Παλιοί μεγάλοι χιονιάδες των Ιωαννίνων

Στις όχθες της Παμβώτιδας, 12-1-2017. Φωτ. Δημήτρης Νάκος

Σε μέρες γιορτινές αλλά και μέρες αχιονίας, κλεισούρας και φόβου για την εξέλιξη της πανδημίας είπα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες παλιές διηγήσεις για τρομερούς χιονιάδες στην περιοχή των Ιωαννίνων, τότε που η χώρα μας και γενικότερα η Ευρώπη βίωνε τη Μικρή Εποχή των Παγετώνων. Τη μακρινή εκείνη εποχή το χιόνι σήμαινε αποκλεισμούς, πείνα και συχνά θάνατο, αλλά στις μέρες μας έχουμε περάσει στο άλλο άκρο. Έγινε ακριβοθώρητο και πέρα από τη χρησιμότητά του μας λείπει η ασύγκριτη ομορφιά του. Οι πληροφορίες για χιόνια τον 17^ο, τον 18^ο και εν πολλοίς τον 19^ο αιώνα απέχουν πολύ από το να θεωρούνται μετεωρολογικές παρατηρήσεις. Γραπτές μαρτυρίες είναι που με διάφορους τρόπους διασώθηκαν και αναμφίβολα ελέγχονται για την ακρίβειά τους. Όμως, εγώ τις βρίσκω γοητευτικές και ελπίζω να αρέσουν και σε σας.

Η ανύψωση του αντικυκλώνα των Αζορών

Χθες, φίλος του μπλογκ σε σχόλιό του ρώτησε: «Η ανύψωση ή μη του Αντικυκλώνα των Αζορών εξαρτάται από την υπόλοιπη ατμοσφαιρική κυκλοφορία στον Ατλαντικό (χαμηλά) ή κάτι άλλο? ή είναι όντως θέμα "τεμπελιάς"? Ερωτώ, κατανοώντας ότι είναι δύσκολο για έναν επιστήμονα να δώσει απλοϊκές απαντήσεις σε ερωτήσεις ανθρώπων χωρίς υπόβαθρο γνώσεων πάνω σε αυτό το πεδίο». Επειδή αυτού του είδους οι ερωτήσεις απασχολούν πολλούς φίλους, είπα να καταθέσω την άποψή μου σε ξεχωριστή ανάρτηση.

Χωρίς λόγια...

 

Ο καιρός της εβδομάδας

Βαρομετρικό χαμηλό στην Ρουμανία, συνοδευόμενο από ψυχρό μέτωπο που εκτείνεται ως τη Β. Ελλάδα, κινείται ανατολικά. Ένα άλλο χαμηλό στη Ν. Ιταλία κινείται Α-ΝΑ. Με αυτές τις συνθήκες ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), βροχές και τοπικές καταιγίδες αναμένονται κυρίως στη Θράκη, τη Δ-ΝΔ Ελλάδα, τη Ν. Πελοπόννησο και τις ανατολικές και νότιες νησιωτικές περιοχές της χώρας. Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι με ένταση ως τα 7 μποφόρ (Αιγαίο) και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 20 βαθμούς (Β. Κρήτη). 

Χρόνια Πολλά, φίλοι μου!

Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας

Εύχομαι το πνεύμα των Χριστουγέννων και το φως τους να μας εμπνέουν και να μας οδηγούν εσαεί. Να μας δίνουν δύναμη να ξεπερνάμε τις δυσκολίες κι ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. 

Το χιόνι των Χριστουγέννων και τα χιόνια του χειμώνα

Όλοι θα θέλαμε να κάνουμε Χριστούγεννα με χιόνια στο καμπαναριό, αλλά με βάση τα κλιματολογικά στοιχεία του τόπου μας αυτό είναι πολυτέλεια για τις περισσότερες περιοχές της χώρας. Όπως έχω αναφέρει και παλιότερα, με βάση τα στοιχεία της ΕΜΥ, ο μέσος αριθμός ημερών χιονόπτωσης τον Δεκέμβριο είναι: στη Φλώρινα 5,9, στη Θεσσαλονίκη 1,2 και στην Αθήνα 0,4. Αν στη Φλώρινα, που κατά μέσο όρο χιονίζει περίπου έξι ημέρες τον Δεκέμβριο, η πιθανότητα να χιονίσει ανήμερα των Χριστουγέννων δεν είναι μεγάλη, φανταστείτε πόσο μικρή είναι η πιθανότητα να χιονίσει Χριστούγεννα στην Αθήνα που τον Δεκέμβριο κατά μέσο όρο χιονίζει μόνο μία ημέρα κάθε 2,5 χρόνια! 

Τα τελευταία 50 χρόνια στην Αθήνα ανήμερα των Χριστουγέννων χιόνισε για λίγο -χωρίς βέβαια να το στρώσει- μόνο το 1986. Την ημέρα εκείνη η μέγιστη θερμοκρασία στη Ν. Φιλαδέλφεια ήταν 6 βαθμοί, η μικρότερη της περιόδου, που ξανασημειώθηκε μόνο άλλη μία φορά το 1992. 

Θα ξανάρθεις, δεν μπορεί παρά μια μέρα να ξανάρθεις!

Ο καιρός της εβδομάδας

Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη θα είναι ευνοϊκή για να επικρατήσουν στη χώρα μας ΒΔ άνεμοι εντάσεως 4 με 6 μποφόρ. Κατά τα άλλα, οι βροχές και οι χιονοπτώσεις θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες και η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση ως προς τις μέγιστες τιμές της κυρίως στη Β-ΒΑ Ελλάδα. Οι ελάχιστες θερμοκρασίες θα παραμείνουν χαμηλές και στα ηπειρωτικά θα σημειωθεί παγετός που κατά τόπους στις Β-ΒΔ περιοχές θα είναι ισχυρός. 

Απολογισμός και μελλούμενα

Υμηττός 19-12-2021. Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας

Ο απολογισμός

Αν και η κακοκαιρία έχει ακόμα μια προσήνεμη ουρίτσα, μπορούμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές εξελίχθηκε όπως αναμενόταν, τουλάχιστον ως προς τις βροχές, τις καταιγίδες, τους ανέμους και τις θερμοκρασίες. Αναφορικά με τις χιονοπτώσεις, τα υψόμετρα των 200 με 300 μέτρων που αναφέρθηκαν στην πρόγνωση της Πέμπτης (16/12) για την κεντρική Ελλάδα επαληθεύτηκαν και δεν έλειψαν οι όμβροι χιόνος (επί το λαϊκότερον χιονομπόρες) σε περιοχές που δεν προβλέπονταν ή προβλέπονταν ελάχιστα φαινόμενα. Οι προαναφερθέντες όμβροι ήταν μέρος των εκπλήξεων που είχα αναφέρει στις προγνώσεις. Η αλήθεια είναι ότι στη Β-ΒΔ Ελλάδα και αλλού περίμενα περισσότερες χιονο-εκπλήξεις, αλλά αυτές δεν ήρθαν.

Η επικείμενη κακοκαιρία σε έναν μόνο χάρτη!

Πολυπαραμετρικός δείκτης πρόγνωσης ακραίων καιρικών φαινομένων του ECMWF για το Σάββατο 18-12-2021.Τα διαβαθμισμένα σύμβολα πράσινου χρώματος είναι για τις βροχές, τα διαβαθμισμένα σύμβολα ροζ-μοβ χρώματος είναι για τους ανέμους και τα απλά χρώματα είναι για τις θερμοκρασίες (κίτρινο - κόκκινο για τις υψηλές και σιέλ - μπλε για τις χαμηλές). 

Γενική παρατήρηση :

Ο δείκτης πρόγνωσης ακραίων καιρικών φαινομένων παράγεται από το Σύστημα Πολλαπλών Προγνώσεων (ENS) και μας δείχνει τα σημεία όπου προβλέπονται αποκλίσεις του ανέμου, της βροχής και της θερμοκρασίας από τις μέσες τιμές των παραπάνω παραμέτρων που προκύπτουν από την κλιματολογία του μοντέλου. Όσο πιο πολύ απέχει η προγνωστική τιμή μιας μεταβλητής από τη μέση (κανονική) τιμή τόσο πιο ακραίος είναι ο δείκτης. Τονίζεται ότι ένα ακραίο φαινόμενο δεν είναι κατ’ ανάγκη επικίνδυνο. Για παράδειγμα, η θερμοκρασία των 29,8 βαθμών που σημειώθηκε την Πρωτοχρονιά του 2010 στο Ηράκλειο της Κρήτης ήταν εξαιρετικά ακραία, αλλά όχι επικίνδυνη.

Ο καιρός του επόμενου πενθημέρου

Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη θα είναι ευνοϊκή για να επικρατήσουν στη χώρα μας Β-ΒΔ άνεμοι εντάσεως ως τα 6 μποφόρ. Κατά τα άλλα, η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε χαμηλά επίπεδα, ιδιαίτερα ως προς τις ελάχιστες τιμές της, και οι βροχές που θα πέσουν στις ανατολικές και νότιες περιοχές θα είναι ασθενείς, τοπικές και σύντομες. Το ίδιο ισχύει και για τις χιονοπτώσεις που θα σημειωθούν στα ορεινά-ημιορεινά των περιοχών που προαναφέρθηκαν. Πάντως, το βράδυ ένα ψυχρό μέτωπο που θα κινηθεί από τα Β. Βαλκάνια προς την περιοχή μας θα προκαλέσει αξιόλογες βροχές και χιονοπτώσεις στη ΒΑ Ελλάδα. 

Πρώτη εκτίμηση για τις χιονοπτώσεις του Σαββατοκύριακου

Α΄ Φάση:

Το βράδυ της Παρασκευής και τη νύχτα προς το Σάββατο θα χιονίσει πρόσκαιρα και σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου της Α. Μακεδονίας, της Θράκης και ίσως της Χαλκιδικής.

Καλημέρα, φίλοι μου!

 

«Ωμέγα» blocking κυκλοφορία στην Ευρώπη καθιστά επισφαλείς τις μεσοπρόθεσμες προγνώσεις των μοντέλων!

Το Μιτσικέλι για τα Γιάννενα είναι ότι και ο Αϊ-Λιας για την Κόνιτσα: το τελευταίο σκαλοπάτι για το κατέβασμα του χιονιά στην πόλη! Φωτ. Γιάννης Καλόγηρος

Βαρομετρικό χαμηλό στο Β. Αιγαίο κινείται αργά Α-ΝΑ και το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη) θα επηρεάσει με βροχές, τοπικές καταιγίδες (θαλάσσια - παραθαλάσσια τμήματα) και χιονοπτώσεις (ορεινά-ημιορεινά) τη Β-ΒΑ Ελλάδα, την ανατολική ηπειρωτική χώρα και την ανατολική και νότια νησιωτική Ελλάδα. Κατά τα άλλα, ο συνδυασμός του προαναφερθέντος χαμηλού με τις υψηλές πιέσεις των Β. Βαλκανίων θα προκαλέσει ενισχυμένους Β-ΒΑ ανέμους εντάσεως ως τα 8 μποφόρ (ΒΑ Αιγαίο) και η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση. 

Νέφωση με τη μορφή "κόμματος"

Σωρειτόμορφη νέφωση με τη μορφή «κόμματος» (comma cloud) στον ψυχρό τομέα της ύφεσης που οφείλεται στη θετική μεταφορά στροβιλισμού. 

Αντί πρόγνωσης

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

«Κι ο αγέρας, ξεκινημένος από μακριά, περνούσε θάλασσες, βουνά, κάμπους κι όσο μακρύτερα πορευόταν όλο και πιότερο δυνάμωνε. Σφύριζε πάνω στα χαμόδενδρα, σάμπως αόρατος δαίμονας, θυμωμένος. Και φύσαγε, όλο φύσαγε. Στα πέλαγα απόψε οι ναύτες θαλασσοπνίγονται. Οι τσοπάνηδες ανάβουνε πελώριες φωτιές και τα σκυλιά τσακώνονται με τους λύκους.  Κι ο αγέρας κάλπαζε ξέφρενος, κι όπου δένδρο στο διάβα του μόνο, το σάρωνε, κι όπου θάλασσα την κυμάτωνε και τη λόφωνε κι όπου σπίτι τού ανιστορούσε φοβερές ιστορίες κι όπου στρατολάτης πάλευε να τον αφανίσει, και  φύσαγε, όλο φύσαγε» (Απόσπασμα από τον Βασιλιά Λιρ του Ουίλιαμ Σέξπιρ).

Χρωματικός κώδικας επικινδυνότητας καιρικών φαινομένων: στο κίτρινο/πορτοκαλί η Παρασκευή και στο πορτοκαλί/κόκκινο το Σάββατο!

Μακεδονίτικος κάμπος και στο βάθος το Πάικο τυλιγμένο στην ομίχλη! 

Βαρομετρικό χαμηλό στην Αδριατική, συνοδευόμενο από μέτωπα κακοκαιρίας, κινείται ανατολικά και το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή) θα επηρεάσει σχεδόν όλη τη χώρα με βροχές και καταιγίδες, οι οποίες κατά τόπους στο Ιόνιο, την ηπειρωτική Ελλάδα και το Α-ΒΑ Αιγαίο θα είναι ισχυρές. Χιόνια θα πέσουν στα ορεινά καθώς και σε ημιορεινές περιοχές της Β-ΒΔ Ελλάδας. Παράλληλα, θα επικρατήσουν Δ-ΝΔ άνεμοι εντάσεως ως τα 9 μποφόρ (Αιγαίο). 

Θερμοκρασιακές αποκλίσεις του μήνα που πέρασε και κάποιες εκτιμήσεις για αυτά που έρχονται

Γνωρίζοντας ότι ενδιαφέρεστε περισσότερο για τα μελλούμενα, παραθέτω κάποιες εκτιμήσεις γι αυτά που έρχονται:

Παρούσα εβδομάδα:

Δύο σχεδόν απανωτές κακοκαιρίες (Πέμπτη προς Παρασκευή και Σάββατο προς Κυριακή) με κύρια χαρακτηριστικά τις βροχές, τις τοπικές καταιγίδες και τους ισχυρούς ανέμους. Χιονοπτώσεις στα ορεινά αλλά και σε ημιορεινές περιοχές της Β-ΒΔ Ελλάδας.

Ο καιρός της εβδομάδας

Οργανωμένο βαρομετρικό χαμηλό στη Ν. Ιταλία κινείται ανατολικά και το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη) θα επηρεάσει όλη τη χώρα με βροχές, τοπικές καταιγίδες, χιονοπτώσεις (ορεινά) και Ν-ΝΔ ανέμους εντάσεως 6 με 8 μποφόρ. Με την προς ανατολάς κίνηση του προαναφερθέντος χαμηλού, οι άνεμοι σταδιακά θα στραφούν σε Δ-ΒΔ, τα φαινόμενα στο Ιόνιο και τις περισσότερες ηπειρωτικές περιοχές της χώρας θα εξασθενήσουν και η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση κυρίως στα δυτικά, τα κεντρικά και τα βόρεια διαμερίσματα. 

Επί θύραις ο κίνδυνος πλημμυρών και κατολισθήσεων!

Πολυπαραμετρικός δείκτης πρόγνωσης ακραίων καιρικών φαινομένων του ECMWF για τη Δευτέρα (6-12-2021) και την Τρίτη (7-12-2012). Τα διαβαθμισμένα σύμβολα πράσινου χρώματος είναι για τις βροχές και τα διαβαθμισμένα σύμβολα ροζ-μοβ χρώματος είναι για τους ανέμους. Τα απλά χρώματα είναι για τις θερμοκρασίες (κίτρινο για τις υψηλές και σιέλ για τις χαμηλές).

Το βαρομετρικό χαμηλό που θα επηρεάσει τη χώρα μας το επόμενο διήμερο είναι αρκετά πιθανό να δημιουργήσει:

Α) Πλημμυρικά φαινόμενα στη Δ-ΒΔ Ελλάδα (Δευτέρα) και την Α. Μακεδονία, τη Θράκη, το Α. Αιγαίο, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη (Τρίτη). Κατά τη γνώμη μου, στις περιοχές που προαναφέρθηκαν καλό είναι να συμπεριληφθεί και η κεντρική Ελλάδα που δεν προβλέπεται στους παραπάνω χάρτες.

Β) Κατολισθήσεις κυρίως στις δυτικές περιοχές της χώρας.

Γ) Προβλήματα στη στεριά και τη θάλασσα λόγω των ανέμων που θα φθάσουν τα 9 μποφόρ.   

Καλή Κυριακή σε όλους

Περί καιρών…

Καιρός του «U», του «Ο» και του «Π».

Καιρός του προσέχειν όλους τους καιρούς.

Καιρός του φυλάξαι εαυτούς από το «Δέλτα» και το «Όμικρον».

Καιρός του ομονοείν (πανδημία).  

Καιρός του ψηφίζειν (προαιρετικά).

Καιρός του υπομείναι (χιόνια στα χαμηλά).

Καλό Σαββατοκύριακο!

 

Δύο οργανωμένα χαμηλά σ’ ένα πενθήμερο!

Αγναντεύοντας το Παναιτωλικό, του Φώτη Ματραλή.
Αυτή την ατμοσφαιρική διαύγεια μόνο ο μαΐστρος μπορεί να μας χαρίσει!  

Βαρομετρικό χαμηλό στη Β. Ιταλία, συνοδευόμενο από μέτωπα κακοκαιρίας, κινείται ανατολικά και το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή) σταδιακά θα επηρεάσει με βροχές και τοπικές καταιγίδες τις περισσότερες περιοχές της χώρας. Επισημαίνεται ότι τα προαναφερθέντα φαινόμενα στη Δ. Ελλάδα, τη ΒΑ χώρα και το Α. Αιγαίο θα είναι κατά τόπους έντονα. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στους νότιους ανέμους οι οποίοι θα φθάσουν τα 8 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα φθάσει τους 21 βαθμούς (Β. Κρήτη). 

Τα ορόσημα στην εξέλιξη του καιρού το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκέμβρη

Α) Παρασκευή-Σάββατο (3-4/12) και Δευτέρα-Τρίτη (6-7/12): Κακοκαιρίες με ισχυρούς νοτιάδες και βροχές κατά τόπους έντονες. Αξιόλογα νερά και στις Ν-ΝΑ νησιωτικές περιοχές της χώρας. Πρόσκαιρη επικράτηση ΒΔ ανέμων και πτώση της θερμοκρασίας στην τελευταία φάση των κακοκαιριών.

Β) Η Αννούλα θα είναι του νοτιά και όχι του χιονιά!

Γ) Ως τα μέσα του μήνα πιθανή νέα κακοκαιρία με νοτιάδες και έντονες βροχές.