Η «περίεργη» κατανομή των υψών βροχής της 5ης Σεπτεμβρίου 2023 στη Μαγνησία (Μέρος 2ο)

Αναμφίβολα, η κακοκαιρία «Ντάνιελ» θα αποτελέσει αντικείμενο δεκάδων μελετών, οι οποίες θα μας βοηθήσουν να μάθουμε τι ακριβώς συνέβη στη διάρκειά της και κυρίως στη φάση των πλημμυρών της Μαγνησίας (5/9) και στη φάση των πλημμυρών του θεσσαλικού κάμπου που ακολούθησε (6-7/9). Οι πάσης φύσεως μετεωρολογικές παρατηρήσεις και οι αναλύσεις των μοντέλων είναι τα απαραίτητα εργαλεία για την εξαγωγή συμπερασμάτων, που, εκτός των άλλων, θα μας βοηθήσουν στην αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής απέναντι στα ακραία φαινόμενα που προκαλεί η αποσταθεροποίηση του κλιματικού συστήματος.

Αναφορικά με τα συνοπτικής και υποσυνοπτικής κλίμακας αίτια που οδήγησαν στην μεγάλης έντασης, διάρκειας και έκτασης κακοκαιρία «Ντάνιελ», σχετική αναφορά έκανα στην ανάρτηση: «Ο Ντάνιελ αφήνει πίσω του θανάτους, συντρίμμια αλλά και διδάγματα» της 8^ης Σεπτεμβρίου 2023. Τα ερωτήματα που σας έκανα για την κατανομή των υψών βροχής στην περιοχή της Μαγνησίας την 5^η Σεπτεμβρίου είναι ερωτήματα που απασχολούν κι εμένα, καθώς δεν μπορώ να καταλήξω σε ασφαλή συμπεράσματα χωρίς λεπτομερείς μετεωρολογικές παρατηρήσεις και χωρίς τις λεπτομερείς αναλύσεις των μοντέλων στις οποίες αυτά στηρίχθηκαν για να κάνουν τις πολύ επιτυχημένες προβλέψεις τους. Ο λόγος, λοιπόν, της υποβολής των ερωτήσεων ήταν να γίνει μια πρώτη συζήτηση για τις τοπικές συνθήκες που επικράτησαν στην Μαγνησία και οδήγησαν στα πολύ μεγάλα ύψη υετού. Εννοείται ότι παίρνουμε ως σωστές τις παρατηρήσεις του ΕΑΑ. 

Στην κατανομή του υετού στη Μαγνησία καταλυτικό ρόλο έπαιξε το Πήλιο, καθώς οι επιπτώσεις των ορεινών όγκων στα μοτίβα των βροχοπτώσεων είναι σημαντικές. Θυμίζω εδώ ότι στις προσήνεμες πλαγιές των βουνών η βροχόπτωση είναι αυξημένη, ενώ στις υπήνεμες πλαγιές τους είναι μειωμένη. Τα γεγονότα βροχόπτωσης στις υπήνεμες περιοχές ενός βουνού εξαρτώνται από τις διαστάσεις του βουνού, την ταχύτητα και τη διεύθυνση του πνέοντος ανέμου, την ατμοσφαιρική αστάθεια, την περιεκτικότητα των νεφών σε νερό, την τοπογραφία της υπήνεμης πλευράς και την απόσταση από την κορυφή του βουνού.  

Τα πολύ μεγάλα ύψη βροχής που σημειώθηκαν στην Πορταριά και στην πόλη του Βόλου οφείλονται στη θετική συνεισφορά όλων των προαναφερθέντων παραγόντων (μικρό ύψος του Πηλίου, ισχυροί άνεμοι, μεγάλη ατμοσφαιρική αστάθεια και περιεκτικότητα των νεφών σε νερό, ευνοϊκή τοπογραφία και μικρή απόσταση από την κορυφή του βουνού, που ισχύει ιδιαίτερα για την περίπτωση της Πορταριάς). Έτσι δικαιολογείται η «διάχυση» των ισχυρών βροχοπτώσεων από τις προσήνεμες προς τις υπήνεμες περιοχές του Πηλίου που κράτησε πολλές ώρες λόγω των μεγάλης διάρκειας ευνοϊκών συνθηκών που είχε δημιουργήσει η μεγάλης κλίμακας ατμοσφαιρική κυκλοφορία.

Όμως, τα τεράστια ύψη βροχής που σημειώθηκαν στην Πορταριά και στην πόλη του Βόλου ίσως να μην ήταν τόσο μεγάλα χωρίς τις συνθήκες ισχυρής ανωμεταφοράς (convection) που παρατηρήθηκαν στις συγκεκριμένες περιοχές για διάστημα αρκετών ωρών. Έχω τη γνώμη ότι αυτές οι συνθήκες ανωμεταφοράς δημιουργήθηκαν λόγω της σύγκλισης του επιφανειακού Β-ΒΔ ρεύματος ασθενούς έως μέτριας έντασης που επικρατούσε τουλάχιστον στην αρχή της όλης φάσης στις Δ-ΒΔ περιοχές της Μαγνησίας με το Α-ΒΑ ρεύμα που κατέβαινε από το Πήλιο. Προφανώς, όταν το Α-ΒΑ ρεύμα ενισχύθηκε σημαντικά, το Β-ΒΔ ρεύμα ηττήθηκε κατά κράτος.

Ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή και τη συνεισφορά σας στη συζήτηση.

Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους.