 |
| Γεωλογικός χάρτης του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων1 |
Από πέρυσι περιμένω να έρθει κάποιο χοντρό κρύο να παγώσει έστω και μερικώς, η λίμνη των Ιωαννίνων για να ανεβάσω κάποιο άρθρο για το πώς ακριβώς παγώνει μια λίμνη. Επειδή σε αυτό το ζήτημα φως δεν βλέπω, αποφάσισα να ασχοληθώ με τις πλημμύρες της λίμνης, πράγμα όχι άσχετο με τις πολλές βροχές που έρχονται τις επόμενες μέρες στη ΒΔ Ελλάδα.
Καταρχάς, να σημειώσουμε ότι
στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων, εκτός από την Παμβώτιδα, που εφάπτεται στη βορειοανατολική της πλευρά
με τα ριζά του Μιτσικελιού, υπάρχει και η λίμνη – υγροβιότοπος της Λαψίστας,
η στάθμη της οποίας είναι χαμηλότερη
από τη λίμνη των Ιωαννίνων. Η στάθμη της
Παμβώτιδας πριν την κατασκευή των εγγειοβελτιωτικών έργων είχε κατά μέσον
ορό υψόμετρο κοντά στα 469,60 μέτρα (μέση ετήσια στάθμη), με ένα μέγιστο
σχετικό υψόμετρο το 470,10 μέτρα. Με τα εγγειοβελτιωτικά έργα, ως
πλημμύρα σχεδιασμού της Παμβώτιδας ελήφθη η μεγίστη πιθανή πλημμύρα στο
υψόμετρο των 470,20 μέτρων και με αντίστοιχο περιθώριο ελευθέρου ύψους
ασφαλείας 50 εκατοστών, ώστε η ανώτατη στάθμη ανάσχεσης της πλημμύρας να βρίσκεται
περίπου στο υψόμετρο των 470,70 μέτρων.
Αναφορικά με
το μέσο ετήσιο ύψος βροχής στην περιοχή του αεροδρομίου των Ιωαννίνων, ψάχνοντας
τα σχετικά αρχεία βρήκα το νούμερα 1236, 1220 και 1166 χιλιοστά με στοιχεία που
ξεκινούν από τη πριν του πολέμου του 1940 εποχή. Τα παραπάνω στοιχεία δεν είναι
οι ακριβείς κυλιόμενοι μέσοι όροι των τριακονταετών, αλλά ως ένα βαθμό δείχνουν
τάση μείωσης της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης.
Από τις πλημμύρες
της Παμβώτιδας στη διάρκεια του 21ου αιώνα θυμάμαι δύο: την πλημμύρα
των αρχών Δεκεμβρίου του 2010 και των αρχών Φεβρουαρίου του 2015. Από τους προηγούμενους
αιώνες βρήκα δύο μεγάλες πλημμύρες της λίμνης. Η πρώτη, που διασώζεται από τον Αραβαντινό,
είναι εντυπωσιακή: «Κατά τα έτη 1684-1685
τοσαύτη πλημμύρα εγένετο, ώστε καλυφθέντων των χθαμαλωτέρων εδαφών και
κατοικιών των πλησίον της λίμνης, προέβησαν τα ύδατα αυτής μέχρι του εδάφους
του Αγίου Αθανασίου της Μητροπόλεως, ήτις κείται εις 18 ποδών ύψος άνω της
συνήθους επιφανείας της λίμνης».2 Η άλλη πλημμύρα αναφέρεται από
τον Κώστα Κρυστάλλη: «Το 1879, κατά τον Απρίλη μήνα έγινε μεγάλη πλημμύρα. Τα
νερά έφτακαν ως το Νιοχώρι και τα καΐκια πάγαιναν ως το χάνι της Ασφάκας».3
Για το τι μέλλει γενέσθαι τις επόμενες δεκαετίες,
μπορούμε να πούμε ότι οι παγωνιές της λίμνης θα είναι όλο και πιο σπάνιες. Με περισσότερες
επιφυλάξεις μπορούμε ακόμα να εικάσουμε ότι θα είναι πτωτική η πορεία του μέσου
ετήσιου ύψους βροχής στα Γιάννενα. Όμως, στο ζήτημα των μελλοντικών πλημυρών της
Παμβώτιδας τα πράγματα είναι αρκετά μπερδεμένα, καθώς η αύξηση της έντασης των
βροχοπτώσεων συνδέεται με ένα πιο θερμό περιβάλλον. Όσο για την εξέλιξη του
καιρού στην περιοχή τις επόμενες ημέρες, θα πέσει πολύ νερό. Αναφορικά με την
προοπτική χιονοπτώσεων στη τελευταία φάση της κακοκαιρίας, μου έρχονται στο νου
τα λόγια του παππού μου που έλεγε ότι «αν δε χιονίσει, η βροχή δεν σταματάει». Αυτό
που μέλλει να δούμε είναι το πόσο χαμηλά θα κατεβούν τα χιόνια!
Καλό απόγευμα, φίλοι μου
1
Β. Καρακίτσιου, Καρστικό Λεκανοπέδιο
Ιωαννίνων και Διαχείριση των Υδάτων του. 7th HELLENIC HYDROGEOLOGICAL CCONERENCE – ATHENS 2005, p. 171-181.
2Παναγιώτη
Αραβαντινoύ
Χρονογραφία της Ηπείρου, Τόμος Δεύτερος,
Αθήνα 1857.
3Κώστα
Κρυστάλλη, Ηπειρωτικαί Αναμνήσεις, Το Σημειωματάρι του Γεροκαλαμένιου. Έκδοση
Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη 2012.
Δάσκαλε αισιόδοξο σε βρισκω για χιόνια στα Γιαννενα την επόμενη εβδομάδα. Πάντως σήμερα το πρωί που έβλεπα τα στοιχεία στους χαρτες, πιο πολύ για χιονιας ΒΑ Ελλάδας μου κάνει πάρα για ΒΔυτικης και μιλώ για 26-27 του μηνα
ΑπάντησηΔιαγραφήKύριε Ζιακόπουλε σας βρίσκω πολύ "γεναιόδωρο" με την κακόκαιρία που μας έρχετε -σημειώνω και την ερώτηση σας προς τον πατριώτη από το Μακροχώρι οτι το παλιό χιόνι μήπως περιμένει το νέο-εντωμεταξύ παρατήρησα οτι εσεις την διακρίνατε να έρχεται στην στήλη επίκαιρα και χρηστικά.Τελικά μηπως κρύβει εκπλήξεις που και τα μοντέλα δεν τις πιάνουν?"θωμάς"
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα! Ορμώμενος από τη φράση του παππού σας είναι σα να λέμε ότι η βροχή στα Γιάννενα αναζητά(απελπισμένα πολλές φορές)το ταίρι της(χιόνι). Διαφορετικά δε θα σταματήσει να κλαίει(πέφτει). Και τις επόμενες μέρες θα κλαίει γοερά. Για να δούμε λοιπόν αν το χιόνι δεήσει να την ακούσει και εμφανιστεί επιτέλους. Σέργιος
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν θυμάμαι καλά το 2010, το συνολικό ύψος βροχής στο λεκανοπέδιο ανήλθε στα 1900-2000mm σύμφωνα με το μετεωρολογικό σταθμό του ΕΑΑ. Πάντως, παρά τα υψηλά ύψη βροχής κατά καιρούς, δεν παρατηρούνται έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στην ευρύτερη περιοχή. Αντιθέτως, πιο συχνά είναι τα κατολισθητικά φαινόμενα.
ΑπάντησηΔιαγραφή3000 χιλιοστά είχε η Παραμυθιά εκείνη τη χρονιά, μαζί και τα πρωτεία πανελλαδικά φίλε ανωνυμε
ΔιαγραφήΘεοδώριανα, Παραμυθιά, Δερβίζιανα σέρνουν το χορό των mm πανελλαδικά όταν επικρατούν νοτιάδες. Αντίθετα, όταν επικρατούν βοριάδες, η Κρήτη μετατρέπεται σε Ήπειρο. Πάντως, τόσο τα 3000mm όσο και τα 2000mm φαντάζουν δυσθεώρητα ύψη, ειδικά για κάποιες περιοχές που βρέχονται αρκετά λιγότερο. Και το γεγονός ότι 2000mm πέφτουν ετησίως (όχι βέβαια συχνά) σε μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, προκαλεί δέος.
ΔιαγραφήΦίλε ξέχασες το Βουργαρέλι κ τα Λεπιανά του νομού Άρτας που επίσης δέχονται τεράστια ποσά υετού από τη ΒΔυτικη χώρα.
ΔιαγραφήΝομίζω ότι αν συνεχιστεί η ζωνική η ημιζωνική έστω κυκλοφορία κ το επόμενο διάστημα στη χώρα,πράγμα που όσο πάει το μάτι των μεσοπρόθεσμων στοιχείων είναι πολύ πιθανό,θα έχουμε ρεκόρ υετού χειμώνα(τρίμηνο εννοώ) για φέτος μετά από αρκετά χρόνια.
Δέος προκαλούν τα 1000mm που έχουν πέσει ήδη σε ημιορεινές δυτικές περιοχές το πρώτο δίμηνο του χειμώνα σε Παραμυθιά κ Λεπιανά ενώ ακόμη δεν έχει έρθει καλά καλά η νέα κακοκαιρία.
Όσο για τον δάσκαλο κ το μπλογκ του δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο από τους προλαλήσαντες καθώς ο ίδιος έχει αποδείξει την αξία του μέσα από τις πράξεις του όλα αυτά τα χρόνια.
Εδώ κυριαρχεί η σωστή ενημέρωση κ η σοβαρότητα, τέλος!
Η ψυχρή εισβολή που λέγαμε προ ημερών είναι γεγονός,με τα χαρακτηριστικά της όμως ακόμη όσον αφορά τον υετό να είναι αρκετά μπερδεμένα.
Αυτό που φαίνεται είναι κατ'αρχάς η σχετικά γρήγορη κίνηση του χαμηλού συμπαρασυρόμενο από τη γρήγορη κίνηση του πολικού Jet stream από τα ΒΔ στις 26 κ 27 του μηνός προς τα ανατολικά,σενάριο όχι κ τόσο καλό για κάποιο ιδιαίτερο χιόνι στα χαμηλά υψόμετρα.
Επίσης αρχίζει να τελειώνει η όποια ελπίδα έδειχνε χθες ο Ευρωπαίος για κατάληξη χιονιά ανατολικών προσηνέμων.
Έχουμε ακόμη έως την Κυριακή το βράδυ να δούμε διαφοροποιήσεις.
Καλό βράδυ από την βροχερή κ πάλι Αιτωλοακαρνία.
Τελευταία φορά που βρέθηκα στα Γιάννενα ήταν τον Μάρτιο του 2019 και νομίζω πως ήταν γεμάτη η λίμνη. Η ομορφιά της λίμνης πάντα με συναρπάζει όπως και η "ατμόσφαιρα" της πόλης, σε κάνει να νοιώθεις ότι βρίσκεσαι ακόμα στο 18ο αιώνα, ειδικά εάν μείνεις μέσα στο κάστρο! Δάσκαλε η λίμνη πέρα από το τεχνικό άδειασμά της, έχει καταβώθρες μέσα από τις οποίες τα νερά της καταλήγουν στο Ιόνιο?
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό δεν το ξέρω, φίλε μου. Γνωρίζω όμως την παρακάτω ιστορία από την εποχή του Αλή Πασά που διηγείται ο σπουδαίος ιστοριοδίφης των Ιωαννίνων του 20ού αιώνα Δημήτριος Σαλαμάγκας. «Ο Αλής», λέει ο Σαλαμάγκας, «συνήθιζε να πηγαίνει για διασκέδαση σε ένα κιόσκι κοντά στη Ντραμπάτοβα παίρνοντας μαζί του πάντοτε κι έναν Αράπη, που ήταν άριστος κολυμβητής. Μια χρονιά είδε τα νερά της Ντραμπάτοβας πολύ ελαττωμένα, σχεδόν λειψά, και το στόμιό της ανοιχτό, σαν στόμα Άδη. Πλησίασε για να κοιτάξει, μα δε μπόρεσε να διακρίνει τίποτα στο βαθύτατο εκείνο σκότος. Διατάζει τότε να ανάψουν ένα λύχνο, και ταυτόχρονα τον Αράπη του να γυμνωθεί και να μπει να ερευνήσει το εσωτερικό της σπηλιάς. Ο δυστυχής Αράπης γδύθηκε, όμως φοβόταν να μπει στο σκοτεινό εκείνο άντρο∙ και τρέμοντας αρνιόταν. Ο Αλής θύμωσε και τραβάει το σπαθί να τον κόψει. Ο Αράπης, τότε, βλέποντας τον άμεσο κίνδυνο ρίχτηκε στα παγωμένα νερά. Μόλις όμως μπήκε και βγαίνει αμέσως, τρέμοντας και πνευστιώντας:
Διαγραφή-Πασιά μου, φώναζε, κόψε με καλλίτερα, παρά να μπω σ’ αυτή την κόλαση.
-Και τι είδες εκεί μέσα, που σε τρόμαξε τόσο πολύ; ρώτησε ο Αλής.
-Άδη και Κόλαση και θάλασσα μαύρη, Πασιά μου, αποκρίθηκε ριγώντας ο Αράπης».
Ο Δ. Σαλαμάγκας μας πληροφορεί ακόμα ότι όταν κάποιοι γεωλόγοι πήγαν στο Νησί, οι κάτοικοι τους είπαν ότι «όλο αυτό το βουνό, είναι κούφιο∙ κι έχει μέσα άλλη λίμνη, το ίδιο σαν και τούτη μεγάλη.
-Και πώς το ξέρετε εσείς αυτό; ρώτησαν οι σπηλαιοερευνητές.
-Από τους παλιούς αποκρίθηκαν εκείνοι∙ κι από τον Αράπη του Αλή∙ κι από τα ψάρια, που όταν ο χειμώνας είναι βαρύς, μπαίνουν μέσα όλα, και ξεχειμωνιάζουν∙ και μόλις γλυκάνει ο καιρός αρχίζουν και ξαναβγαίνουν∙ όμως και πολλά που χάνονται εκεί μέσα∙ γιατί δεν ξαναβγαίνουν τόσα πολλά, όσα μπήκαν…»
Ευχαριστώ! Ένιωσα την "αύρα" της πόλης και της λίμνης εκείνης της εποχής τουλάχιστον. Τα υπόλοιπα δεν έχουν και πολύ σημασία!
ΔιαγραφήΚατά την ταπεινή μου γνώμη, Νώντα, η αύρα ή το άρωμα μιας πόλης είναι ένα μείγμα φυσικής ομορφιάς, ιστορίας, κουλτούρας, αναμνήσεων κ.λπ. Την πρώτη φορά που αντίκρυσα τα Γιάννενα και τη λίμνη τους ήμουν 8 χρονών. Με είχε πάρει μαζί του ο πατέρας μου σε ένα επαγγελματικό του ταξίδι. Το μεσημέρι με πήγε στη Ντραμπάτοβα με το καραβάκι για φαγητό. Το κιόσκι του Αλή δεν υπήρχε, αλλά υπήρχε ένα γραφικό ταβερνάκι δίπλα από το οποίο έβγαινε από το Μητσικέλι το ποτάμι με το γάργαρο νερό που τροφοδοτούσε τη λίμνη. Το πόσο είχα χαζέψει με τα ψάρια και το πόσο είχα ευχαριστηθεί με το παγωτό χωνάκι δε λέγεται!
ΔιαγραφήΚαλό βράδυ σε όλους.
Και που να περπατήσεις δίπλα στη λίμνη με ομίχλη. Καθώς περπατάς, αν επικρατεί ησυχία, θα νιώσεις ότι θα πεταχτεί από κάποια πύλη του κάστρου κάποιο ιππηλατο άρμα της οθωμανικής περιόδου μεταφέροντας κάποιον πασά ή μπέη. Πράγματι, η τοποθεσία σε ταξιδεύει στο παρελθόν.
ΔιαγραφήΣυμπαθάτε με, μπέρδεψα το Μιτσικέλι με το Μήτσο!
ΔιαγραφήΚύριε Ζιακόπουλε: επειδή α)έχετε την γνώση να διαβάζετε τα μοντέλα και αντίστροφα, δηλαδή να καταλαβαίνετε ποια είναι τα στοιχεία που συνέθεσαν το αποτέλεσμα που παρουσιάζουν, β) έχετε συνθέσει τα στοιχεία αυτά αμέτρητες φορές στην καριέρα σας γ) έχετε το “feeling” που λένε και στο χωριό μου ….μήνυμα ελήφθη για την επερχόμενη κακοκαιρία...παρότι το εκφράζεται όπως συνήθως με αινιγματικό τρόπο, χαρακτηριστικό που διακρίνει τις αναρτήσεις σας και τις κάνει τόσο ενδιαφέρουσες και απολαυστικές!
ΑπάντησηΔιαγραφήΧρήστος/Θεσσαλονίκη(300μ)
Πριν από δυο μέρες άνοιξαν το φραγμα στην περιοχή του Περάματος για να φύγει το νερό το οποίο φτάνει στον ποταμο Καλαμα ο λόγος που καθυστέρησαν είναι ότι η Θεσπρωτία είχε πρόβλημα με πλημμύρες ετσι η στάθμη της λίμνης βρίσκεται κοντά στο 470,70 και περιμένουμε πολύ νερό τα επόμενα είκοσι τετράωρα...Ελπίζω μια ποσότητα να είναι σε χιονι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τα 1700 μέτρα τα χιόνια στα Τζουμέρκα σήμερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό άυριο περιμενουμε πολυ χιόνι.
Ζωνικη ημιζωνικη κυκλοφορία συνέχεια φετινό προφίλ χειμώνα τα ΒΔ μέχρι στιγμής,εμείς εδώ στα ανατολικά προσημενα είχαμε κάπως χειμώνα μιας εβδομάδας αυτό ήταν όλο μέχρι στιγμής η φύση έχει μπερδευτεί τα χόρτα στους αγρούς θυμίζουν προχωρημένη άνοιξη δυστυχώς.Τωρα αν θα αλλάξει κάτι από εβδομάδα αυτό θα είναι για πολύ λίγο από ότι φαίνεται.χρηστος από Οθρυ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπί έτη και έτη σταθερός κατ έτος προορισμός η Κέρκυρα,οδικώς.Σην επιστροφή απαραιτήτως στάση στα Γιάννενα.Επίσκεψη στο νησακι,αναμνηστικά (κυρίως ασημένια),φαγητό δίπλα στη λίμνη με απίθανα ντόπια κρεατικά ,και μετά.....γλυκό!!.ΑΧ αυτά τα Γιαννιώτικα γλυκά.Εχω τις καλύτερες αναμνήσεις.Τωρα με την Ιονία οδό η πρόσβαση ειναι πολύ άνετη.--------Π.Α.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕδώ εμείς Πέτρο,που είμαστε μιάμιση ώρα οδικώς από τα Ιωάννινα κ φέτος είναι η πρώτη φορά που δε τα έχω επισκεφθεί για να κάνω τις καθιερωμένες βόλτες μου σε όλο αυτό το υπέροχο ιστορικό μέρος με τον σχεδόν πάντα βαρύ κ μουντό καιρό.
ΔιαγραφήΒλέπεις.... Κορονοΐος φέτος.
Μακάρι από τον άλλον μήνα να ανοίξουν οι νομοί.
Τα γλυκά και τα κρεατικά είναι πραγματικά άπαιχτα. Εκείνα που δεν τόλμησα ποτέ να δοκιμάσω ήταν τα βατραχοπόδαρα!
ΔιαγραφήΌντως δάσκαλε κ τα δύο πεντανόστιμα!
ΔιαγραφήΤα βατραχοπόδαρα που θεωρούνται η σπεσιαλιτέ τούς,μόνο κ μόνο στο άκουσμά τούς κ στην ιδέα με έκανε να ανατριχιάσω!
Γούστα είναι αυτά βέβαια.
Άρα με βάση τις περιγραφές στις πλημμύρες για τους προηγούμενους αιώνες πόσα mm βροχής εκτιμάτε χοντρικά οτί έπεσαν κ.Δημήτρη Ζιακόπουλε;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην έχω επισκεφτεί την λίμνη. Φοβερή ομορφιά. Φυσικός πλούτος. Καλημέρα σε όλους και αναμονή των καιρικών φαινομένων. Καλημέρα σας δάσκαλε και σας ευχαριστούμε.Φραγκίσκος από παλαιό Φάληρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα από την ανοιξιάτικη σήμερα Στοκχόλμη που το θερμόμετρο έδειξε 6c το μεσημέρι με ηλιοφάνεια ...Μάκης Στοκχόλμη (εξ Ιωαννίνων ορμώμενος )
ΑπάντησηΔιαγραφή