Μήπως ήρθε η ώρα να δούμε αλλιώς τις αλκυονίδες;

Με τον όρο αλκυονίδες ημέρες εννοούμε μεμονωμένες ημέρες ή συνηθέστερα σειρές διαδοχικών ημερών της χειμερινής περιόδου με μεγάλη ηλιοφάνεια, ασθενείς ανέμους και θερμοκρασιακές συνθήκες τέτοιες ώστε το περιβάλλον να είναι ήπιο, φιλικό και γενικά ευχάριστο. Από πλευράς ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, οι αλκυονίδες ημέρες συνδέονται με την επικράτηση επίμονων υψηλών πιέσεων και παρατηρούνται βασικά στις μεσογειακές χώρες. Αυτό γιατί στις λοιπές περιοχές της ηπείρου μας με τις αντικυκλωνικές συνθήκες κυκλοφορίας συνήθως παρατηρούνται στρωματοσωρείτες που πολλές φορές διατηρούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η φύση δεν μπαίνει σε ανθρώπινα καλούπια και όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. στον καύσωνα) τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί μία ημέρα ως αλκυονίδα ημέρα είναι αυθαίρετα. Οι περισσότερες μελέτες του φαινομένου έχουν γίνει για την περιοχή της Πρωτεύουσας με κριτήρια που δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε άλλες περιοχές της χώρας, αν και όλες τους μπορούν να καλύπτονται από υψηλές πιέσεις. Προφανώς, με τα δικά τους κριτήρια, απολαμβάνουν μια χαρά αλκυονίδες το Αγρίνιο, η Μυτιλήνη, η Ιεράπετρα και η Φλώρινα.

Το βασικό ερώτημα του παρόντος άρθρου είναι κατά πόσο μπορούμε να χαρούμε τις αλκυονίδες ημέρες, όταν αυτές είναι περισσότερες  από τις χειμωνιάτικες ημέρες ή να απολαύσουμε το καλοκαιράκι του Αγίου Δημητρίου όταν δεν έχουμε καταλάβει ότι ήρθε το φθινόπωρο, όταν δεν έχουν προηγηθεί τα πρωτοβρόχια. Με την απορρύθμιση του κλίματος, οι αντικυκλωνικές συνθήκες κυκλοφορίας θα γίνουν συνηθέστερες, με συνέπεια την αύξηση του αριθμού των αλκυονίδων ημερών. Τις δεκαετίες που έρχονται, αυτές που ο τόπος μας κι εμείς θα αποζητούμε δεν θα είναι οι αλκυονίδες ημέρες. Οι υάδες και οι νιφετώδεις ημέρες θα είναι.

Οι αλκυονίδες ημέρες χρησιμοποιούνται και μεταφορικά όταν αναπολούμε με νοσταλγία τις καλές ημέρες του παρελθόντος ή όταν ελπίζουμε ότι θα ‘ρθουν καλύτερες ημέρες. Θα τις συναντήσουμε στο πρώτο μέρος του Ερρίκου του ΣΤ’ του Ουίλιαμ Σέξπιρ, στα έργα του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, του Τόμας Στερνς Έλιοτ και άλλων. Από τους δικούς μας ποιητές αναφέρω το ωραίο δίστιχο του Γ. Δροσίνη: «Και στης ζωής τους πιο βαρείς χειμώνες, αλκυονίδες μέρες καρτερούν» και τους στίχους του Αργύρη Κρανιώτη, ενός ποιητή που ομολογώ δεν ήξερα: «Ηλιόλουστες μέρες, γελαζούμενες / της ζωής μας χαρά και γιορτάσι / που κερνάτε τη γλύκα ανοιχτόχερα / μέσα σ’ ένα ολόχρυσο τάσι».