Αποκομμένα χαμηλά και «ψυχρές λίμνες»

Η εκλαΐκευση της επιστήμης οφείλει να γίνεται με ακρίβεια, να μην αφήνει κενά στις λογικές δομές της επιστημονικής γνώσης και να "μεταφράζει" όσο πιστά γίνεται τους επιστημονικούς όρους σε εύληπτους καθημερινούς όρους. Ο όρος «ψυχρή λίμνη» που χρησιμοποιείται για την εκλαΐκευση συγκεκριμένου τύπου ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας δεν πληροί τα παραπάνω κριτήρια γιατί είναι υπεραπλουστευμένος και παραμορφωτικός. Πίσω από αυτόν κρύβονται τα αποκομμένα από τη γενική κυκλοφορία χαμηλά της ανώτερης ατμόσφαιρας τα οποία: (α) καθορίζονται με συγκεκριμένα κριτήρια, (β) δημιουργούνται και εξελίσσονται με συγκεκριμένες πολύπλοκες διαδικασίες και γ) επηρεάζουν τον καιρό μιας περιοχής σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούν στην επιφάνεια του εδάφους και την καθ’ ύψος θερμοδυναμική δομή της ατμόσφαιρας πάνω από την περιοχή αυτή. 

Η ένταση των καιρικών φαινομένων που προκαλούνται από ένα αποκομμένο χαμηλό στην ανώτερη ατμόσφαιρα εξαρτάται από δύο παράγοντες:

1)   Τη δομή του αποκομμένου χαμηλού, δηλαδή από το πόσο μειώνεται η πίεση στο κέντρο του και το πόσο ασταθής είναι, παράγοντας που με τη σειρά του εξαρτάται βασικά από τη μείωση της θερμοκρασίας καθ’ ύψος.

2)  Τις εξωτερικές συνθήκες και ουσιαστικά από την παροχή ενέργειας στα χαμηλότερα επίπεδα που σχετίζεται με τη θερμοκρασία του αέρα, την περιεκτικότητά του σε υδρατμούς και την ένταση των ανέμων που τη μεταφέρουν. Καθοριστική, βέβαια, είναι και η παρουσία παραγόντων που πυροδοτούν την ανωμεταφορά, όπως η σύγκλιση των ανέμων ή η ορογραφική ανύψωση.

Σε γενικές γραμμές, σε ένα αποκομμένο χαμηλό μπορούν να διακριθούν δύο ζώνες (περιοχές) υετού: (α) αυτή που εντοπίζεται κάτω από το κέντρο του λόγω αστάθειας και προέρχεται από τον πυρήνα του ψυχρού αέρα στα ανώτερα επίπεδα και (β) εκείνη που παρατηρείται στην ανατολική ζώνη προώθησης του χαμηλού, η οποία διεθνώς είναι γνωστή ως baroclinic leaf shield και που κανονικά στους επιφανειακούς χάρτες εμφανίζεται ως μέτωπο.

Τέλος, να σημειωθεί ότι ένα αποκομμένο από τη γενική κυκλοφορία χαμηλό της ανώτερης ατμόσφαιρας μπορεί να παραμείνει πάνω από μια σχετικά μεγάλη περιοχή για χρονικό διάστημα πολλών ημερών, αλλά ο υετός που προέρχεται από αυτό, μέρα με τη μέρα, παρουσιάζει σημαντικές διαφορές τόσο στην κατανομή όσο και στην έντασή του.