το ηλιοβασίλεμα. Χωρίς τον άνεμο να ανακατεύει τον αέρα, ο κρύος αέρας μαζεύεται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Όταν έχουμε χιόνι, το χιόνι αντανακλά τη θερμότητα του ήλιου πίσω στον ουρανό. Όταν ο ήλιος βασιλέψει, το κρύο χιόνι ψύχει τον αέρα πάνω από αυτό και χωρίς να πνεύσει άνεμος που θα αναμείξει τον ψυχρό αέρα με τον θερμότερο αέρα που βρίσκεται πάνω από αυτόν, αναπτύσσεται ένα πολύ κρύο στρώμα αέρα λίγο πάνω από το χιόνι. Γι αυτό το λόγο οι μεγαλύτερες από το ψύχος ζημιές των φυτών παρατηρούνται συχνά κοντά στο έδαφος, λίγο πάνω από το μονωτικό χιόνι.

Καλή Κυριακή σε όλους