Η καταιγίδα της 25ης Μαΐου 1453

Η Άλωση της Πόλης. Πίνακας του λαϊκού  ζωγράφου Θεόφιλου, 1930

Την 25η Μαΐου 1453, ημέρα Παρασκευή, οι κάτοικοι της πολιορκημένης από τους Τούρκους Κωνσταντινούπολης έκαναν λιτανεία με περιφορά της εικόνας της Θεοτόκου. Κάποια στιγμή, η εικόνα γλίστρησε από το βάθρο επάνω στο οποίο μεταφερόταν κι έπεσε στο έδαφος. Η παράδοση λέει ότι αυτοί που έσπευσαν να τη σηκώσουν είδαν με έκπληξη και φόβο ότι είχε γίνει ξαφνικά τόσο βαριά που δεν σηκωνόταν. Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες η εικόνα σηκώθηκε και συνεχίστηκε η λιτανεία. Πριν όμως αυτή ολοκληρωθεί, ξέσπασε στην Κωνσταντινούπολη τρομερή καταιγίδα η οποία συνοδευόταν από κατακλυσμιαία βροχή και χαλάζι. Γράφει για το τι επακολούθησε ο Κριτόβουλος ο Ίμβριος:


«Το αποτέλεσμα ήταν να μη μπορούν να αντέξουν και να προχωρήσουν άλλο οι ιερείς κι αυτοί που βαστούσαν την εικόνα κι επίσης το πλήθος που ακολουθούσε διότι δυσκολεύονταν κι εμποδίζονταν από τη φόρα των νερών που έπεφταν κι από τη σφοδρότητα του χαλαζιού. Και θα κινδύνευαν πολλά από τα παιδιά που ήταν μαζί τους να παρασυρθούν από τα ορμητικά νερά και να πνιγούν, αν δεν τα άρπαζαν αμέσως κάποιοι  άνδρες και δεν τα έβγαζαν από  το χείμαρρο με  δυσκολία. Τόσο πρωτοφανής και παράξενη ήταν αυτή η νεροποντή με το χαλάζι».

Η καταιγίδα της 25ης Μαΐου 1453 στην Κωνσταντινούπολη ανήκει στην κατηγορία των ανοιξιάτικων καταιγίδων θερμικού τύπου που εκδηλώνονται τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες. Όπως είναι γνωστό, οι καταιγίδες αυτές συνήθως δεν διαρκούν πολύ, αλλά έχουν μεγάλη ένταση και συχνά συνοδεύονται από χαλάζι. Όμως, από τους εξαντλημένους υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης η καταιγίδα που προκάλεσε τη διακοπή της λιτανείας και τα όσα προηγήθηκαν με την πτώση της εικόνας της Θεοτόκου θεωρήθηκαν υπερφυσικά σημάδια που επέδρασαν αρνητικά στην ψυχολογία τους. Στο διάβα των αιώνων και των χιλιετιών πάμπολλες είναι οι περιπτώσεις που τα μετεωρολογικά φαινόμενα θεωρήθηκαν θεόσταλτα ή δυσοίωνα. Στις μέρες μας γνωρίζουμε τη φυσική τους ερμηνεία. Όμως, την ιστορία δεν την καθόρισαν αυτά που πιστεύουμε εμείς σήμερα, αλλά εκείνα που πίστευαν οι πρωταγωνιστές της.

15 σχόλια:

  1. Κ ζιακοπουλε,συγχαρητηρια,ιστορικα γεγονότα δεμένα αλληλένδετα με την μετεωρολογία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Άλλο ένα τόσο ενδιαφέρον άρθρο του κ. Ζιακόπουλου, που συνδέει με μοναδική δεξιοτεχνία τα ιστορικά γεγονότα με τα καιρικά συμβάντα.
    Σίγουρα εμείς έχουμε σήμερα την γνώση να ερμηνεύσουμε αυτό που βλέπουμε μπροστά μας, όμως θεωρώ ότι το δέος που αισθανόμαστε ενώπιον των έντονων μετεωρολογικών φαινομένων δεν διαφέρει από ό,τι αισθάνονταν οι απλοί και ανίδεοι άνθρωποι του παρελθόντος. Εξίσου μικροί και ανυπεράσπιστοι στεκόμαστε μπροστά σε κάτι που ξεπερνά τις ανθρώπινες δυνάμεις μας, έστω κι αν χωράει εκ των υστέρων στην λογική μας.
    Για τον Βυζαντινό Κωνσταντινουπολίτη όμως του 1453 ήταν θεόσταλτο προμήνυμα της επερχόμενης Άλωσης. Και φέτος συμπίπτουν και ακριβώς οι ημέρες, Τρίτη και 29.
    Δήμητρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τελικά ο Μάιος αποδείχτηκε "αλωναρης"μιας και οι αγωνιστικές μηχανές μπαίνουν στην δεύτερη εβδομάδα του θέρους των κριθαριων και από τα ριζά των λόφων κατεβαίνουν σιγά σιγά στον κάμπο όχι μόνο τον δικό μας και της Θήβας αλλα και της Κωπαιδας.Ουτε η πολλη βροχη της προηγούμενης Κυριακής δεν μπόρεσε να αποτρεψει την "επέλαση"των μηχανών.Όπως μου είπε φίλος εχθές στην δουλεια που έχει αλωνιστικη από εβδομάδα θα αρχίσουν να θερίζουν και τα πρώιμα σιταρια.Ο δυνατός αέρας που φυσά από εχθες(βοριας)το μόνο που έκανε ήταν να βγάλει αρκετή συννεφιά,ειδικά σήμερα,να ρίξει την θερμοκρασία και το βραδυ-πρωι να"τσιμπάει"για τα καλά.Εχθές το βραδυ στην πλατεία δεν καθόσουν χωρίς μπουφάν και σήμερα το πρωΐ κατέβηκα στα κτήματα με μακρυνανικα.ΚΑΛΗΜΕΡΑ σε όλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μόνο κ.Ζιακόπουλε τότε ακολουθούσαμε το Ιουλιανό ημερολόγιο, άρα είναι 13 αργότερα...είναι σημαντική αυτή η λεπτομέρεια...και μην ξεχνάμε οόττα επουράνια εορταζοεομε το ευλογημένο Ιουλιανό ημερολόγιο βλ. Άγιο Φως, Μεταμόρφωση του σωτηΣωτστο όρος με τη Νεφέλη, τα Αγια Θεοφάνεια στον Ιορδάνη και στη χώρα μας αναφερω τον Άγιο Νικόλαο στα Βούνενα της Λαρισας.Θεολογικως ειναι αυτο το ορθον.Επιστημονικως μπορει να είναι πιο κοντά το Γρηγοριανό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μοναδικές οι ιστορικές αναδρομές του κ. Ζιακόπουλου, διανθισμένες με σπάνιες αναφορές από τις καιρικές συνθήκες κάποιας μακρινής εποχής. Για την ιστορία ο βοριάς ήταν πολύ δυνατός σήμερα στο Θυμάρι (καμία σχέση με την Αθήνα). Και όταν ο ήλιος κρυβόταν πίσω από τη συννεφιά, θύμιζε κάτι από χειμώνα η δαντελένια ακρογιαλιά. Παρεμπιπτόντως, το κρύο νερό κάνει καλό στον οργανισμό και είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μην πάρεις, αλλά και για να χάσεις βάρος.

    Ίσως το παγωμένο μπάνιο, λοιπόν, όχι απαραίτητα στη θάλασσα, το ίδιο ισχύει και αν κάνεις κρύο ντους, αρκεί να μην έχεις φάει πριν, να είναι η απάντηση στο καμπανάκι που χτυπάει το Skynews ότι οι παχύσαρκοι με προβλήματα υγείας στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Σκωτία θα διπλασιαστούν τα επόμενα 20 χρόνια. Aν συνεχιστεί η τάση που υπάρχει σήμερα, σχεδόν 5 εκ. Βρετανοί θα έχουν τότε μυική μάζα σώματος άνω του 40 από 1,9 εκ. που ξεπερνούσαν αυτό το όριο το 2015. Οι περισσότεροι παχύσαρκοι είναι Άγγλοι μεταξύ 55 και 64 ετών, ενώ ο αριθμός των παχύσαρκων στην Αγγλία θα αυξηθεί από 3% το 2015 σε 8% το 2035 και στην Ουαλία το 10% των ενήλικων θα έχει ανάλογα προβλήματα.

    Η μελέτη αποκαλύπτει μία ανησυχητική εικόνα στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Σκωτία που θα επιβαρύνει το σύστημα υγείας και την οικονομία και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να αναστρέψουν αυτή τη μελλοντική τάση. Η παχυσαρκία που προκαλεί προβλήματα υγείας είναι η χειρότερη μορφή παχυσαρκίας που υπάρχει και συνδέεται με ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 2, καρδιολογικά προβλήματα, εγκεφαλικά, ψυχικές ασθένειες και διάφορες μορφές καρκίνου. Ένας δείκτης μάζας σώματος άνω του 25 σημαίνει ότι το άτομο είναι υπέρβαρο, άνω του 30 ότι είναι παχύσαρκο και άνω του 40 ή, και του 35 σε συνδυασμό υψηλή πίεση ή, διαβήτη, είναι παχυσαρκία που συνδέεται με προβλήματα υγείας.

    Μία νέα αμφιλεγόμενη μέθοδος μέτρησης του δείκτη μάζας σώματος έχει προκαλέσει, ωστόσο, επικρίσεις, διότι υπερτιμά τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν άνθρωποι οι οποίοι απλά διαθέτουν βαρύ σκελετό ή, είναι μυώδεις, ενώ δεν συμπεριλαμβάνει αυτούς που έχουν λίπος γύρω από τη μέση τους.
    https://news.sky.com/story/morbid-obesity-in-britain-to-double-within-20-years-11385734
    Βαγγέλης Σπανός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι η Ελλάδα ανήκε στο Βυζάντιο και οχι το Βυζάντιο στην Ελλάδα με αυτο το δεδομένο δεν νομίζω οτι εμείς οι Έλληνες έχουμε λόγο να λυπούμαστε για οτι έγινε στις 29-05-1453.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω ότι πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της Πρωτοβυζαντινής και της Υστεροβυζαντινής Περιόδου.

      Διαγραφή
  7. Η βυζαντινή αυτοκρατορία ειναι η μοναδική στην ιστορία που δεν χτίστηκε πανω στα ερείπια κάποιας αλλης αυτοκρατορίας αλλα ειναι η συνέχεια της ρωμαϊκής.Για κάποιους ειναι απλά το ανατολικό τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στην πραγματικότητα όμως απο μια εποχή και μετά χαράζει ξεχωριστή πορεία κυρίως μετα το σχίσμα των εκκλησιών το βυζαντινό κράτος συνεχώς αποκτά στοιχεία απο τον ελληνικό πολιτισμό διδάσκονται τα ελληνικά και γενικότερα το ελληνικο στοιχείο υπερτερεί έναντι του ρωμαϊκού.Το 1204 για πολλούς ιστορικούς η αυτοκρατορία διαλύεται και απο και και μετά έχουμε τους Παλαιολογιους χρόνους 1204-1453 η Κωνσταντινουπολη
    συνεχώς συρρικνώνεται και παρακμάζει μέχρι που φτανει να ειναι μια πόλη- κράτος των 40.000 κατοίκων και να ζει με το μεγαλείο του παρελθόντος.Οι Οθωμανοί ειναι εκείνη που πηραν την Κωνσταντινούπολη και την έκαναν πάλι μεγάλη πολη και δυνατή όπως παλιά αυτο ειναι κατι που δεν μας αρεσει να το ακούμε εμεις οι Έλληνες αλλα η πραγματικότητα ειναι αυτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι αλήθεια οτι ο "εξελληνισμός" της βυζαντινής αυτοκρατορίας έλαβε χώρα παράλληλα με την εδαφικη της συρρίκνωση. Όσο λανθασμένη και υπερβολική είναι η κρατούσα στην ελληνική ιστοριογραφία άποψη περί αδιάσπαστης συνέχειας του λεγόμενου "ελληνοχριστιανικού" πολιτισμού, άλλο τόσο εξωπραγματική είναι και η αντίληψη περί απόλυτης αντίθεσης και σύγκρουσης δύο κόσμων. Τίποτα δεν προκύπτει στη ζωή και στην ιστορία εκ του μηδενός. Από τις αντιθέσεις παράγονται νέες μορφές που εμπεριέχουν τις προγενέστερες. Οι συνθέσεις γίνονται συχνά με τρόπο δραματικό και οδυνηρό, πολλές φορές δεν ολοκληρώνονται, παραμένουν ημιτελείς και αναποτελεσματικές, συμβάλλοντας σε μια προβληματική εξελικτική διαδικασία σε επίπεδο νοοτροπίας, θεσμών και ιστορικής συνείδησης. Το νεοελληνικό κράτος και έθνος υπέφερε και υποφέρει ακόμα σε μεγάλο βαθμό από τέτοιες "ασάφειες", που δεν αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά και πειστικά όταν και όπως έπρεπε.

      Διαγραφή
  8. Και για να επιστρέψουμε στις καιρικές προοπτικές, μετά από έναν φυσιολογικό, πραγματικά ανοιξιάτικο Μάιο (σε αντίθεση με τον Μάρτη και τον Απρίλη, που ήταν ..."ανωμαλάρες"), τα δύο βασικά μοντέλα σιγοψηθηρίζουν στα τελευταία τους τρεξίματα τον πρώτο φετινό καύσωνα, εκεί προς το τέλος του πρώτου δεκαήμερου του Ιουνίου. Ας ελπίσουμε να είναι ένας ήπιος, σύντομος καυσωνάκος και μετά να πάμε πάλι για αστάθειες και βροχούλες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τόσο εχθές οσο και σήμερα,ο δυνατός άνεμος που πνέει στην περιοχή μου,εκτος από αρκετη δροσιά την ημέρα και ψύχρα το βράδυ και το πρωί,έφερε μαζί και μερικές σταγόνες βροχής, ίσα που μουσκεψαν τον δρόμο.Σημερα μαζί μου μετα απο πολλές ημέρες,ήρθε μαζί μου και η σκύλα που αρχίζει σιγά σιγα να επανέρχεται(Έτσι δείχνει τουλαχιστον).Το πρωί μια αλεπού με τα δύο μικρά της "έκοβαν"βόλτες δίπλα στο αμπέλι μου,με την σκύλα να "παιζει"κυνηγητο μαζι τους.Αυτο που μου έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν ότι τα δύο γεράκια που πετούσαν πάνω από το κεφάλι μου,πολλές φορές άφηναν να τα παρασέρνει ο άνεμος και να χαρίζουν ομορφες"πιρουέτες"που μόνο μεγάλοι καλλιτέχνες του μπαλέτου έχω δει να μπορούν να τις κάνουν.Ενα όμορφο θέαμα που σε κάνει να "χαζευεις".Λιγο πριν φύγω το μεσημέρι και αφου έφαγα ωραία μούρα καθώς και άγρια μούρα που εχουν λίγο πικρή γεύση αλλα κάνουν τοσο καλό στον οργανισμό μας,οπως επίσης τα τελευταία μουσμουλα καθώς ήδη έχουν αρχίσει και παραγίνονται.Το ιδιο πρωιμα ωρίμασαν και τα βερίκοκα.Οι συκιές μου έχουν πολλά σύκα και νομίζω πως θα φάμε πολύ νωρίς.Οι ελιές έχουν δέσει για τα καλα και το μεγεθος τους είναι ισο με ένα ρεβίθι.Καλο απόγευμα σε όλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Όμως, την ιστορία δεν την καθόρισαν αυτά που πιστεύουμε εμείς σήμερα, αλλά εκείνα που πίστευαν οι πρωταγωνιστές της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μία ακόμα ωραία Κυριακή σήμερα για τη δύτ.Θεσσαλία!Στην περιοχή μου τουλάχιστον μιση ώρας καταιγίδας,στο ένα τέταρτο καταρακτωδη βροχή και στο άλλο πιο ποτιστικη και με πολους κεραυνούς. Ότι πρέπει για να γλιτώσω και πάλι το πότισμα,το βαμπακι το έδωσα μόνο ένα νερό απο τον Απρίλιο για να βγει και απο τότε δεν το ξαναποτισα. Ήταν ένας ωραίος μήνας ο Μάιος Ανοιξιάτικος όπως λέει κι'ο Γιώργος,τώρα ας κάνει ένα διαλημα βροχών γιατί είναι να γίνουν κάποιες εργασίες που δεν χρειάζεται βροχές...σαν καιροφιλος θα κάνω λίγο υπομονή... τι να κάνω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ωχ λάθος Δευτέρα σήμερα! Αφού δεν δούλευα σήμερα μπερδευτικα προς στιγμήν και έγραψα Κυριακή.Συγνώμη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Μες την αγια σοφια θα βρεθούμε ξανα λειτουργία μελλοντική οι Έλληνες μαζί...... Με πολύ αγάπη αφιερωμένο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή