«Τίποτα δεν με μάρανε σαν της άνοιξης το κρύο»

Κρίσιμες τιμές της θερμοκρασίας που προκαλούν καταστροφές στα φυλλοβολα οπωροφόρα δένδρα στα διάφορα σταδια ανάπτυξής τους (Rogers W.J., 197O. Frost and the prevention of frost damage. National Weather Service, NOAA)

Δύο είναι οι βασικοί τύποι παγετού: ο παγετός ακτινοβολίας και ο παγετός ανέμου ή μεταφοράς.

Ο παγετός ακτινοβολίας -που παρατηρείται συνήθως τις νύχτες με ξαστεριά και άνεμο μικρής εντάσεως ή άπνοια- είναι η «ουρά» των ψυχρών εισβολών. Αυτό γιατί στη διάρκεια των πρώτων 24 ή 36 ωρών μιας ψυχρής εισβολής συνήθως επικρατούν νεφώσεις, υετός και ισχυροί άνεμοι, που δεν ευνοούν τον παγετό αυτού του τύπου. Σημειώνεται ότι κατά τον παγετό ακτινοβολίας, παρατηρείται αναστροφή της θερμοκρασίας και δεν είναι λίγες οι φορές που η θερμοκρασία σε ύψος μόλις 15 μέτρων πάνω από την επιφάνεια του εδάφους είναι υψηλότερη ακόμα και κατά 5 βαθμούς από τη θερμοκρασία κοντά στο έδαφος.

Ο παγετός ανέμου ή μεταφοράς οφείλεται στην πνοή πολύ ψυχρών ανέμων και παρατηρείται οποιαδήποτε ώρα του εικοσιτετραώρου ανεξάρτητα από την υπάρχουσα νέφωση ή τον υετό.

Ο παγετός δημιουργεί πολλά προβλήματα στη γεωργική παραγωγή κυρίως όταν παρατηρείται την ενεργό περίοδο βλάστησης των φυτών. Έτσι, οι ανοιξιάτικοι παγετοί είναι οι πλέον καταστροφικοί, διότι την εποχή αυτή τα φυτά βρίσκονται στο στάδιο της άνθισης ή της καρπόδεσης. Το μέγεθος των ζημιών που μπορεί να προκαλέσει ο παγετός εξαρτάται κυρίως από: 

(α) Το μέγεθος και το ρυθμό της πτώσης της θερμοκρασίας, 

(β) Ττη διάρκεια του παγετού και την ταχύτητα απομάκρυνσής του και 

(γ) Την εποχή του έτους σε συνδυασμό με το στάδιο ανάπτυξης των φυτών και το είδος ή την ποικιλία τους.

Οι εκτιμήσεις για τις κρίσιμες τιμές της θερμοκρασίας που βλέπουμε στον παραπάνω πίνακα έγιναν στις ΗΠΑ και αποτελούν τη βάση για την προστασία των δενδροφυτειών. Οι συγκεκριμένες θερμοκρασίες είναι θερμοκρασίες μετεωρολογικού κλωβού εγκατεστημένου στον οπωρώνα και μπορούν να τις αντέξουν τα δένδρα μόνο για 30 λεπτά.