Τύποι καταιγίδων

 

Μια απλή καταιγίδα με τον κύκλο ζωής της που περιλαμβάνει: (α) το στάδιο της ανάπτυξης, (β) το ώριμο στάδιο και (γ) το στάδιο της διάλυσης.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τουλάχιστον ως τα μέσα του μήνα, οι συνθήκες θα είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση καταιγίδων κυρίως στα ηπειρωτικά τις απογευματινές ώρες. Η εξέλιξη αυτή εγκυμονεί κινδύνους απώλειας ανθρώπινων ζωών και καταστροφών της αγροτικής παραγωγής, οι οποίοι δυνητικά θα προέλθουν από τους κεραυνούς, το χαλάζι, τους ισχυρούς ανέμους και τις αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods). Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω κίνδυνοι θα οφείλονται όχι μόνο στην ένταση των φαινομένων αλλά και στην εμμονή τους. Έχοντας αυτά υπόψη μου, είπα σήμερα να ασχοληθώ με τους τύπους των καταιγίδων που θα μας κάνουν παρέα τις επόμενες μέρες.

 

Ι) Απλό Κύτταρο ή Συνηθισμένη Καταιγίδα ή Καταιγίδα Αέριας Μάζας (Single Cell, Ordinary Cell Thunderstorm, Air Mass Thunderstorm).

Η καταιγίδα με μόνο ένα κύτταρο, δηλαδή ένα ανοδικό και ένα καθοδικό ρεύμα, έχει μικρή διάρκεια, διότι ο υετός που παρασύρεται από το καθοδικό ρεύμα πέφτει στο ανοδικό και το εξασθενεί, στερώντας το σύστημα από θερμό και υγρό αέρα. Στις καταιγίδες αυτού του τύπου, κατά κανόνα, το χαλάζι δεν είναι μεγάλης διαμέτρου και οι ριπαίοι άνεμοι δεν είναι ισχυροί.

 

II) Ομάδα Πολυ-κυτταρικών Καταιγίδων (Multi-cell Cluster)

Το μέσης κλίμακας σύμπλεγμα καταιγίδων που επηρέασε την Πελοπόννησο στις 15 Αυγούστου 2004

Ομάδα καταιγίδων με τα κύτταρα να βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, ενώ κάθε μεμονωμένο κύτταρο της ομάδας συμπεριφέρεται ως συνηθισμένο, οι επικρατούσες ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι τέτοιες ώστε καθώς το πρώτο κύτταρο ωριμάζει μεταφέρεται από τους ανέμους ανώτερης ατμόσφαιρας κατά την διεύθυνση της ροής, ενώ την προηγούμενη θέση του παίρνει ένα νέο κύτταρο. Οι καταιγίδες αυτές προκαλούν πολύ μεγάλα ποσά υετού σε σχετικά μικρές περιοχές και οδηγούν σε πλημμυρικά φαινόμενα. Τα Mesoscale Convective Complexes είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα της κατηγορίας αυτής.

 

III) Γραμμή Πολυ-κυτταρικών Καταιγίδων ή Γραμμή λαίλαπας (Multi-cell line ή Squall Line)

Γραμμή λαίλαπας στο θερμό τομέα μιας ύφεσης σε σχετικά μεγάλη απόσταση από το ψυχρό μέτωπο

Μερικές φορές οι καταιγίδες οργανώνονται σε ευθεία γραμμή που μπορεί να επεκταθεί εκατοντάδες μίλια (γραμμή λαίλαπας). Ανοδικά ρεύματα και επομένως νέα κύτταρα σχηματίζονται από το gust front στο μπροστινό τμήμα του συστήματος, ενώ η βροχή και το χαλάζι ακολουθούν. Μεμονωμένα κύτταρα είναι δυνατόν να γίνουν πολύ ισχυρά με αποτέλεσμα μεγάλου μεγέθους χαλάζι ενώ το βίαιο ρεύμα εκροής του καθοδικού ρεύματος στην επαφή του με το έδαφος διαχέεται οριζόντια και προκαλεί καταστροφές. Οι γραμμές λαίλαπας συνήθως κινούνται με τον μέσο άνεμο σε περιβάλλον με ασθενές έως μέτριο κατακόρυφο wind shear και ασθενείς έως μέτριους ανώτερους άνεμους.

 

IV) Υπερκυτταρικές Καταιγίδες (Supercell Thunderstorms)

Οι υπερκυτταρικές καταιγίδες είναι ιδιαίτερα οργανωμένα συστήματα ικανά να εμμείνουν για πολλές ώρες και να προκαλέσουν ισχυρότατους ανέμους, πλημμύρες, μεγάλου μεγέθους χαλάζι και ισχυρούς σίφωνες. Στο παραπάνω σχήμα δείχνεται μια κάθετη τομή των ροών εισροής και εκροής σε μια υπερκυτταρική καταιγίδα. Απαραίτητη συνθήκη για τον σχηματισμό αυτού του τύπου της καταιγίδας είναι η ύπαρξη ισχυρού κατακόρυφου wind shear με στροφή των ανέμων καθ’ ύψος ώστε να προκληθεί περιστροφή του ανοδικού ρεύματος. 

Λόγω του περιστρεφόμενου ανοδικού ρεύματος, η απεικόνιση των supercell καταιγίδων στο ραντάρ παίρνει τη μορφή αγκίστρου (hook echo). 
Για τη δημιουργία σίφωνα είναι αναγκαία η δημιουργία μεσοκυκλώνα στο εσωτερικό της περιστρεφόμενης καταιγίδας. Το μεμονωμένο χαμηλό σύννεφο κάτω από την καταιγίδα (wall cloud) είναι πρόδρομος του σίφωνα.

11 σχόλια:

  1. Η Πίνδος θα φάει πολύ νερό.
    Για 7 μέρες καθημερινά θα βρέχεται από δυνατές καταιγίδες.

    Για να δούμε πόσο νερό θα πέσει στο χωριό μου, τα Θεοδώριανα Άρτας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν αποκλείεται σε πολλές περιοχές να ξεπεράσει τα 100 χιλιοστά μαζί από τις καταιγίδες που θα έρθουν.....

      Διαγραφή
  2. Ευχαριστούμε κύριε Ζιακοπουλε για το άρθρο σας,να είστε καλά!! Μακάρι να μήν έχουμε καταστροφές κ κυρίως ανθρώπινες ζωές!! Κόρινθος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. κύριε Ζιακόπουλε συγχαρητήρια για το άρθρο....δεν διέκρινα κάποια σύνδεση με το πότε εμφανίζονται ο τύπος μιας καταιγίδας σε σχέση με την κυκλοφορία της ατμόσφαιρας .Για παράδειγμα στην περίπτωση ενός οργανωμένου χαμηλού του χειμώνα με ενα μέτωπο που μας έρχεται από τα δύτικα ποιο τύποι καταιγίδας συνήθως αναπτύσονται?η στην περίπτωση που το καλοκαίρι με την κάθοδο ενός ψυχρού μετωπου και την ενισχυση του ΒΑ ρεύματος στην Εύβοια ας πούμε θα δημιουργηθουν μονοκυταρικές καταιγίδες?,η η καλοκαιρινή αστάθεια που είναι προ το πυλών ποιο τύπο κυρίως δημιουργεί."Θωμάς"

    υ.γ.1Η καρποφορία των αγριων μανιταριων είναι δεδομένη με 70 και πλέον προβλεπόμενα χιλιοστα στην Δυτ.Μακεδονία(μετά τις 22 ιουνίου) ,οπως και οι αφθονες αγριοφράουλες.
    υ.γ. 2 Μπράβο και στον φώτη καθώς στο προηγούμενο άρθρο επέμεινε σε κάποιες διαπιστώσεις που δεν θέλουμε να τις κάνουμε(τα δροσερά καλοκαίρια των τελευταίων ετών για την Ελλάδα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΕΜΥ, Το Εγχειρίδιο του Μετεωρολόγου-Προγνώστη για θεωρία και τεχνικές πρόγνωσης.

      Διαγραφή
  4. Μπράβο δάσκαλε πολύ ενδιαφέρουσα η ανάρτηση σας.Ας δείξουμε όλοι προσοχή τις επόμενες ημέρες και ιδιαίτερος εμείς στα ηπειρωτικά τα φαινόμενα από Κυριακή και μετά κατά την γνώμη μου δεν μπορούν να προβλεφθούν οι καταιγίδες τι ένταση θα έχουν ,και που θα χτυπήσουν με ακρίβεια ,γι'αυτό χρειάζεται προσοχή ας ελπίσουμε ότι δεν θα δημιουργηθούν προβλήματα .Να πω τέλος ότι αυτή η κατάσταση φενεται να κρατά τουλάχιστον ως τις 15 του μήνα όπως λέει και ο δάσκαλος . Χρήστος από Όθρυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πολύ καλό και χρήσιμο άρθρο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Δάσκαλε,χάρμα οφθαλμών το άρθρο σας κ ο τρόπος που τόσο απλά κ γρήγορα μπορείτε κ τα αναλύεται.
    Φίλε Θωμά ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια όπως επίσης κ τούς φίλους γερό Παναχαϊκό κ Αντρέα από χθες.
    Η επιστήμη είχε κ έχει πάντα καταλυτικό ρόλο στη βιωσιμότητα τού ανθρώπου κ την πιθανή πορεία τού κλίματος πάνω στη γη κ είμαι ο πρώτος που την παρακολουθεί κ την στηρίζει,όμως μελέτες γίνονταν κ θα γίνονται πάντα με τον τελευταίο λόγο να τον έχει ο καιρός κ ο Θεός!
    Δε θέλω να συνεχίσω τη συζήτηση καθώς μεγάλοι άνθρωποι είμαστε κ ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματά τού.
    Στα τού καιρού,ότι είπαμε πριν τρεις ημέρες με βεβαιότητα αυτή τη φορά έτσι κ πάει να γίνει καθώς τα μοντέλα όχι μόνο δε χαλάνε ραν με ραν(το ανέφερε κ ο φίλος Πέτρος) αλλά δείχνουν κ περισσότερη ένταση μέρα την ημέρα κυρίως για τα δυτικά κεντρικά κ βόρεια ηπειρωτικά.
    Θέλει παντού μία προσοχή από Τρίτη κ για ένα 10ημερο περίπου καθώς κανένας δε γνωρίζει που ακριβώς θα έχουμε τα εντονότερα φαινόμενα(ακόμη κ κάποια νησιωτική περιοχή τού Ιονίου η τού βορείου Αιγαίου μπορεί να βγάλει ισχυρή καταιγίδα μαζί κ κάποιους σίφωνες).
    Εχω την εντύπωση όμως όπως ξανά είπα ότι περιοχές της Πίνδου κ κυρίως της Ηπείρου θα "φάνε" πολύ νερό!
    Τέλος, στα γραφόμενα κ τα εικονίδια τού δασκάλου εύκολα μπορούμε τώρα το καλοκαίρι να διακρίνουμε όλες της φάσεις μίας καταιγίδας,αρκεί να κάτσουμε κ να παρακολουθήσουμε ένα μεσημέρι προσεκτικά τον ουρανό.
    Καλή συνέχεια,καλά νερά κ όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αντώνιος Καραβατακης5 Ιουνίου 2021 στις 11:32 μ.μ.

    Συγχαρητήρια Δάσκαλε να σαι πάντα καλά να μας δίνεις μετεωρολογικά ερεθίσματα για μελέτη......!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εύχομαι να γίνουν όλα τα παραπάνω,ο μήνας το επιβάλει, το επέβαλε το κλίμα της χώρας και για Απρίλιο - Μάιο, αλλά ποτέ δεν ήρθαν! Ας προσέξουμε λίγο παραπάνω τις επόμενες μέρες. Άντε...να χαρούν και οι άπιστοι στη κλιματική αλλαγή που βλέπουν ότι επειδή θα πέσει νερό για τρεις μήνες σε μια εβδομάδα, "όλα τριγύρω αλλάζουν και όλα ίδια μένουν" όπως τραγουδούσε ο Νίκος Παπάζογλου. Εξάλλου η πανδημία είναι παραμύθι και με τα εμβόλια μας φυτεύουν τσιπάκια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πολύ όμορφη παρουσίαση,ευχαριστούμε κ.Ζιακόπουλε

    ΑπάντησηΔιαγραφή