Ο ρόλος του καιρού στο ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης


«Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό»
Ευγένιος Ντελακρουά, 1830 
Η ιστορία διδάσκει ότι όταν ένας λαός πεινάει, είναι εξαιρετικά δύσκολος, αν όχι αδύνατος, ο έλεγχός του. Η μεγάλη αυτή αλήθεια επαληθεύτηκε με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Στην προεπαναστατική Γαλλία η λεγόμενη Τρίτη Τάξη -οι άλλες δύο ήταν η Αριστοκρατία και ο Κλήρος- αποτελούσε σχεδόν το 90% του πληθυσμού της χώρας και βασικά τρεφόταν με ψωμί που παραγόταν από σίκαλη ή βρώμη. Για το ψωμί τους οι απλοί άνθρωποι ξόδευαν το 55% του μισθού τους, αλλά κατά τη διάρκεια  του πρώτου εξαμήνου του 1789 το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 85%. Στην επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας είχαν συντελέσει, μεταξύ των άλλων, τρία γεγονότα μετεωρολογικής φύσεως: η ξηρασία της άνοιξης του 1788, η τρομερή χαλαζοθύελλα που έπληξε εκτεταμένες περιοχές στις 13 Ιουλίου του ίδιου έτους και η δριμύτητα του χειμώνα 1788-89.


Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι από τα τρία μετεωρολογικά γεγονότα που προαναφέρθηκαν ο σημαντικότερος παράγοντας που επιτάχυνε τις εξελίξεις στην προεπαναστατική Γαλλία ήταν η ξηρασία που έπληξε τη χώρα την άνοιξη του 1788 και είχε ως αποτέλεσμα την περιορισμένη σοδειά και την επακόλουθη πείνα. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες μετεωρολογικές παρατηρήσεις της εποχής, τα ύψη βροχής που σημειώθηκαν τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1788 ήταν κατά πολύ μειωμένα από τις κανονικές τιμές. Η μείωση έφθασε το 45% στη βόρεια Γαλλία και το 88% στη νότια Γαλλία.1

Στις 13 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς εξαιρετικά ισχυρή χαλαζοθύελλα έπληξε την ευρύτερη περιοχή του Παρισιού προκαλώντας τεράστιες καταστροφές ιδιαίτερα στην αγροτική παραγωγή. Ο Άγγλος πρεσβευτής Λόρδος Ντόρσετ σε επιστολή που έστειλε προς το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας του λίγες μέρες αργότερα έδωσε συγκλονιστικές λεπτομέρειες για τις εκτεταμένες και εξαιρετικά μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε εκείνη η θύελλα. Μεταξύ των άλλων ο Λόρδος Ντόρσετ ανέφερε ότι «οι χαλαζόκοκκοι που έπεσαν δεν είχαν προηγούμενο σε ότι αφορά το μέγεθος και το βάρος τους. Σε μερικούς από αυτούς μετρήθηκε περιφέρεια 16 ιντσών, αλλά λέγεται ότι σε ορισμένες περιοχές έπεσαν ακόμα μεγαλύτεροι χαλαζόκοκκοι».1 Σημειώνεται ότι ένας χαλαζόκοκκος με περιφέρεια 16 ιντσών, δηλαδή 40 εκατοστών έχει διάμετρο λίγο πιο πάνω από 12 εκατοστά. Άλλες μαρτυρίες, όπως εκείνη ενός Σκωτσέζου κηπουρού που ζούσε στη Γαλλία, αναφέρουν ότι οι χαλαζόκοκκοι ήταν τόσο μεγάλοι που σκότωσαν λαγούς και πέρδικες και έκοψαν μεγάλα κλαδιά δένδρων. Πληροφορίες ακόμα αναφέρουν ότι οι χαλαζόκοκκοι έκαναν τρεις μέρες να λιώσουν.

Τα δεινά όμως για το γαλλικό λαό δεν είχαν σταματήσει εκεί. Ο χειμώνας του 1788-89 ήταν ένας από τους πιο δριμείς χειμώνες της Ευρώπης με κύριο χαρακτηριστικό τη  μεγάλη διάρκειά του. Στο Παρίσι η θερμοκρασία έπεσε κάτω από το μηδέν επί 86 ημέρες, όταν ο μέσος αριθμός ημερών με αρνητικές θερμοκρασίες είναι 45 ημέρες. Πληροφορίες για τη δριμύτητα του τελευταίου προεπαναστατικού χειμώνα και τις συνέπειές του περιέχονται και στην αυτοβιογραφία του Αμερικανού Τόμας Τζέφερσον ο οποίος έζησε ένα διάστημα στο Παρίσι με την ιδιότητα του υπουργού και αργότερα έγινε Πρόεδρος των ΗΠΑ. Όπως λέει ο Τζέφερσον «ο ψυχρός χειμώνας προκάλεσε τόσο πάγο στα ποτάμια που δεν υπήρχε νερό για τη λειτουργία των νερόμυλων και τη μεταφορά των δημητριακών. Η Γαλλική κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης και να διαθέσει  στο Παρίσι χειρόμυλους για το άλεσμα των δημητριακών. Ήταν τόσο το κρύο που το κρασί στα κελάρια πάγωσε και άνοιξαν τα βαρέλια, προκαλώντας πρόσθετα προβλήματα στους οινοπαραγωγούς που είχαν χάσει τις καλλιέργειες τους στη χαλαζοθύελλα και οι οποίοι δεν μπορούσαν να πουλήσουν εύκολα το κρασί τους εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης».2

Παραπομπές
1 J. Neumann and J. Dettwiller, 1990: Great Historical Events That Were Significantly Affected by the Weather: Part 9, The Year Leading to the Revolution of 1789 in France.
2 Λάουρα Λι, 2006: Blame It on the Rain, How the Weather Has Changed History.

4 σχόλια:

  1. Η δύναμη της φύσης και η ανθρώπινη ιστορία τόσο δεμένη. Σας ευχαριστώ
    εκπαιδευτικός που σας ακολουθεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μιας και ο κ. Ζιακόπουλος μας πρόσφερε για άλλη μία φορά άγνωστες λεπτομέρειες, συνδυάζοντας εκπληκτικά τα ιστορικά γεγονότα με τα καιρικά φαινόμενα, ιδού τι γράφει και το Reuters για τους Γάλλους που θέλουν να συνδυάσουν φέτος την επέτειο της επανάστασης του 1789 με την κατάκτηση του μουντιάλ. Η Γαλλία γιόρτασε το Σάββατο 14/7 την επέτειο της εξέγερσης στη Βαστίλλη με μία πολύχρωμη στρατιωτική παρέλαση στο Παρίσι, όπου ήταν παρών και ο Emmanuel Macron και όλοι ελπίζουν το πάρτι να συνεχιστεί την Κυριακή 15/7, που η εθνική ομάδα της χώρας αντιμετωπίζει την Κροατία στον τελικό του μουντιάλ της Ρωσίας, όπως μεταδίδει το Reuters.

    Πάνω σε ένα στρατιωτικό όχημα, το οποίο συνόδευαν μοτοσυκλετιστές, ο Macron έφτασε μέχρι τα Ηλύσια Πεδία στη δεύτερη παρέλασή του ως πρόεδρος για την επέτειο της 14ης Ιουλίου 1789 και εν μέσω αποθέωσης από το παρευρισκόμενο πλήθος. Η Ημέρα της Βαστίλλης μνημονεύει την εξέγερση στις φυλακές του Παρισιού το 1789 και ήταν ένα κομβικό γεγονός για τη Γαλλική Επανάσταση.
    Μετά τον Donald Τrump, που ήταν παρών στις εκδηλώσεις του 2017, ο Macron προσκάλεσε αυτή τη φορά τους ηγέτες της Ιαπωνίας και της Σιγκαπούρης, δύο χωρών που έχουν στρατηγική συνεργασία με τη Γαλλία.

    Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Shinzo Abe δεν έδωσε, πάντως, το παρών, προκειμένου να διαχειριστεί την καταστροφή από τις πλημμύρες στη χώρα του και στη θέση του ταξίδεψε στη Γαλλία ο υπουργός Εξωτερικών Taro Kono. Η παρέλαση κράτησε πάνω από δύο ώρες και σε αυτή συμμετείχαν 4.200 στρατιώτες, 220 οχήματα και περίπου 100 αεροσκάφη. Πήραν επίσης μέρος και στρατιώτες από την Ιαπωνία και τη Σιγκαπούρη, αφού οι χώρες τους ήταν επίσημες προσκεκλημένες. Δεν έλειψαν, πάντως, και δύο απρόοπτα, καθώς δύο μοτοσυκλέτες συγκρούστηκαν κατά τη διάρκεια επίδειξης μπροστά στους καλεσμένους, ενώ ένα αεροσκάφος έβγαλε λάθος το χρώμα της γαλλικής σημαίας.

    Τουλάχιστον 110 χιλιάδες άτομα από τις υπηρεσίες ασφαλείας έχουν κινητοποιηθεί για τις εκδηλώσεις μνήμης για τη Βαστίλλη, αλλά και για τον τελικό του μουντιάλ. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναμένεται να βγουν στους δρόμους, τόσο στο Παρίσι, όσο και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας. Και οι εορτασμοί αναμένεται να συνεχιστούν και αύριο Κυριακή 15/7, αν η Γαλλία κατακτήσει το παγκόσμιο κύπελλο για δεύτερη φορά στην ιστορία της. "Ελπίζουμε να παρελάσουμε και αύριο στα Ηλύσια Πεδία" είπε ο πρωθυπουργός Edouard Philippe που βρέθηκε στο Παρίσι το Σάββατο 14/7 για την παρέλαση και ελπίζει να επιστρέψει την Κυριακή 15/7 για να πανηγυρίσει αν νικήσει η Γαλλία.
    https://www.reuters.com/article/us-france-nationalday-parade/frances-macron-marks-second-bastille-day-with-champs-elysees-parade-idUSKBN1K40GB?il=0

    Υ.Γ: Ιστορική και η σημερινή βουτιά, πάντως, καθώς έφτασα τις 2.000 από τις 24 Μαρτίου 2012. Θυμάμαι εκείνη την ηλιόλουστη μέρα, με το αγαπημένο μου σκυλί και δεινό κολυμβητή, τον Λεό να με ακολουθεί ως συνήθως, ακόμα και πέρα από τις ποσειδωνίες.
    Βαγγέλης Σπανός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μπράβο βαγγελη,σε παραδέχομαι,κ για τις βουτιες κ για αυτά που μας γράφεις κάθε ημέρα,κ ζιακοπουλε πολύ ωραίο το άρθρο σας,να στε καλά....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γράφει το Reuters ότι ο Μακρόν θα συναντηθεί αύριο στη Μόσχα με τον Πούτιν και θα συζητήσουν για Συρία, Ιράν και Ουκρανία, πριν τον τελικό του μουντιάλ ανάμεσα στη Γαλλία και την Κροατία. Και για να δώσει και περισσότερο δραματικό τόνο το Ελιζέ (τα Ηλύσια Πεδία, όπου βρίσκεται το προεδρικό μέγαρο της Γαλλίας) αναφέρει ότι ο Μακρόν δεν έχει δει κάποια ουσιαστική (θετική) εξέλιξη στο θέμα της Ουκρανίας και για αυτό δεν έχει καλέσει τον Πούτιν στην επόμενη Σύνοδο των G7, που θα γίνει στο Biarritz στη νότια Γαλλία.
    https://www.reuters.com/article/us-france-russia-macron-putin/macron-to-discuss-syria-iran-and-ukraine-with-putin-on-sunday-elysee-idUSKBN1K40SG?il=0

    Σε ελεύθερη μετάφραση, πάει να δει μπαλίτσα ο Μακρόν, αλλά επειδή πάει για τρίτη φορά μέσα σε 10 μέρες στο μουντιάλ, προσπαθούν να μας πείσουν ότι θα συνδυάσει το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Παρεμπιπτόντως, το Βέλγιο με ένα γκολ στην αρχή (Μενιέ) και ένα προς το φινάλε (Αζάρ) του μικρού τελικού νίκησε με 2-0 την Αγγλία και πήρε το χάλκινο μετάλλιο στο μουντιάλ. Εντάξει, αν έπαιζαν για το χρυσό θα κέρδιζαν οι Άγγλοι...
    Βαγγέλης Σπανός

    ΑπάντησηΔιαγραφή