Αξέχαστες Αποκριές

 

Οι Αποκριές των ανέμελων παιδικών μας χρόνων, όπως και οι άλλες γιορτές, είναι φυσικό να συγκαταλέγονται στις ομορφότερες αναμνήσεις μας. Όμως, ο καθένας μας αναπολεί ευτυχισμένες γιορτές και από τότε που έπαψε να είναι παιδί. Είναι αλήθεια ότι σε κάθε φάση της ζωής μας οι προϋποθέσεις για να χαρούμε μια γιορτή ή μια εκδρομή είναι διαφορετικές, αλλά υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής που δεν είναι άλλος από την καλή παρέα. Η φυσική ομορφιά ενός τόπου, η φιλοξενία των κατοίκων του και το καλό φαγητό έχουν την αξία τους, αλλά δεν είναι καθοριστικά. Υπάρχει, όμως, κι ένας άλλος παράγοντας που αν τον αγαπάς και σου κάτσει, απογειώνει την όλη φάση, όπως λέμε εμείς οι… νεότεροι!  Μια τέτοια ιστορία έχω να σας διηγηθώ σήμερα. 

Το πρωί της 12^ης Φεβρουαρίου του 2010, τρία ζευγάρια, αγαπημένοι φίλοι και συγγενείς, ξεκινήσαμε από την Αθήνα με προορισμό τα Γρεβενά για το αποκριάτικο τριήμερο εκείνης της χρονιάς (Σάββατο - Καθαρά Δευτέρα, 13-15/2/2010). Το απόγευμα της ίδια μέρας φθάσαμε στο Κοσμάτι Γρεβενών, ένα χωριό που βρίσκεται  σε υψόμετρο 740 μέτρων, όπου και εγκατασταθήκαμε. Το βράδυ, με καιρό χειμωνιάτικο αλλά χωρίς υετό, επισκεφθήκαμε τα Γρεβενά που είναι χτισμένα σε υψόμετρο 530 μέτρων. Είχα τριάντα χρόνια να δω την πόλη και αυτά που είδα με εξέπληξαν ευχάριστα. Άλλη μια ευχάριστη έκπληξη μας περίμενε στη συνέχεια της βραδιάς, όταν είδαμε ότι και με τα χάλκινα μια χαρά περνάμε εμείς οι Ηπειρώτες!

Την άλλη μέρα (Σάββατο) ο καιρός έγινε βροχερός. Γνώριζα για ένα χαμηλό που θα κινούνταν από την κεντρική Μεσόγειο προς την περιοχή μας, αλλά για χιόνι οι θερμοκρασίες ήταν οριακές. Το απόγευμα, επιβιβαζόμενοι σε δύο αυτοκίνητα, πήγαμε στα Γρεβενά, όπου, παρά τη βροχή, το αποκριάτικο γλέντι είχε αρχίσει. Αυτά που μου έκαναν μεγαλύτερη εντύπωση ήταν τα μεγάλα σιδερένια βαρέλια που είχαν μετατραπεί σε σόμπες με ξύλα και έκαιγαν στους κεντρικούς δρόμους, η μουσική με κυρίαρχη εκείνη του Γκόραν Μπρέκοβιτς που δονούσε την ατμόσφαιρα και οι μανιταρόσουπες που προσφέρονταν σε διάφορα σημεία της πόλης. Μετά από ένα σύντομο σεργιάνι στους δρόμους, πήγαμε στο μαγαζί που είχαμε κλείσει τραπέζι. Η παρέα μας αυτή τη φορά ήταν μεγαλύτερη και περάσαμε πολύ ωραία. Όταν, μετά τα μεσάνυχτα, πήραμε το δρόμο του γυρισμού και φθάσαμε στις πρώτες ανηφόρες για το Κοσμάτι, η βροχή έγινε χιόνι. Για την ακρίβεια, χιονοθύελλα που περιόρισε τρομερά την ορατότητα και σε μικρό χρονικό διάστημα έβαλε αρκετά εκατοστά χιονιού στο οδόστρωμα. Με αυτές τις συνθήκες, κάποια στιγμή, το ένα από δύο αυτοκίνητά μας ακινητοποιήθηκε και μην έχοντας άλλη λύση, το σπρώξαμε στην άκρη του δρόμου, επιβιβαστήκαμε και οι έξι στο άλλο αυτοκίνητο, ένα Toyota RAV4, και τελικά φθάσουμε σώοι και αβλαβείς στο Κοσμάτι.

Το πρωί της Κυριακής ο καιρός έκοψε και μας έδωσε την ευκαιρία να πάμε και να φέρουμε πίσω στην έδρα μας το αυτοκίνητο που είχε μείνει στο δρόμο την προηγούμενη νύχτα. Το πρόγραμμα της ημέρας εκείνης περιελάμβανε επίσκεψη στις Κυδωνιές των Γρεβενών, ένα χωριό σε υψόμετρο 880 μέτρων, όπου μας περίμεναν οι συγγενείς μας για να περάσουμε μαζί την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Δεν είχαμε σκοπό να κοιμηθούμε στις Κυδωνιές, αλλά εγώ, διαισθανόμενος ότι ο χιονιάς δεν είχε πει την τελευταία του λέξη, είπα να πάρουμε καλού κακού και τις πιτζάμες μας. Όταν αφήσαμε τα Γρεβενά και πήραμε τις ανηφόρες που οδηγούσαν στις Κυδωνιές, άρχισε να χιονίζει τόσο πολύ που γρήγορα αναγκάστηκα να βάλω αλυσίδες στο αυτοκίνητό μου που δεν διαθέτει τετρακίνηση. Μπροστά ο Βασίλης με το Toyota RAV4 και πίσω εγώ, με το δρόμο χαμένο από το ήδη στρωμένο χιόνι και την ορατότητα τρομερά περιορισμένη από αυτό που συνεχώς έπεφτε, φθάσαμε με χίλια ζόρια στις Κυδωνιές.

Στο όμορφο χωριό, το ύψος του χιονιού είχε ήδη φθάσει τους 30 πόντους και εξακολουθούσε να χιονίζει με απίστευτη ένταση. Όταν φθάσαμε στο σπίτι των συγγενών μας, το κοντοσούβλι ήταν ήδη έτοιμο. Όπως ήταν έτοιμες οι πίτες και όλα τα καλούδια που είχαν φτιάξει για εμάς. Φάγαμε, ήπιαμε και χορέψαμε σαν να μην υπήρχε αύριο. Όμως, αυτά δεν ήταν τα μόνα που μας είχαν συνεπάρει εκείνη την ημέρα. Ήταν η ζεστασιά της παρέας που κάνει τις ανθρώπινες σχέσεις απλές και απίστευτα όμορφες. Ήταν εκείνες οι στιγμές που τα μάτια μιλούν περισσότερο από τα στόματα και που νοιώθεις ότι με αυτούς τους ανθρώπους δεν χωρίστηκες ποτέ, άσχετα αν έχεις να τους δεις ολόκληρες δεκαετίες! Πάντως, υπήρχε και κάτι άλλο που έκανε μαγικό εκείνο το μεσημέρι - απόγευμα της Κυριακής. Ήταν το χιόνι που έξω το έριχνε ο Θεός με τα δυο του τα χέρια, που έλεγε ο κουμπάρος μου ο Δημοσθένης.

Με τα κούτσουρα στο τζάκι να τριζοβολούν, το χιόνι έξω να έχει ξεπεράσει το μισό μέτρο και τους περισσότερους από εμάς ακόμα να κουτσοπίνουμε, κάποια στιγμή κόπηκε το ρεύμα! Θέρμανση είχαμε και για φώς βρήκαμε λύσεις, αλλά οι συνθήκες γίνονταν πλέον δύσκολες για να πάμε το βράδυ στο άναμμα του Φανού που είχε στηθεί στην πλατεία του χωριού. Παρένθεση: στη φωτογραφία που προηγείται αυτού του κειμένου βλέπετε τον αντίστοιχο Φανό της Κόνιτσας: ένα έλατο που το γεμίζουμε με κέδρα και το καίμε, όπως σε όλες τις περιοχές της χώρας, το βράδυ της Κυριακής. Γυρίζοντας στην ιστορία μας, να σας πω πως τελικά στις 8 το βράδυ, οι ζωηρότεροι από εμάς τολμήσαμε (το κρασί είχε παίξει το ρόλο του) να βγούμε από το σπίτι και κακήν κακώς να φθάσουμε στην πλατεία. Εκεί, βρήκαμε κάποιους άλλους θαρραλέους και όλοι μαζί προσπαθήσαμε να ανάψουμε το Φανό που είχε σκεπαστεί εντελώς από το χιόνι. Όμως, με τα μέσα που είχαμε δεν καταφέραμε να το κάνουμε. Απογοητευμένοι γυρίσαμε στο σπίτι και κάποια στιγμή αποκαμωμένοι πέσαμε για ύπνο. Το χιόνι συνεχίστηκε ως τις πρώτες πρωινές ώρες της Καθαράς Δευτέρας και το ύψος του στο χωριό έφθασε τα 80 εκατοστά. Με αυτές τις συνθήκες, όταν ξυπνήσαμε, περιμέναμε αρκετές ώρες ώσπου τα εκχιονιστικά της Νομαρχίας να καθαρίσουν το δρόμο για τα Γρεβενά και προς το μεσημέρι πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Οι Αποκριές εκείνες έμειναν αξέχαστες, αλλά τα τελευταία χρόνια, όταν τις αναπολώ, νοιώθω αφάνταστη πίκρα που δύο άνθρωποι από εκείνη την υπέροχη παρέα δεν είναι πια μαζί μας.

Το παρελθόν είναι ένα κουβάρι γλυκών και πικρών αναμνήσεων που με το πέρασμα του χρόνου ξεθωριάζουν, όσο κι αν προσπαθούμε να κρατήσουμε πιο ζωηρές κάποιες από αυτές. Το παρόν είναι  εναλλασσόμενες στιγμές χαράς και λύπης που στην πορεία του χρόνου θα φανεί ποιες από αυτές θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη μας. Τέλος, το μέλλον είναι όνειρα, ελπίδες και προσδοκίες. Τι κι αν ο  Θεός γελάει με αυτά; Αν πάψουμε να ονειρευόμαστε, θα τελειώσουμε πριν την ώρα μας! Αν ο Ναζίμ Χικμέτ βρισκόταν στη θέση μας, θα έλεγε: «Τις πιο όμορφες Αποκριές δεν τις ζήσαμε ακόμα!».

Χρόνια Πολλά, φίλοι μου!