Πρόχειρο διαγώνισμα: οι απαντήσεις

1) Η Βόρεια Κρήτη. Στο Ηράκλειο οι απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες των τριών δεκαημέρων του Οκτωβρίου είναι οι : 34,6 (9-10-1982), 36,2 (16-10-1960) και 37,0 (23-10-1992) βαθμοί αντίστοιχα και παρατηρήθηκαν με νότιους ανέμους (η περίφημη Νοθιά των Κρητικών). Σημειώνεται ότι οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες είναι οι 24,5, 23,8 και 22,0 βαθμοί αντίστοιχα.

2) Τα έτη 1991, 1992 και 1993. 

3) Για να χαρακτηριστούν οι νοτιάδες «μαυρόνοτοι», πρέπει να συνοδεύονται από «σκούρα» νέφη που συνήθως δίνουν υετό. Αυτά τα νέφη είναι: (α) τα σωρειτόμορφα νέφη (cumulus, cumulonimbus) και (β) τα μέσα ικανού πάχους και μεγάλης έκτασης στρατόμορφα νέφη, όπως είναι τα altostratus. Τα πρώτα από τα προαναφερθέντα νέφη αναπτύσσονται σε συνθήκες αστάθειας που την άνοιξη με την πνοή θερμών και ξηρών αερίων μαζών πάνω από τα κρύα νερά της Μεσογείου δεν υπάρχουν. Τα δεύτερα νέφη, όπως σε μεγάλη κλίμακα συμβαίνει και με τα πρώτα νέφη, συνδέονται με τα μέτωπα των υφέσεων που παρατηρούνται το φθινόπωρο και το χειμώνα στη Μεσόγειο. 

Υπάρχει όμως διαφορά μεταξύ των συνθηκών αστάθειας πάνω από τη Μεσόγειο το φθινόπωρο και το χειμώνα. Συγκεκριμένα, στο τέλος του καλοκαιριού, οι αέριες μάζες πάνω από τη Μεσόγειο είναι πολύ θερμές και υγρές, δηλαδή δυνητικά ασταθείς, και συνήθως παραμένουν συγκεντρωμένες στα κατώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας. Το αίτιο που μπορεί να προκαλέσει έκλυση της δυνητικής αστάθειας είναι ένας κλάδος του πολικού αεροχειμάρρου που κατεβαίνει στην περιοχή. Στη διάρκεια του χειμώνα κυρίαρχο ρόλο παίζει η στατική αστάθεια που ενεργοποιείται όταν ψυχρές αέριες μάζες μεταφέρονται πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου. 

Σημειώνεται ακόμα ότι στην εμφάνιση των λευκόνοτων της άνοιξης ρόλο παίζουν: (α) η προς το βορρά έναρξη της μετατόπισης της Ενδοτροπικής Ζώνης Σύγκλισης που «παρασέρνει» προς την ίδια κατεύθυνση και τον υποτροπικό αεροχείμαρρο και (β) η ύπαρξη σκόνης στην ατμόσφαιρα που τη θερμαίνει διαβατικά και με τον τρόπο αυτό μπορεί να προκαλέσει διάλυση των νεφών ή και αποτροπή του υετού. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν τα ορογραφικά νέφη και οι συνθήκες σύγκλισης που σε τοπικό επίπεδο τα πρώτα και σε μεγαλύτερη κλίμακα οι δεύτερες μπορούν να μετατρέψουν τους λευκόνοτους σε μαυρόνοτους. 

Υ.Γ. Μπράβο σε αυτούς που απάντησαν σωστά στο διαγώνισμα. Θερμές ευχαριστίες σε όλους που κατέθεσαν την άποψή τους και προπάντων σε εκείνους που τόλμησαν να το κάνουν, αν και πήγαιναν σε… κλασικό τμήμα.