 |
Στην
ιστορία της κατάκτησης του Νέου Κόσμου από τους Ισπανούς, δύο γεγονότα
κατέπληξαν τον κόσμο λόγω της τόλμης των πρωταγωνιστών τους: η κατάκτηση της
αυτοκρατορίας των Αζτέκων του Μεξικού από τον Ερνάν Κορτέζ το 1519, και η κατάκτηση
της αυτοκρατορίας των Ίνκας του Περού από τον Φρανσίσκο Πιζάρο το 1532. Χωρίς
να υποβαθμίζουμε την τόλμη και την αντοχή που επέδειξαν ο ριψοκίνδυνος Κορτέζ και
οι άνδρες του, μπορούμε να πούμε ότι το κατόρθωμα του Πιζάρο ήταν πιο σημαντικό,
αν λάβουμε υπόψη μας τα φυσικά εμπόδια και τις κλιματικές αντιξοότητες που αντιμετώπισε
ο τελευταίος μακριά από την Ισπανοκρατούμενη Καραϊβική. Σε ότι αφορά το
κίνητρο, η απληστία για πλούτη και δόξα ήταν ο κοινός τόπος των δύο κατακτητών.
Ο
Φρανσίσκο Πιζάρο έκανε τρεις προσπάθειες για να φθάσει στην πλούσια σε χρυσό
και ασήμι μυθική γη των Ίνκας. Κατά τη διάρκεια της πρώτης προσπάθειάς του, πέρα
από τις αψιμαχίες με τους ιθαγενείς, οι τροπικές θύελλες, οι αντίθετοι άνεμοι και
η τρομερή υγρασία ήταν τα μετεωρολογικά στοιχεία που τον εμπόδισαν να επιτύχει
το στόχο του. Καλύτερες για τους Ισπανούς κονκισταδόρες ήταν οι συνθήκες στη
δεύτερη και κυρίως στην τρίτη αποστολή τους που κατέληξε στην κατάκτηση της
χώρας των Ίνκας.
Τον
Νοέμβριο του 1524, στην πρώτη προσπάθεια των Ισπανών να βρουν τη γη των Ίνκας, ο
Πιζάρο απέπλευσε από τον Παναμά με 80 άνδρες και 40 άλογα, κατευθυνόμενος νότια
κατά μήκος των δυτικών ακτών της Αμερικής. Μετά από μήνες το μόνο που κατάφεραν
ο Πιζάρο και οι άνδρες του ήταν να φθάσουν κοντά στον ποταμό Σαν Χουάν της
Κολομβίας. Οι τροπικές θύελλες, οι ισχυροί νοτιοανατολικοί άνεμοι που συνήθως πνέουν
στην περιοχή, η έλλειψη τροφίμων και οι συνεχείς αψιμαχίες με τους ιθαγενείς
ανάγκασαν τους Ισπανούς να σταματήσουν την προς το νότο πορεία τους και να
γυρίσουν στον Παναμά με άδεια χέρια.
Τον
Μάρτιο του 1526, ο Πιζάρο με συν-αρχηγό της αποστολής τον Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο και έναν ικανό κυβερνήτη, τον Μπαρτολομέο Ρουίθ, ξεκίνησαν από τον Παναμά με δύο πλοία, 160
άνδρες και αρκετά άλογα το δεύτερο εξερευνητικό ταξίδι τους για τη χώρα των
Ίνκας. Όταν οι Ισπανοί έφθασαν στον ποταμό Σαν Χουάν της Κολομβίας,
χωρίστηκαν. Ο
Πιζάρο έμεινε εκεί για να εξερευνήσει την ενδοχώρα της Κολομβίας, ο Αλμάγκρο γύρισε στον Παναμά
για να φέρει ενισχύσεις και ο Ρουίθ συνέχισε το ταξίδι προς το νότο. Ο Ρουίθ,
αφού πέρασε τον Ισημερινό συνάντησε και συνέλαβε μια σχεδία ιθαγενών στην οποία
επέβαιναν κάτοικοι της περιοχής Τούμπες του ΒΔ Περού. Έκπληκτοι οι Ισπανοί
ανακάλυψαν ότι η σχεδία μετέφερε υφάσματα, κεραμικά αντικείμενα και μερικά
πολυπόθητα για αυτούς κομμάτια χρυσού και ασημιού. Ο Ρουίθ γύρισε πίσω στην περιοχή
του ποταμού Σαν Χουάν της Κολομβίας, όπου βρήκε
εξαντλημένο από τις πορείες τον Πιζάρο. Σε λίγο έφθασε με ενισχύσεις από τον
Παναμά και ο Αλμάγκρο και όλοι μαζί αποφάσισαν να κατευθυνθούν πλέον
νότια προς την περιοχή που είχε πριν εξερευνήσει ο Ρουίθ. Φθάνοντας στην
περιοχή Ατακάμες του Εκουαδόρ, οι Ισπανοί συνάντησαν χιλιάδες ιθαγενείς με
άγριες διαθέσεις και δεν τόλμησαν να προχωρήσουν στην ενδοχώρα. Ακολούθησαν
διαβουλεύσεις και αποφασίστηκε ο μεν Πιζάρο να μείνει σε ασφαλέστερο μέρος, στο
νησί Γκάλο που βρίσκεται βορειότερα από τις Ατακάμες, ο δε Αλμάγκρο να γυρίσει
στον Παναμά για να φέρει ενισχύσεις. Ο νέος κυβερνήτης του Παναμά όχι μόνο
αρνήθηκε κάθε βοήθεια στον Αλμάγκρο, αλλά έστειλε και δύο πλοία να φέρουν πίσω
τον Πιζάρο. Ο Πιζάρο και δεκατρείς από τους άντρες του αρνήθηκαν να γυρίσουν
στον Παναμά και έμειναν επί επτά μήνες λίγο βορειότερα από τη νήσο Γκάλο, στη
νήσο Γοργόνα, περιμένοντας τις ενισχύσεις που του είχαν υποσχεθεί ότι θα φέρουν
από τον Παναμά ο Ρουίθ και ο Αλμάγκρο. Μετά από μεγάλες προσπάθειες ο
κυβερνήτης του Παναμά πείστηκε να στείλει ένα πλοίο στο νησί Γοργόνα, όχι όμως για
τη συνέχιση της εκστρατείας, αλλά για να φέρει πίσω τον Πιζάρο και τους
συντρόφους του. Ο Αλμάγκρο και οι λοιποί συνοδοιπόροι του Πιζάρο άρπαξαν την
ευκαιρία και αφού συνάντησαν τον Πιζάρο αποφάσισαν όλοι μαζί να κατευθυνθούν
νότια. Το Απρίλιο του 1528 έφθασαν στις Τούμπες, όπου οι κάτοικοι τους
υποδέχθηκαν μάλλον φιλικά. Εκεί, οι Ισπανοί είδαν τα πλούτη των Ίνκας και
αποφάσισαν να γυρίσουν στον Παναμά να προετοιμαστούν κατάλληλα και να
επιστρέψουν για την κατάκτηση της πλούσιας γης. Πριν από την επιστροφή τους ο
Πιζάρο και οι άνδρες του κινήθηκαν κατά μήκος των ακτών ακόμη πιο νότια,
αναζητώντας κάτι ενδιαφέρον.
Όπως
αναφέρει στο βιβλίο του El Nino in history: storming through the ages ο
Σέζαρ Καβιέντες, το γεγονός ότι στη δεύτερη αποστολή των Ισπανών τα ιστιοφόρα τους
κατάφεραν να φθάσουν πολύ πιο νότια από την πρώτη αποστολή υποδηλώνει ότι
ωθήθηκαν από ΒΑ ανέμους προερχομένους από την Καραϊβική. Τέτοιοι άνεμοι πνέουν
στον ισθμό του Παναμά, όταν έλκονται από τις χαμηλές πιέσεις που εγκαθίστανται
πάνω από τα ζεστά νερά του ανατολικού τροπικού Ειρηνικού στη διάρκεια των επεισοδίων
Ελ Νίνιο. Εξάλλου, οι αναφορές του ίδιου του Πιζάρο για ασυνήθιστες βροχές στις
ημιερημικές περιοχές του Εκουαδόρ και του ΒΔ Περού συνηγορούν ότι το 1525-26
ήταν έτος Ελ Νίνιο.
Το
1531 ο Πιζάρο ξεκίνησε από τον Παναμά την τρίτη εκστρατεία του για την
κατάκτηση του Περού. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι Ισπανοί έφθασαν στον
Κόλπο του Σαν Ματέο (κοντά στη νήσο Γκάλο) ύστερα από ταξίδι 13 ημερών,
αφού κάλυψαν απόσταση περίπου 500 μιλίων. Το γεγονός αυτό ήταν ακατόρθωτο για
τα ιστιοφόρα της εποχής εκείνης, χωρίς την
επικράτηση βορειοανατολικών ανέμων. Κατά τον Σέζαρ Καβιέντες, αυτό σημαίνει ότι
το 1531 ήταν χρονιά με ανώμαλες συνθήκες ανέμου στον ανατολικό τροπικό Ειρηνικό
που συνδέονται με το φαινόμενο Ελ Νίνιο. Οι Ισπανοί, αφού άφησαν τα πλοία τους
στον Κόλπο του Σαν Ματέο, συνέχισαν το προς το νότο ταξίδι τους διά ξηράς. Στις
αρχές του 1532, οι κονκισταδόρες, εξαντλημένοι, έφθασαν στον Κόλπο του
Γκουαγιακίλ και σταμάτησαν στη νήσο Πούνα, αφού έδωσαν μάχη με τους ιθαγενείς.
Από εκεί έστειλαν μια ομάδα πίσω στον Παναμά να φέρει ενισχύσεις και στα τέλη
της άνοιξης του 1532 οι υπόλοιποι κινήθηκαν προς τις Τούμπες, τις οποίες βρήκαν
κατεστραμμένες από επιδρομές γειτονικών φυλών. Από τις Τούμπες οι Ισπανοί συνέχισαν
νότια μέσω της ενδοχώρας, αποφεύγοντας την υπερβολική ξηρότητα της παράκτιας ζώνης. Ο Πιζάρο και οι άνδρες του, κινούμενοι κοντά
στις κατάφυτες πλαγιές των Άνδεων όπως έκαναν οι ταχυμεταφορές και τα στρατεύματα
των Ίνκας, έφθασαν στην ινδιάνικη πόλη Τανγκαράρα, που αργότερα έγινε γνωστή ως
Σαν Μιγκέλ ντε Πιούρα.
Συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου