Ο καιρός της εβδομάδας

Φθινοπωρινό τοπίο, του Γιώργου Ξυλιά.

Βαρομετρικό χαμηλό στη Β. Ιταλία, συνοδευόμενο από ασθενές ψυχρό μέτωπο που εκτείνεται ως την Τυνησία, κινείται Α-ΒΑ και τη νύχτα προς την Τετάρτη θα επηρεάσει με βροχές και τοπικές καταιγίδες τη ΒΔ Ελλάδα. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη) θα επικρατήσουν Δ-ΝΔ άνεμοι με ένταση ως τα 6 μποφόρ (Β. Ιόνιο) και η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα. Σημειώνεται ακόμα ότι οι συνθήκες θα είναι ευνοϊκές για το σχηματισμό ομιχλών το πρωί κυρίως στο εσωτερικό της ηπειρωτικής χώρας. 

Οι τρεις φοβεροί χειμώνες του κρύου και του πολέμου!

Αποκλίσεις της μέσης θερμοκρασίας του Ιανουαρίου 1942 από τη μέση θερμοκρασία του συγκεκριμένου μήνα της περιόδου 1900-1939.   Πηγή: Goddard Space Flight Center.

Οι χειμώνες 1939-40,1940-41 και 1941-42 ήταν εξαιρετικά δριμείς σ όλη την Ευρώπη. Οι τρεις αυτοί χειμώνες, που μπορούν άνετα να συγκριθούν με τους χειμώνες της Μικρής Παγετώδους Εποχής, ενέσκηψαν ξαφνικά σε μια περίοδο που το παγκόσμιο κλίμα βρισκόταν σε περίοδο θέρμανσης. Ο πρώτος χρονολογικά χειμώνας, ο χειμώνας 1939-40, ήταν αυτός που: (α) δημιούργησε τρομερά προβλήματα στους Φινλανδούς και τους Σοβιετικούς στον μεταξύ τους πόλεμο (Πόλεμος του Χειμώνα) και (β) ανάγκασε τον Χίτλερ να αναβάλλει για την άνοιξη του 1940 την εισβολή στη Γαλλία που αρχικά είχε προγραμματιστεί για τις 12 Νοεμβρίου 1939.

Δεν ζητάμε βοριάδες και κρύα τον Νοέμβριο. Νερό θέλουμε, ει δυνατόν με το ποτιστήρι και όχι με τον κουβά!

Στο δρόμο προς το Βρυσοχώρι (Ζαγόρι), του Γιώργου Ξυλιά

Η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη Ν-ΝΑ Ευρώπη, με τις χαμηλές πιέσεις στον Κόλπο της Γένοβας και τις υψηλές πιέσεις στην Τουρκία, είναι ευνοϊκή για να επικρατήσουν στη χώρα μας Ν-ΝΔ άνεμοι με ένταση ως τα 6 μποφόρ. Με αυτές τις συνθήκες, το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα και οι τιμές της σχετικής υγρασίας θα είναι ανεβασμένες. Κατά τα άλλα, το πρωί θα υπάρχουν τοπικές ομίχλες και ασθενείς βροχές θα σημειωθούν στις προσήνεμες στο ΝΔ ρεύμα περιοχές και κυρίως στη Δ-ΒΔ Ελλάδα. 

Ο Γαρμπής και το σόι του (οστριογαρμπήδες και πουνεντογαρμπήδες)

Πρωινό στον Χορτιάτη, του Τρύφωνα.

Βαρομετρικό χαμηλό στη Δ. Μεσόγειο, συνοδευόμενο από μέτωπα κακοκαιρίας, κινείται βορειοανατολικά. Υψηλές πιέσεις καλύπτουν την κεντρική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, με αποτέλεσμα τα βασικά χαρακτηριστικά του καιρού στην περιοχή μας να είναι οι ασθενείς άνεμοι και οι τοπικές ομίχλες κυρίως το πρωί στα ηπειρωτικά. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), θα υπάρχουν αραιές νεφώσεις και η θερμοκρασία θα κυμανθεί και πάλι σε υψηλά για την εποχή επίπεδα. 

Ο καιρός του επόμενου πενθημέρου

Φθινοπωρινό τοπίο στην Όθρυ, του Χρήστου Τσαντήλα

Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), βαθύ βαρομετρικό χαμηλό στον Βισκαϊκό Κόλπο, κινούμενο βορειοανατολικά, θα προκαλέσει κακοκαιρία με έντονες καταιγίδες και πολύ ισχυρούς ανέμους στις περισσότερες χώρες της κεντροδυτικής Ευρώπης. Στη χώρα μας, το νέο στοιχείο στην εξέλιξη του καιρού θα είναι η επικράτηση νότιων ανέμων οι οποίοι στο Β. Ιόνιο θα φθάσουν τα 7 μποφόρ. Κατά τα άλλα, βροχές δεν προβλέπονται και η θερμοκρασία θα σημειώσει άνοδο. Ένα άλλο στοιχείο του καιρού που θέλει προσοχή από τους οδηγούς είναι οι πρωινές ομίχλες που θα σχηματιστούν κυρίως στο εσωτερικό της ηπειρωτικής Ελλάδας. 

Φθινόπωρο…

Από εδώ ως τη φουφού του καστανά δύο φεγγάρια δρόμος! Φωτ. Χρήστος Τσαντήλας

Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), βαρομετρικό χαμηλό που θα κινηθεί από τη Ν. Ιταλία προς την περιοχή μας θα προκαλέσει βροχές και τοπικές καταιγίδες στις δυτικές, κεντρικές και βόρειες περιοχές της χώρας. Επισημαίνεται ότι τα προαναφερθέντα φαινόμενα στο Ιόνιο, την Ήπειρο, τη Δ. Στερεά Ελλάδα, τη Δ-BΔ Πελοπόννησο και πιθανώς στη Μακεδονία θα είναι κατά τόπους έντονα. Οι άνεμοι δεν θα ξεπεράσουν τα 6 μποφόρ και η θερμοκρασία στο Ιόνιο και τα ηπειρωτικά θα σημειώσει πτώση ως προς τις μέγιστες τιμές της. 

Ατμοσφαιρική κυκλοφορία και ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη

 

Τα τέσσερα βασικά πρότυπα (μοτίβα) της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας του χειμώνα στον Βόρειο Ατλαντικό - Ευρώπη που προκαλούν ακραία καιρικά φαινόμενα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας: (a) NAO positive (η θετική φάση της Ταλάντωσης του Βόρειου Ατλαντικού), (b) NAO negative (η αρνητική φάση της Ταλάντωσης του Βόρειου Ατλαντικού), (c) Scandinavian Blocking (ο Σκανδιναβικός Εμποδιστής), (d) Atlantic Ridge (η αντικυκλωνική ράχη του Ατλαντικού). Τα χρώματα δείχνουν τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στη στάθμη των 500 hPa, οι ισοϋψείς είναι χαραγμένες ανά 100 μέτρα και οι ποσοστιαίες τιμές υποδηλώνουν το ποσοστό των συνολικών ημερών που κατηγοριοποιούνται σε κάθε μία από τις τέσσερις περιπτώσεις. Τα σχήματα βασίζονται σε δεδομένα ERA5 (DJF, 1979 - 2018). Πηγή: Karin van der Wiel et al 2019 Environ. Res. Lett. 14. 

Του καιρού τα νεότερα

Μέσες αποκλίσεις της θερμοκρασίας στα 2 μέτρα από 9 ως 16 Οκτωβρίου 2023. Πηγή: ECMWF

Χαμηλές θερμοκρασίες αναμένεται να επικρατήσουν στις πιο βόρειες και ανατολικές περιοχές της Ευρώπης, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιοχές της ηπείρου μας, όπου οι θερμοκρασιακές συνθήκες θα είναι σχεδόν καλοκαιρινές. Οι βροχές, γενικά, θα είναι περιορισμένες. Στη χώρα μας, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), η θερμοκρασία θα αγγίξει και πάλι τους 30 βαθμούς, οι άνεμοι μόνο στις ΝΑ νησιωτικές περιοχές της θα φθάσουν τα 6 μποφόρ και οι πιθανότητες βροχής θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες. 

Η πιθανή εξέλιξη του καιρού ως τα μέσα του μήνα

Κυκλάμινα, του Νίκου Κλιάκα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (6/10)

Καιρός: Τοπικοί όμβροι ή και μεμονωμένες καταιγίδες το απόγευμα στην ηπειρωτική Ελλάδα και κυρίως στις ορεινές περιοχές της.

Άνεμοι: Β-ΒΔ 4 με 5 και τοπικά στο Α-ΝΑ Αιγαίο και το Καρπάθιο 6 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Ως τους 29 βαθμούς.

Γιατί τα πλημμυρικά φαινόμενα στη Μεσόγειο είναι συχνότερα και εντονότερα το φθινόπωρο; (Μέρος 2ο: η απάντηση)

Αστραπές στον ουρανό της Καρδίτσας την 25η Σεπτεμβρίου 2023, του Παναγιώτη Μπουτσιουρή

Ως γνωστό, για να εκδηλωθεί μια καταιγίδα απαιτούνται: υγρασία, αστάθεια, ανοδική κίνηση του αέρα και επιπρόσθετα μεγάλες καθ’ ύψος διαφορές του ανέμου για να είναι η καταιγίδα ισχυρή. Το φθινόπωρο στη Μεσόγειο οι αέριες μάζες είναι πολύ θερμές και υγρές και συνήθως παραμένουν συγκεντρωμένες στο οριακό στρώμα. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι οι αέριες μάζες είναι δυνητικά ασταθείς, που σημαίνει ότι αν το συγκεκριμένο στρώμα του αέρα ανυψωθεί μέχρι να κορεστεί πλήρως, θα γίνει ασταθές (η κατακόρυφη θερμοβαθμίδα του θα υπερβεί την υγρή αδιαβατική θερμοβαθμίδα). Υπάρχει όμως και κάτι άλλο σημαντικό. Ενώ η έλλειψη υγρασίας στη χαμηλή τροπόσφαιρα μειώνει την εκδήλωση σοβαρής καταιγίδας, η έλλειψη υγρασίας στη μέση τροπόσφαιρα (ξηρός αέρας εκεί) αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης ισχυρής καταιγίδας αν ταυτόχρονα υπάρχει άφθονη υγρασία στη χαμηλή τροπόσφαιρα.

Γιατί τα πλημμυρικά φαινόμενα στη Μεσόγειο είναι συχνότερα και εντονότερα το φθινόπωρο; (Μέρος 1ο: η ερώτηση)

Κατανομή ανά εποχή και ανά μήνα των έντονων πλημμυρικών φαινομένων στη Μεσόγειο της περιόδου 1940 - 2015 (Gaume E. et al., 2016: Mediterranean extreme floods and flash floods).

Κάθε άνθρωπος έχει τις απόψεις του, τις παραξενιές του, τα χούγια του. Για παράδειγμα, εγώ εκνευρίζομαι με την ημιμάθεια, δεν μπορώ να συμβιβαστώ με τη μετριότητα και δεν μπορώ να ανεχθώ τις… ετικέτες των ρούχων στην πλάτη μου. Γκρινιάζει  η γυναίκα μου -και με το δίκιο της- γιατί έχω καταστρέψει πουκάμισα και μπλουζάκια προσπαθώντας να τις ξηλώσω. Στη σημερινή ανάρτηση δεν θα ασχοληθώ ούτε με τη μετριότητα που συναντά κάποιος καθημερινά σε πρόσωπα και πράγματα ούτε βέβαια με τις… ετικέτες! Με την ημιμάθεια στα μετεωρολογικά θέματα θα ασχοληθώ, η οποία στους μεν συμπαθέστατους ερασιτέχνες μετεωρολόγους συγχωρείται -όταν βέβαια δεν κάνουν τους ξερόλες- στους δε επαγγελματίες μετεωρολόγους όχι!

Ο καιρός της εβδομάδας

Η χαράδρα του Αώου, του Επαμεινώνδα Ζιακόπουλου

Η χώρα εξακολουθεί να επηρεάζεται από τον ενισχυμένο συνδυασμό των υψηλών πιέσεων στα Β. Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, με συνέπεια τη διατήρηση των ισχυρών ΒΑ ανέμων στις ανατολικές και νότιες περιοχές της (μέγιστη ένταση 7 μποφόρ). Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), οι πιθανότητες εκδήλωσης τοπικών βροχών είναι λίγες και περιορισμένες (ανατολικές ηπειρωτικές περιοχές, Κρήτη και Δωδεκάνησα) και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 28 βαθμούς.