Ψέματα, καταραμένα ψέματα, στατιστική

Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας του 19ου αιώνα Benjamin Disraeli  έλεγε ότι «υπάρχουν τριών ειδών ψέματα: τα ψέματα, τα καταραμένα ψέματα και η στατιστική». Ήθελε με αυτό τον τρόπο να τονίσει ότι με τη στατιστική  μπορείς να αποδείξεις ο,τιδήποτε. Η υπόθεση αυτή έχει βάση αν αναλογισθούμε ότι οι στατιστικοί πίνακες και τα διαγράμματα μπορεί να κρύβουν είτε περισσότερα από αυτά που αντικρίζουν τα μάτια μας είτε λιγότερα. Έτσι, εύκολα μπορεί κάποιος -ηθελημένα ή αθέλητα- να εξάγει από αυτά παραπλανητικά συμπεράσματα. 


Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το διάγραμμα του Εθνικού Κέντρου Δεδο­μένων Χιονιού και Πάγου (National Snow & Ice Data Center -NSIDC) των ΗΠΑ που απεικονίζει τη διαχρονική μεταβολή της έκτασης της παγοκάλυψης της Αρκτικής από το 1979 ως σήμερα. Στο συγκεκριμένο διάγραμμα η συνεχής παχιά σκούρα γραμμή είναι η μέση τιμή της περιόδου 1981-2010, η διακεκομμένη πράσινη γραμμή είναι η πορεία της παγοκάλυψης του 2012, στο οποίο σημειώθηκε το ρεκόρ της ελάχιστης παγοκάλυψης, και η συνεχής γαλάζια γραμμή είναι η πορεία της παγοκάλυψης του τρέχοντος έτους (2016). Οι γκρίζες περιοχές αντιπροσωπεύουν το διπλάσιο της τυπικής απόκλισης, η οποία, με βάση τη στατιστική, αποτελεί μέτρο της διασποράς της έκτασης της παγοκάλυψης  γύρω από τη μέση τιμή. Στη μετεωρολογία, η τιμή μιας παραμέτρου που απέχει από τη μέση τιμή περισσότερο από το διπλάσιο της τυπικής απόκλισης θεωρείται ακραία.

Όπως παρατηρούμε στο σχήμα, η μείωση της έκτασης της παγοκάλυψης από τον Απρίλιο ως τα μέσα Ιουνίου του τρέχοντος έτους ήταν εξαιρετικά ακραία, αλλά στη συνέχεια η εικόνα παρουσίασε κάποια «βελτίωση».  Αυτό έκανε κάποιους να δηλώσουν ότι η παγοκάλυψη πήρε τα «πάνω» της, ερμηνεύοντας λάθος το διάγραμμα. Καμιά παγοκάλυψη δεν αυξήθηκε. Επιβραδύνθηκε ελαφρώς ο εξωπραγματικός ρυθμός με τον οποίο έλιωναν οι αρκτικοί πάγοι την περασμένη άνοιξη. Όσο για τη μείωση της παγοκάλυψης στη συνέχεια του καλοκαιριού, εξακολουθεί να γίνεται με ακραίο τρόπο. Δεν γνωρίζουμε το ρυθμό με τον οποίο θα συνεχιστεί η μείωση της παγοκάλυψης  ως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Ούτε αν το 2016 καταρριφθεί το ρεκόρ της ελάχιστης παγοκάλυψης του 2012. Το βέβαιο είναι ότι στον 21ο αιώνα το ρεκόρ έχει ήδη καταρριφθεί δύο φορές (2007, 2012) και μέσα σε πολύ λίγα χρόνια είναι πιθανό να καταρριφθεί για τρίτη φορά. Ορισμένοι αυτά τα αποδίδουν στη φυσική μεταβλητότητα, εγώ όχι.  

10 σχόλια:

  1. Ωχ! Προβλέπεται νέα ...ομοβροντία "σκεπτικιστών".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και επίσης μη ξεχνάμε ότι ή μέση τιμή αναφοράς περιλαμβάνει έτη με ήδη δεδομένη τη θέρμανση του κλίματος.(δηλαδή φτάνει μέχρι το 2010).
    Που κι αυτό ως γεγονός είναι παραπλανητικό σε σχέση με το τι είναι η "φυσιολογική" έκταση των πάγων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστό. Αυτό δείχνει τη δυναμική της συρρίκνωσης της έκτασης των πάγων που επιταχύνει και τις θετικές αναδράσεις. Μικρότερη παγωμένη έκταση σημαίνει περισσότερη θέρμανση της Αρκτικής που λογικά κάποια στιγμή θα οδηγήσει στην ολοκληρωτική εξαφάνιση του πάγου τουλάχιστον στα τέλη καλοκαιριού-αρχές φθινοπώρου. Αυτό δεν γνωρίζουμε πότε θα συμβεί, αλλά θα συμβεί σίγουρα, αν δεν κάνουμε γρήγορα κάτι ουσιαστικό. Όταν θα περάσουμε το σημείο επιστροφής θα παρακαλούμε για ένα φυσικό Πινατούμπο ή εξ ανάγκης θα επιχειρήσουμε ένα τεχνητό Πινατούμπο (Πολ Κρούτζεν) με άγνωστες συνέπειες στην ατμόσφαιρα, τη βιόσφαιρα, την κρυόσφαιρα και την υδρόσφαιρα του πλανήτη.

      Διαγραφή
  3. Νομιζω οτι ενα τετοιο ''αιχμηρο'' ποστ ειναι απαραιτητο που και που για να μπαινουν καποια πραγματα στη θεση τους.
    Που να τολμησεις να πεις στους σκεπτικιστες οτι οι πρωτες 6 ημερες του Αυγουστου εχουν δωσει μεση θερμοκρασιας μεγαλυτερη απο τον θερμοτερο Αυγουστο ever του 2010!!! Βεβαια ειναι μονο εξι μερες που αργοτερα με τις μπορες και την πιθανη πτωση απο 13-14/8 και μετα θα πεσει η μεση τιμη. Απλα το λεω επειδη υπαρχουν ατομα που θεωρουν τις πρωτες 6 ημερες του Αυγουστου τυπικες/κανονικες καλοκαιρινες ημερες!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Βασίλη, σου έστειλα ένα σχόλιο σχετικά με τις μετρήσεις σε αστικό περιβάλλον και μια σχετική δημοσίευση, στην οποία με παρέπεμψε πριν μερικά χρόνια ο Νίκος Γκίκας. Θα το εκτιμούσα ιδιαίτερα αν μου έγραφες τη γνώμη σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γεια σου Γιωργο. Η αποψη μου ειναι οτι την στιγμη που δεν υπαρχουν ελευθεροι μεγαλοι χωροι πρασινου για να μπει σταθμος καλο ειναι να μπει ακομα και σε ταρατσα. Η δικη μου ερευνα που εκανα πριν βαλω τον σταθμο μου στην ταρατσα εδειξε οτι οι αποκλισεις ειναι μηδενικες σε σχεση με ενα σταθμο στα 2μ. Μαλιστα σε ημερες με αερα στην ταρατσα μετραω χαμηλοτερες θερμοκρασιες απο οτι στα 2μ.
      Βεβαια ο σταθμος τοποθετειται σε γωνια ωστε να εχει απο τα 2/4 ανοιγμα προς το κενο και 2/4 να βλεπει την πλακα. Επισης μπαινει σε ανοιχτη ταρατσα χωρις τεραστια κτηρια γυρω του να τον κλεινουν ωστε να γινεται σωστος αερισμος. Τωρα οσο μακρυτερα ειναι τα γυρω κτηρια τοσο καλυτερα. Τελος δεν πρεπει να μπει πολυ χαμηλα απο την ταρατσα αλλα στα 2 με 2,2μ ειναι καλα. Παντως οι αποκλισεις με σωστη τοποθετηση ειναι μηδενικες.
      Παμε στην ελαχιστη θερμοκρασια που εκει οντως εχουμε αποκλισεις σε σχεση με τα 2μ. Για αυτο δεν υπαρχει λυση και ειναι ενα αναγκαστικο κακο. Προσωπικα το προτιμω απο το να μην ειχαμε καθολου μετρησεις. Η αναστροφη ακομα και μεσα σε μια πολη ειναι υπαρκτη οποτε στην ταρατσα θα σου μετρησει 0,5 με 1,5 βαθμο παραπανω τις περισσοτερες ημερες. Παλι σε ημερες με συννεφια, βροχη, χιονι ή αερα οι αποκλισεις ειναι μηδενικες.

      Διαγραφή
    2. Ο δικός μου πάντως ο αισθητήρας στην ταράτσα φαίνεται να πιάνει και τις αναστροφές (!?), αφού τις χειμωνιάτικες νύχτες με άπνοια δείχνει σταθερά 1 με 2 βαθμούς λιγότερο από τον μέσο όρο των ενδείξεων των κοντινών σταθμών. Προφανώς δεν είναι η αναστροφή αυτό που μετράει αλλά η νυχτερινή ψύξη του τσιμέντου, εφόσον άλλωστε έχει μόνο φυσικό αερισμό ο κλωβός.

      Διαγραφή
    3. Το μονο που μπορω να σκεφτω ειναι ο τυπος του αυτοσχεδιου κλωβου. Αν ο κλωβος σου εχει αρκετο ανοιχτο χωρο για να μπαινει αερας τοτε με την βραδινη απνοια μπανει μεσα δροσος/υγρασια και ριχνει την θερμοκρασια σε κατωτερα επιπεδα απο οτι αν ειχε αερισμο. Το ιδιο ''θεμα΄΄ εχω και εγω με τον DAVIS VUE που εχει παθητικο/φυσικα αεριζομενο κλωβακι. Μετραει 0,3 με 0,8 λιγοτερο τα βραδυα απο οτι ο DAVIS PRO2 24HRS FAN ASPIRATED. Αυτο γινεται χειμωνα και καλοκαιρι. Εσυ βεβαια ξερεις καλυτερα την περιοχη σου και τα υλικα κατασκευης κλωβου.

      Διαγραφή
  5. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη ( Πηγή :http://nsidc.org/arcticseaicenews/, στο τέλος της σελίδας) , όπου έχει γίνει ανασύνθεση της μηνιαίας έκτασης των αρκτικών πάγων από το έτος 1850 έως σήμερα , προκύπτει ραγδαία μείωση τους καλοκαιρινούς μήνες τα τελευταία 20 χρόνια ( ελάχιστο Σεπτεμβρίου) . Τους χειμερινούς μήνες η αντίστοιχη μείωση είναι πολύ μικρή ( μέγιστο Μαρτίου).Υπάρχει κάποια φυσική εξήγηση για αυτή την διαφορά;

    Γεωργόπουλος Γιάννης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ένα κλασσικό καλοκαίρι μέχρι στιγμησε πραγματικό καύσωνα έχουμε.μεχρι στιγμησε ξ τα σημάδια δείχνουν εκ νέου πτώση του υδραργύρου από 13 κ μετά.τβρα πωσ βγαζςτς μερικοί συμπέρασμα για θερμό μήνα από τισ6 μέρες τ τι ναπω

    ΑπάντησηΔιαγραφή