Έχουμε περάσει και χειρότερα…

Ανοδική ροή σύγκλισης οδηγεί στην ανάπτυξη σωρειτών επί της κορυφογραμμής του Παγγαίου. Φωτ. Γιώργος Τομπουλίδης

Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), η διάταξη των επιφανειακών βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη με τις υψηλές πιέσεις στα Β. Βαλκάνια και την κεντρική Μεσόγειο και τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο είναι ευνοϊκή για να επικρατήσουν στη χώρα μας Β-ΒΔ άνεμοι εντάσεως ως τα 6 μποφόρ. Στην ελεύθερη ατμόσφαιρα όλα δείχνουν ότι αρχίζει ένας νέος κύκλος μεταφοράς θερμών αερίων μαζών από τη Β. Αφρική προς την περιοχή μας, με συνέπεια την άνοδο της θερμοκρασίας σε υψηλά επίπεδα. Η υψηλότερη τιμή της θερμοκρασίας (40 βαθμοί) αναμένεται  στη Δ. Ελλάδα. 

Οι «κυνόδοντες» του καλοκαιριού!

Βαρομετρικά χαμηλά, συνοδευόμενα από μέτωπα κακοκαιρίας, επηρεάζουν με βροχές και τοπικές καταιγίδες τη ΒΔ Ευρώπη καθώς και τις κεντρικές και βόρειες περιοχές της ηπείρου μας, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, το τέλος της περιόδου των υψηλών θερμοκρασιών. Αντίθετα, στη ΝΑ Ευρώπη συνεχίζεται η μεταφορά θερμών αερίων μαζών, με συνέπεια τη διατήρηση των υψηλών θερμοκρασιών. Στη χώρα μας, το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), οι αντιπροσωπευτικές μέγιστες τιμές της θερμοκρασίες θα είναι και πάλι: στα ηπειρωτικά οι 39 με 41 βαθμοί και στα νησιά οι 35 με 37 βαθμοί. Εννοείται ότι η άπνοια, η αυξημένη σχετική υγρασία και η αφρικανική σκόνη θα ανεβάζουν ψηλά το δείκτη δυσφορίας. Κατά τα άλλα, οι άνεμοι θα φθάσουν τα 6 μποφόρ (νοτιοανατολικά πελάγη) και οι πιθανότητες απογευματινών όμβρων είναι πολύ περιορισμένες. 

Ψυχραιμία, συμπατριώτες!

Ψυχραιμία, συμπατριώτες! Δεν έρχεται το τέλος του κόσμου. Μια δρασκελιά απέχουμε από τη Β. Αφρική και είναι φυσικό κάθε καλοκαίρι να μας επισκέπτονται 2 με 3 θερμά κύματα. Το επικείμενο θερμό κύμα  δεν θα είναι ισχυρό ούτε βέβαια ακραίο. Οι δημοσιογράφοι ας σταματήσουν τις υπερβολές για καμίνια, φούρνους, λιωσίματα ασφάλτου που περισσότερο πανικοβάλλουν και λιγότερο βοηθούν και οι παρουσιαστές του καιρού ας αποβάλλουν την παιδική ασθένεια του επαγγέλματος που λέει ότι γίνεσαι σπουδαίος ανακοινώνοντας τη… συντέλεια του κόσμου.

Και κάτι ακόμα. Όταν δίνεις περισσότερη από όση πρέπει σημασία στην απολύτως υψηλότερη τιμή της θερμοκρασίας κάποιου σταθμού που δεν είναι αντιπροσωπευτική της ευρύτερης περιοχής και αρκετά συχνά για διάφορους λόγους είναι αμφιλεγόμενης αξιοπιστίας, δεν ενημερώνεις υπεύθυνα τους πολίτες. Απλά, συμμετέχεις στο ευρέως διαδεδομένο παιχνίδι των εντυπώσεων.

Παρατεταμένη αλλά όχι ακραία η ζέστη!

Η περιοχή μας καλύπτεται από υψηλές πιέσεις, με αποτέλεσμα την ηλιοφάνεια σχεδόν παντού και τους ασθενείς ανέμους. Πέρα από αυτά, το νέο εικοσιτετράωρο (Τετάρτη), θερμές αέριες μάζες που έχουν ήδη αρχίσει να μεταφέρονται από τη Β. Αφρική προς την περιοχή μας θα ανεβάσουν τη θερμοκρασία στα επίπεδα του καύσωνα (38-40^οC). 

Άλλο φυσική μεταβλητότητα και άλλο τάση!

Αποκλίσεις της θερμοκρασίας της άνοιξης στην Ευρώπη (25°W–40°E, 34°N–72°N) από το 1979 ως το 2021, σε σχέση με τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020. Φυσική μεταβλητότητα σημαίνει ότι κάποιες χρονιές, όπως για παράδειγμα το 2013 και το 2021, η απόκλιση ήταν αρνητική, αλλά η τάση του κλίματος είναι προφανές ότι κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. 

Data source: ERA5 and EOBS. Credit: Copernicus Climate Change  Service / ECMWF/KNMI.

Το χαμηλό του… Ναπολέοντα Βοναπάρτη!

Στις 18-6-1815 στο Βατερλό του Βελγίου ο Ναπολέων Βοναπάρτης υπέστη δεινή ήττα από τους συνασπισμένους αντιπάλους του. Έκτοτε οι λέξεις Βατερλό και πανωλεθρία έγιναν συνώνυμες! 

Σ' εκείνη την τιτανομαχία ο καιρός με τη μορφή ενός οργανωμένου χαμηλού έπαιξε σημαντικό ρόλο. Περισσότερα στο άρθρο με τον τίτλο «Ο Θεός πέρασε από εκεί» που αναρτήθηκε στις 22-6-2015 στην επιλογή ΕΠΙΚΑΙΡΑ.

Από την αστάθεια στον καύσωνα!

Γιαννακοχώρι Νάουσας (κτήμα Κυργιάννη) με το Βέρμιο στο βάθος. Φωτ. Γιώργος Τομπουλίδης

Βαρομετρικό χαμηλό στη Μαύρη Θάλασσα κινείται Δ-ΝΔ (οπισθοδρομούν χαμηλό) και το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή) θα επηρεάσει με τοπικούς όμβρους και καταιγίδες τη ΒΑ Ελλάδα. Πέρα από αυτό, τοπικοί όμβροι και μεμονωμένες καταιγίδες θα εκδηλωθούν το απόγευμα στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα και κυρίως στις ορεινές περιοχές της. Κατά τα άλλα, οι ΒΔ άνεμοι δεν θα ξεπεράσουν τα 5 μποφόρ και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 31 βαθμούς. 

Οι απαντήσεις

Η αλήθεια είναι ότι τα θέματα ήταν για ανθρώπους με επαρκείς γνώσεις στη μετεωρολογία, την κλιματολογία και στις καιρικές ιδιαιτερότητες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Για να δώσουμε επαρκείς εξηγήσεις στα συγκεκριμένα ζητήματα, εκτός των άλλων, είναι αναγκαία η εξέταση του μέσου αριθμού ημερών υετού ανά δεκαήμερο στις δύο πόλεις και κυρίως των επικρατέστερων ανέμων συνοπτικής και τοπικής κλίμακας. Ο αριθμός ημερών υετού από το 2^ο στο 3^ο δεκαήμερο του Μαΐου συνήθως ελαττώνεται, αν και στη Β. Ελλάδα υπάρχουν περιοχές στις οποίες παρατηρείται μικρή αύξηση. Ακόμα όμως κι αν στο 3^ο δεκαήμερο του Μαΐου έχουμε μεγαλύτερο αριθμό ημερών υετού και κατ’ επέκταση περισσότερη συννεφιά, η συσχέτιση με τις μέσες μέγιστες θερμοκρασίες είναι προβληματική. Αυτό γιατί, εκτός όλων των άλλων, τα φαινόμενα αστάθειας μπορούν να εκδηλωθούν αργά το απόγευμα και ούτε αυτά ούτε η συννεφιά να έχουν επηρεάσει τις μέγιστες θερμοκρασίες.

Πανελλαδικές Μετεωρολογικές Εξετάσεις

Με βάση τα αρχεία παρατηρήσεων 40 ετών (1955-1995) της ΕΜΥ, οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες τον Μάιο και τον Ιούνιο στην Αθήνα (Ν. Φιλαδέλφεια) και τη Θεσσαλονίκη (αεροδρόμιο Μακεδονία) είναι ανά δεκαήμερο οι παρακάτω:

Αθήνα:        23,9  25,8  28,1  29,2  31,2  και  32,8 βαθμοί.

                                                    Θεσ/νίκη:     22,8  24,3  26,1  27,6  29,4  και  30,8 βαθμοί.

Ζήτημα 1^ο:

Αναφορικά με τον ανά δεκαήμερο ρυθμό ανόδου της θερμοκρασίας, απλοί υπολογισμοί (διαδοχικές αφαιρέσεις) δείχνουν ότι και στις δύο πόλεις παρατηρείται ελάττωση του ρυθμού αυτού στο 3^ο δεκαήμερο του Μαΐου και στο 3^ο δεκαήμερο του Ιουνίου. Μπορείτε να δώσετε φυσική εξήγηση;

Ζήτημα 2^ο:

Οι μεγαλύτερες θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ των δύο πόλεων (2,0 βαθμοί) παρατηρούνται το 3^ο δεκαήμερο του Μαΐου και το 3^ο δεκαήμερο του Ιουνίου. Μπορείτε να δώσετε φυσική εξήγηση;

Καλή επιτυχία!

Σαφής τάση βελτίωσης του καιρού από τα μέσα της εβδομάδας

 

Κρυφτούλι του ήλιου με τα σύννεφα στον ουρανό της Αττικής. Φωτ. Γιώργος Κωνσταντούλης

Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), αβαθή βαρομετρικά χαμηλά στο Ν. Ιόνιο και το Β. Αιγαίο, κινούμενα Α-ΝΑ, θα προκαλέσουν τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στις ανατολικές και νότιες περιοχές της χώρας. Με την απομάκρυνση των χαμηλών αυτών από την περιοχή μας, τα φαινόμενα σχεδόν παντού θα σταματήσουν και θα επικρατήσουν Β-ΒΔ άνεμοι με ένταση 4 με 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε επίπεδα κατά 3 με 5 βαθμούς χαμηλότερα από τα κανονικά αυτής της εποχής. 

Περί της καταστολής του χαλαζιού

 

Α) Ιστορική αναδρομή

Στην Ευρώπη, οι πρώτες προσπάθειες καταστολής του χαλαζιού χρονολογού­νται από το 14ο αιώνα, όταν επικρατούσε η άποψη ότι ο ήχος από τις καμπάνες των εκκλησιών ή ο θόρυβος από την πυροδότηση κανονιών μπορούσαν να αποτρέψουν την πτώση του χαλαζιού. Ωστόσο, η άποψη της χρησιμοποίησης των κανονιών για την αποτροπή σχηματισμού χαλαζοκόκκων μεγάλης διαμέ­τρου εδραιώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Στα πλαίσια αυτής της πρακτικής, ο Αυστριακός παραγωγός κρασιού Άλμπερτ Στίγκερ δοκίμασε το 1896 ένα αντιχαλαζικό κανόνι σε μια περιοχή με οπωροφόρα δέντρα στη Στυρία. Ήταν ένα ολμοβόλο των 3 εκατοστών που είχε μονταρισμένο πάνω του το φουγάρο μιας ατμομηχανής. Η τεχνική αυτή είχε άδοξο τέλος, καθώς, πέρα από την άκρως αμφιλεγόμενη αποτελεσματικότητά της, η μαζική της εφαρμογή προκάλεσε πολλά δυστυχή­ματα.

Ακόμα δύο ημέρες έντονης αστάθειας!

Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η διάταξη των επιφανειακών βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη θα είναι ευνοϊκή για τη διατήρηση του Β-ΒΔ ρεύματος στη χώρα μας με ένταση ως τα 5 μποφόρ. Στα ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα οι μικρής κλίμακας διαταραχές που κινούνται από βορρά προς νότο και η απογευματινή θερμική αστάθεια θα είναι και πάλι οι αιτίες για την εκδήλωση τοπικών βροχών και καταιγίδων κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η θερμοκρασία δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 29 βαθμούς. 

Παρατεταμένη περίοδος αστάθειας

Ηπειρώτικο τοπίο. Φωτ. Νίκος Ζιακόπουλος

Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), η διάταξη των επιφανειακών βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη θα προκαλέσει στη χώρα μας ΒΑ έως ΒΔ ανέμους εντάσεως το πολύ 5 μποφόρ. Παράλληλα, ατμοσφαιρικές διαταραχές στα ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα σε συνδυασμό με την απογευματινή θερμική αστάθεια δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την εκδήλωση τοπικών βροχών και καταιγίδων κυρίως στην κεντρική και τη βόρεια Ελλάδα. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε επίπεδα κοντά στα κανονικά αυτής της εποχής. 

Σαν σήμερα...

Η εισβολή των Συμμάχων στη Νορμανδία είχε αρχικά προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 5 Ιουνίου, αλλά αναβλήθηκε λόγω ενός ψυχρού μετώπου που περνούσε πάνω από τη Μάγχη. Οι μετεωρολόγοι που υποστήριζαν την Επιχείρηση Όβερλορντ συμφώνησαν ότι οι καιρικές συνθήκες θα ήταν καλύτερες την επομένη 6^η Ιουνίου 1944. Περισσότερα για το θέμα αυτό στο άρθρο με τον τίτλο «Η σημαντικότερη πρόγνωση καιρού της ιστορίας» που αναρτήθηκε στο μπλογκ στις 4-6-2014 (επιλογή ΕΠΙΚΑΙΡΑ) καθώς και στο άρθρο με τον τίτλο «Αν δεν γνωρίζεις τον καιρό που κάνει σήμερα, δεν θα βρεις ποτέ τον καιρό που θα κάνει αύριο!» που αναρτήθηκε στις 6-6-2020 στην ίδια επιλογή.

Καλημέρα σε όλους

Τύποι καταιγίδων

 

Μια απλή καταιγίδα με τον κύκλο ζωής της που περιλαμβάνει: (α) το στάδιο της ανάπτυξης, (β) το ώριμο στάδιο και (γ) το στάδιο της διάλυσης.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τουλάχιστον ως τα μέσα του μήνα, οι συνθήκες θα είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση καταιγίδων κυρίως στα ηπειρωτικά τις απογευματινές ώρες. Η εξέλιξη αυτή εγκυμονεί κινδύνους απώλειας ανθρώπινων ζωών και καταστροφών της αγροτικής παραγωγής, οι οποίοι δυνητικά θα προέλθουν από τους κεραυνούς, το χαλάζι, τους ισχυρούς ανέμους και τις αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods). Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω κίνδυνοι θα οφείλονται όχι μόνο στην ένταση των φαινομένων αλλά και στην εμμονή τους. Έχοντας αυτά υπόψη μου, είπα σήμερα να ασχοληθώ με τους τύπους των καταιγίδων που θα μας κάνουν παρέα τις επόμενες μέρες.

 

Ο καιρός του επόμενου δεκαημέρου

Η χώρα επηρεάζεται από το συνδυασμό των υψηλών πιέσεων στα ΒΔ Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, με συνέπεια την επικράτηση ανέμων βόρειων διευθύνσεων με ένταση ως τα 6 μποφόρ (νοτιοανατολικά πελάγη). Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η θερμοκρασία θα φθάσει τους 29 βαθμούς και δεν αποκλείονται απογευματινοί όμβροι στα ορεινά της Β-ΒΑ Ελλάδας. 

Νοσταλγία και καιρικές επισημάνσεις

 

Τα «άγια χώματα»! Στο βάθος η Μερόπη ή Νεμέρτζικα (Ντούσκο), η παρά τα σύνορα Ελλάδας και Αλβανίας οροσειρά της Ηπείρου. Κάποιοι λένε ότι μοιάζει με την Κοιμωμένη του Χαλεπά. Φωτ. Θανάσης Κατής.

Επισημάνσεις:

Α. Δεν πρέπει να μας ξενίζουν ιδιαίτερα οι χαμηλές ελάχιστες θερμοκρασίες αυτής της περιόδου. Θυμίζω ότι στις 1-6-1997 στο Κάτω Νευροκόπι σημειώθηκε ελάχιστη θερμοκρασία -3^οC, με αποτέλεσμα καταστροφές στην αγροτική παραγωγή και ότι στις 7-8-1994 η μέγιστη θερμοκρασία στη Φλώρινα ήταν μόλις 10^οC.