Περισσότερη Μετεωρολογία και λιγότερη Δημοσιογραφία!

 

Του Λευτέρη Σταθόπουλου

Α) Για τους περισσότερους από εμάς οι εκφράσεις ακραία καιρικά φαινόμενα, ισχυρά καιρικά φαινόμενα  ή επικίνδυνα  καιρικά φαινόμενα  υποδηλώνουν περίπου το ίδιο πράγμα, αλλά από καθαρά μετεωρολογικής πλευράς υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές: 

-Τα ακραία καιρικά φαινόμενα ορίζονται ως έκτακτες καταστάσεις στις οποίες παρατηρούνται ασυνήθιστες τιμές βασικά των συνεχών μετεωρολογικών παραμέτρων, όπως πχ οι πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του αέρα. Ο προσδιορισμός γίνεται κυρίως με βάση τη συχνότητα εμφάνισής  τους.

-Τα ισχυρά καιρικά φαινόμενα ορίζονται ως έκτακτες καταστάσεις στις οποίες οι διαδικασίες ανάπτυξης διαταραχών στην ελεύθερη ατμόσφαιρα προκαλούν  καταστροφές στην επιφάνεια της γης. Παραδείγματα, οι  εκρηκτικές κυκλογενέσεις, οι καύσωνες, οι  ισχυρές ψυχρές εισβολές, οι ισχυρές καταιγίδες και οι  σίφωνες.

-Τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα ορίζονται ως έκτακτες καταστάσεις στις οποίες τα καιρικά φαινόμενα οδηγούν στην πρόκληση υλικών καταστροφών ή την απώλεια ζωών. Παραδείγματα, οι καταρρακτώδεις βροχές, οι σφοδρές χιονοπτώσεις και οι θυελλώδεις άνεμοι. 

Ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο δεν είναι σε κάθε περίπτωση επικίνδυνο. Για παράδειγμα, οι θερμοκρασίες που σημειώνονται αυτές τις ημέρες σε αρκετές περιοχές της χώρας μας είναι ακραίες αλλά δεν είναι επικίνδυνες. Από την άλλη πλευρά, ένα μη ακραίο φαινόμενο, όπως η ομίχλη της φωτογραφίας, είναι δυνητικά επικίνδυνο.

Β) Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών οφείλονται στη μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη Β. Αφρική προς την περιοχή μας που λαμβάνει χώρα με τους Ν-ΝΔ ανέμους σχεδόν σε όλη την τροπόσφαιρα (ο αδόκιμος όρος «θερμή εισβολή» καλά κρατεί και το μόνο που μένει να ακούσουμε είναι η «θερμή ανεβασιά»). Με αυτές τις συνθήκες, κυριαρχούν οι ομίχλες μεταφοράς και το πόσο ψηλά θα ανέβει ο υδράργυρος εξαρτάται από την ύπαρξη η μη νεφώσεων, την αυξημένη υγρασία στη χαμηλή τροπόσφαιρα και το πεδίο των επιφανειακών ανέμων. 

Γ) Η ψυχρή εισβολή, που θα αρχίσει το απόγευμα της Κυριακής και από τα βόρεια θα κρατήσει ως τα μέσα της εβδομάδας, αντικειμενικά δεν θα είναι ισχυρή. Θα φανεί, όμως, σημαντική γιατί ως τώρα ο Δεκέμβριος δεν έχει σχέση με το χειμώνα.

Δ) Την Πέμπτη και την Παρασκευή (22 & 23/12), το πέρασμα μιας διαταραχής (σκάφης χαμηλών υψών) που θα κινηθεί από την κεντρική Ευρώπη προς την Α. Μεσόγειο θα ανακόψει προσωρινά την προς την τη Ν. Ευρώπη - Μεσόγειο επέκταση του Αντικυκλώνα των Αζορών, γεγονός που θα αρχίσει να συμβαίνει ουσιαστικά από το Σάββατο (24/12). Έτσι, τα Χριστούγεννα και επί αρκετές ακόμα ημέρες η χώρα θα καλύπτεται από υψηλές πιέσεις. 

Ε) Στη διάρκεια των ημερών της αντικυκυκλωνικής κυκλοφορίας θα σημειωθεί άνοδος των μέγιστων τιμών της θερμοκρασίας λόγω της όποιας θερμής μεταφοράς προηγηθεί και κυρίως λόγω της αδιαβατικής θέρμανσης (βύθιση του αέρα λόγω αρνητικής μεταφοράς στροβιλισμού) και της ηλιοφάνειας που κατά κανόνα κυριαρχεί σε αυτές τις περιπτώσεις. Με αυτά τα δεδομένα, τη συγκεκριμένη περίοδο αναμένονται επιπλέον θερμοκρασιακές αναστροφές, ομίχλες ακτινοβολίας και μεγάλο Ημερήσιο Θερμομετρικό Εύρος. 

ΣΤ) Το ερώτημα, που σήμερα είναι δύσκολο να απαντηθεί, είναι τι θα κάνει ο χριστουγεννιάτικος αντικυκλώνας. Θα περάσει πολλές μέρες μαζί μας; Θα υποχωρήσει από κάποια διαταραχή που θα έλθει από τα βόρεια, ή θα μετατοπιστεί προς την Τουρκία λόγω της κίνησης κάποιας διαταραχής προς τη Δ. Μεσόγειο;