Ιχνηλατώντας τον καιρό του φετινού καλοκαιριού

Αποκλίσεις του μέσου όρου των μελών του Συστήματος Προγνώσεων Πολλαπλού Δείγματος (Ensemble Prediction System - EPS) από τις κανονικές τιμές για: τα γεωδυναμικά ύψη στη στάθμη των 500 hPa (Α), τη θερμοκρασία στη στάθμη των 850 hPa (Β), την πίεση στη μέση στάθμη της θάλασσας (Γ) και τον υετό του φετινού καλοκαιριού (Δ). Πηγή: https://climate.copernicus.eu/charts/c3s_seasonal/

Παρατηρώντας τους παραπάνω χάρτες των τεσσάρων βασικών μετεωρολογικών παραμέτρων στην ανώτερη ατμόσφαιρα και στην επιφάνεια του εδάφους που αναφέρονται στο μέσο καιρό που θα επικρατήσει αυτό το καλοκαίρι στην Ευρώπη και πρωτίστως στη χώρα μας, εγείρονται ορισμένα βασικά ερωτήματα όχι μόνο για το τι σημαίνει καθένας από τους τέσσερις χάρτες αλλά και για το αν είναι συμβατοί μεταξύ τους, ζήτημα που είναι κρίσιμο για να καταλήξουμε σε ρεαλιστικά συμπεράσματα χρήσιμα για όλους μας.

Καταρχάς, από μόνοι τους οι μέσοι χάρτες είναι προβληματικοί γιατί δεν μπορούμε να δούμε σε αυτούς κρίσιμες διακυμάνσεις. Για παράδειγμα, στη διάρκεια του καλοκαιριού, η μέση θερμοκρασία που θα προκύψει από δύο μεγάλους σε διάρκεια και ένταση καύσωνες και από πολλές ημέρες με θερμοκρασίες κοντά στις κανονικές τιμές μπορεί να είναι ίδια με τη μέση θερμοκρασία που θα προκύψει από πολλές ημέρες με θερμοκρασίες της τάξεως των 37 ή των 38 βαθμών.

Εξετάζοντας κατά περίπτωση τους τέσσερις χάρτες, μπορούμε να πούμε τα παρακάτω:

α) Τα μέσα γεωδυναμικά ύψη σε όλη την Ευρώπη θα είναι υψηλότερα των κανονικών, κάτι που παραπέμπει σε εμμονή της αντικυκλωνικής κυκλοφορίας στην ήπειρό μας, συμπεριλαμβανομένης της κρίσιμης για τη χώρα μας περιοχής των Β. Βαλκανίων.

β) Στη στάθμη των 850 hPa η μέση θερμοκρασία στη χώρα μας θα είναι υψηλότερη κατά 1 με 2 βαθμούς.

γ) Η ατμοσφαιρική πίεση στη μέση στάθμη της θάλασσας θα είναι από 0,5 ως 1 hPa χαμηλότερη στην κεντρική και την ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας. Πάντως, για τα Β. Βαλκάνια δεν υπάρχει καθαρό σήμα ότι η πίεση εκεί θα είναι υψηλότερη.

δ) τα ποσά υετού που θα πέσουν θα είναι λίγο χαμηλότερα του κανονικού σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.

Συνδυαστικά, τα συμπεράσματα είναι τα παρακάτω:

i)  Οι χάρτες Α, Β και Δ μας λένε ότι το φετινό καλοκαίρι δεν θα είναι πολλές οι διαταραχές που θα διασχίσουν την Ευρώπη, κινούμενες από τα δυτικά προς τα ανατολικά.

ii) Τα ανεβασμένα γεωδυναμικά ύψη (χάρτης Α) και οι υψηλές θερμοκρασίες (χάρτης Β) που αναμένονται στις δυτικές, κεντρικές και νότιες περιοχές της Ευρώπης παραπέμπουν σε επέκταση των υποτροπικών υψηλών πιέσεων προς τις συγκεκριμένες περιοχές, φαινόμενο που είναι ταυτόσημο με τη μετανάστευση του υποτροπικού αεροχειμάρρου προς το βορρά που παρατηρείται στις περιπτώσεις των καυσώνων.

iii) Οι χάρτες Α και Γ υπαινίσσονται λίγο μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση των Β-ΒΑ ανέμων (μελτεμιών). Αν, όμως, λάβουμε υπόψη μας το χάρτη Β, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα συγκεκριμένα μελτέμια δεν θα είναι και τόσο δροσερά (θα έχουν ξεμείνει από BTU ψύξης). Σε κάθε περίπτωση, τα μελτέμια είναι βασική συνιστώσα του κλίματος στη χώρα μας τη θερινή περίοδο. Προσωπικά, δεν τα αντιμετωπίζω ως κλιματική παράμετρο, αλλά ως συνοπτικής τάξεως διαταραχές για λόγους που θα σας εξηγήσω σε άλλη ανάρτηση.   

Τα κλιματολογικά δεδομένα της περιοχής μας λένε ότι το ελληνικό καλοκαίρι είναι ζεστό, μακρύ και ξηρό. Όμως, η υπερθέρμανση του πλανήτη αποσταθεροποίησε το κλίμα που ξέρουμε και η νέα κανονικότητα μάς επιφυλάσσει περισσότερες ακραίες καταστάσεις.