Η ανυποληψία των μετεωρολόγων – προγνωστών

Το γνωστό ανέκδοτο με τους Ινδιάνους αντανακλά την άποψη που είχαν παλαιότερα οι άνθρωποι για την αξιοπιστία των μετεωρολογικών προβλέψεων. Η αριθμητική πρόγνωση του καιρού έβγαλε από την ανυποληψία τη μετεωρολογία και τους μετεωρολόγους-προγνώστες, αλλά αυτό φαίνεται σιγά-σιγά να αλλάζει, καθώς οι ολοένα και μεγαλύτερες προσδοκίες του κόσμου ξεπερνούν τις αντικειμενικές δυνατότητες της επιστήμης. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι για τους οποίους αδικούνται οι μετεωρολόγοι-προγνώστες.

Η αριθμητική πρόγνωση του καιρού έχει εγγενείς αδυναμίες, που οδηγούν σε αποτυχημένες προγνώσεις. Στις μικρής διάρκειας προγνώσεις οι αποτυχίες εντοπίζονται κυρίως στις περιπτώσεις που επιλέγουμε να κάνουμε ακριβείς στο χώρο και το χρόνο προγνώσεις με  αναφορές στην ποσότητα ή και το είδος του υετού. Στις μεγαλύτερης διάρκειας προγνώσεις, οι αποτυχίες έχουν να κάνουν με αλλαγές στα πλανητικά κύματα (κύματα Rossby).  Ή άποψη ότι δεν μπορούμε να κάνουμε σχετικά αξιόπιστες προγνώσεις πέραν της 6^ης  ή της 7^ης ημέρας έχει κάποια βάση, αλλά δεν ισχύει πάντα. Αυτό εξαρτάται από τον τύπο της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, τη μέρα με τη μέρα συνέπεια των μοντέλων κ.ά.

Όπως έχω γράψει και παλαιότερα, η μετεωρολογία και κατ’ επέκταση οι υπηρετούντες αυτήν μετεωρολόγοι αδικούνται όταν κρίνονται αποκλειστικά από την επαλήθευση των προγνώσεών τους. Έχοντας θητεύσει επί πολλά χρόνια ως προϊστάμενος των προγνώσεων της ΕΜΥ, πάντα έλεγα στους νέους μετεωρολόγους –προγνώστες ότι αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να έχει λογική σειρά η δουλειά τους. Αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να κάνουν αρχικά σωστή διάγνωση της πραγματικής κατάστασης της ατμόσφαιρας και στη συνέχεια με τη βοήθεια των μοντέλων και την εμπειρία τους πρόγνωση για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αυτή. Ακόμα όμως κι αν κάνεις σωστά τα παραπάνω βήματα, σχεδόν πάντα φθάνεις σε διλήμματα της μορφής: «Να δώσουμε ή όχι την επικείμενη μεταβολή του καιρού από σήμερα;» ή «Να μιλήσουμε ή όχι για βροχή αύριο στην Ήπειρο;». 

Την καθημερινή βασική σύσκεψη που κάναμε στην ΕΜΥ για τον καθορισμό της βασικής γραμμής της πρόγνωσης παρακολουθούσαν μετεωρολόγοι Α΄ τάξεως (προγνώστες), μετεωρολόγοι Β΄ τάξεως (ενημερωτές) και μετεωρολόγοι Γ΄ τάξεως  (παρατηρητές). Όταν ετίθετο ένα δίλημμα, τον πρώτο λόγο είχαν οι μετεωρολόγοι  Α΄ τάξεως, αλλά μερικές φορές πεταγόταν και κάποιος μετεωρολόγος από τις άλλες δύο κατηγορίες και έλεγε τη γνώμη του. Μπορείτε να φανταστείτε τι γινόταν την επόμενη ημέρα, όταν η γνώμη αυτή επαληθευόταν; Τι κι αν οι μετεωρολόγοι Α΄ τάξεως ήξεραν μικροφυσική των νεφών ή ανέπτυσσαν προγνωστικά μοντέλα! Δραματικό ήταν ακόμα και το γεγονός να λες ως εισηγητής την άποψή σου για τη γραμμή της πρόγνωσης και ο προϊστάμενός σου να σου επιβάλλει τη δική του αντίθετη άποψη, η οποία την άλλη μέρα αποδεικνυόταν λανθασμένη.

Το γεγονός ότι σχεδόν σε όλα τα προγνωστικά στοιχεία που διαθέτουν οι Μετεωρολογικές Υπηρεσίες έχουν πρόσβαση οι πάντες είναι μοναδικό στο τομέα των Υπηρεσιών. Έτσι, πριν ακόμα εκδοθούν οι επίσημες μετεωρολογικές προγνώσεις του αρμόδιου φορέα της πολιτείας, κυκλοφορούν δεκάδες προγνώσεις, οι οποίες καλύπτουν όλες τις εκδοχές της εξέλιξης του καιρού και ως εκ τούτου καθημερινά κάποιες από αυτές θα είναι περισσότερο επιτυχημένες από τις επίσημες προγνώσεις.

Η κριτική, τις περισσότερες φορές εκ των υστέρων, που γίνεται στις αποτυχημένες προγνώσεις των μετεωρολόγων δεν απαγορεύεται, αλλά είναι άδικη. Όσο άδικη θα ήταν και η κριτική των ερασιτεχνών της αστρονομίας που, έχοντας σχεδόν όλες τις πληροφορίες που έχει η NASA, παρακολουθούσαν μια αποτυχημένη διαστημική αποστολή της.

 

Πολλοί είναι οι Έλληνες που θεωρούν ότι ως πρωθυπουργοί, γεωπόνοι, δικηγόροι, μετεωρολόγοι, γιατροί ή μηχανικοί θα τα κατάφερναν καλύτερα από τους επαγγελματίες του είδους. Τώρα μάλιστα που έχουν πρόσβαση και στις πληροφορίες του διαδικτύου νομίζουν ότι πλέον δεν τους λείπει τίποτε!

Καλό Σαββατοκύριακο, φίλοι μου