Η μοναδικότητα του Οκτωβρίου!

Το ξανάνιωμα της φύσης μετά τις πρώτες βροχές (δεύτερη άνοιξη), τα αυθεντικά φθινοπωρινά  πρωτοβρόχια που μας κάνουν να αναφωνούμε πότε «Δόξα τω Θεώ» και πότε «Βοήθα Παναγιά», οι ψυχρές εισβολές που φέρνουν τα πρώτα χιόνια στα βουνά μας και το καλοκαιράκι του Αγίου Δημητρίου συνθέτουν ένα μαγευτικό καιρικό σκηνικό που όμοιό του δεν υπάρχει σε κανέναν από τους άλλους μήνες του χρόνου. 

Εναλλαγές μαΐστρου και γαρμπή και στο βάθος ζέστη καλοκαιρινών προδιαγραφών!

Ανατολή στο Πήλιο. Φωτ. Γιάννης Κακανιάρης

Βαρομετρικό χαμηλό στα ΒΔ Βαλκάνια, συνοδευόμενο από ψυχρό μέτωπο που εκτείνεται ως την κεντρική Μεσόγειο, κινείται Α-ΒΑ. Με το πέρασμα του προαναφερθέντος μετώπου από την περιοχή μας, οι άνεμοι θα γίνουν παντού Δ-ΒΔ με ένταση ως τα 7 μποφόρ (νότια πελάγη) και η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), τοπικές βροχές μικρής διάρκειας αναμένονται κυρίως στη Δ-ΒΔ Ελλάδα και τις Β-ΒΑ περιοχές της χώρας. 

Σκέψεις επί του σαββατιάτικου καιρού

Όπως ανέφερα σε προηγούμενη ανάρτησή μου, στην περίπτωση του μεσογειακού κυκλώνα που επηρέασε τη χώρα μας από 17 έως 19/9/2020 τα μοντέλα, σχεδόν όλα, υπερτίμησαν τον υετό του συγκεκριμένου συστήματος στη Δ-ΝΔ Ελλάδα και πολύ περισσότερο στην Αττική και υποεκτίμησαν τον υετό σε περιοχές της κεντρικής Ελλάδας και της Κρήτης. Ένα ερώτημα που εγείρεται είναι αν θα μπορούσαν οι Μετεωρολόγοι - Προγνώστες να διόρθωναν τα αποτελέσματα των μοντέλων, δηλαδή να πρόσθεταν αξία στις αυτοματοποιημένες αντικειμενικές προγνώσεις που έβλεπαν στην οθόνη του υπολογιστή τους. Το ερώτημα αυτό δεν εξαντλείται βέβαια στην περίπτωση του κυκλώνα, αλλά τίθεται σε κάθε πρόγνωση καιρού, δεδομένου ότι υπάρχει, και θα υπάρχει για πολλά ακόμα χρόνια, το «προγνωστικό έλλειμμα» που δημιουργούν οι ατέλειες της αριθμητικής πρόγνωσης καιρού. Η γνώμη μου είναι ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με την πρόγνωση του καιρού μπορούν να το επιτύχουν μόνο αν διαθέτουν βαθιά επιστημονική γνώση και εμπειρία. Βέβαια, η προσπάθεια δεν είναι καθόλου εύκολη. Ας το δούμε αυτό στην επικείμενη σαββατιάτικη κακοκαιρία. 

Και το χαμένο καλοκαίρι, φίλος που έφυγε…

Χορευτό Πηλίου. Φωτ. Γιάννης Κακανιάρης

Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η χώρα μας θα καλύπτεται από υψηλές πιέσεις, με αποτέλεσμα την καλοκαιρία σχεδόν σε όλες τις περιοχές (μόνο το βράδυ στη ΒΔ Ελλάδα είναι πιθανό να βρέξει τοπικά). Οι άνεμοι θα πνέουν από δυτικές διευθύνσεις με ένταση 4 με 6 μποφόρ και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 31 βαθμούς. 

Φθινόπωρο και με την… αστρονομική βούλα!

Μαύρα σύννεφα στη Νέδα και το Λύκαιο (ΒΑ Μεσσηνία). Φωτ. Ιπποκράτης Παππάς. 

Στις χώρες της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της δικής μας χώρας, η εποχική κατανομή των ισχυρών καταιγίδων, οι οποίες μπορούν να δώσουν ύψη βροχής της τάξεως των 100 ή ακόμα και των 200 χιλιοστών σε λίγες ώρες και να προκαλέσουν ξαφνικές πλημμύρες, παρουσιάζει μέγιστο κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. 

Αυτή λοιπόν την επικίνδυνη για πλημμύρες εποχή αποκτούν μεγάλη αξία και χρησιμότητα τα έκτακτα δελτία για να σωθούν ανθρώπινες ζωές και να περιοριστούν όσο γίνεται οι καταστροφές των περιουσιών.

Φοβάμαι, όμως, πως με τις επικαλύψεις των αρμοδιοτήτων Υπηρεσιών και Ινστιτούτων και με τον άκρατο ανταγωνισμό των προγνωστών για περισσότερα κλικ και μεγαλύτερη δημοσιότητα η ενημέρωση των πολιτών θα είναι προβληματική. Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος ότι σε αυτό το ζήτημα θα μπει τάξη, αλλά στο χέρι της Πολιτείας είναι να διορθώσει τα πράγματα.

Λίγα ακόμα για τους μεσογειακούς κυκλώνες

Η πρώτη μελέτη για τους μεσογειακούς κυκλώνες στην Ελλάδα έγινε από την ΕΜΥ*. Αντικείμενο της μελέτης αυτής ήταν ο μεσογειακός κυκλώνας που είχε παρατηρηθεί την 15^η Ιανουαρίου 1995 νοτιοδυτικά της Ζακύνθου (βλέπε διπλανό σχήμα). Οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ήταν αρκετές γιατί η διεθνής βιβλιογραφία ήταν φτωχή και τα μέσα παρατήρησης εκείνης της εποχής ανεπαρκή. Βλέποντας το εντυπωσιακό φαινόμενο στις λιγοστές τότε δορυφορικές εικόνες, δεν αισθανθήκαμε βέβαια όπως ο Κολόμβος και οι Ισπανοί του όταν αντιμετώπισαν για πρώτη φορά «τα μεγάλα αδέρφια του» στην Καραϊβική. Απλά, μας κίνησε την περιέργεια να μάθουμε τα πώς και τα γιατί αναφορικά με τη γένεση και την ανάπτυξή του. 

Τοπικές βροχές κυρίως στα ΒΔ, ζέστη και αυξημένη σχετική υγρασία στα ανατολικά και στο βάθος καθαρόαιμοι φθινοπωρινοί νοτιάδες σε όλη τη χώρα!

Καστανιά στο Πήλιο.
Φωτ. Γιάννης Κακανιάρης

Η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη, με τις υψηλές πιέσεις στα ΒΑ Βαλκάνια και τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, παραμένει ευνοϊκή για τη διατήρηση του Β-ΒΑ ρεύματος στα ανατολικά με ένταση ως τα 6 μποφόρ (Αιγαίο). Αναφορικά με την ατμοσφαιρική κυκλοφορία στα δυτικά της χώρας, η εμφάνιση βαρομετρικών χαμηλών, έστω και αβαθών, στη Β. Ιταλία και τις Βαλεαρίδες Νήσους θα έχει ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία στροφή των ανέμων σε Ν-ΝΔ τόσο στην κεντρική Μεσόγειο όσο και στο Ιόνιο. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη) μόνο στις δυτικότερες περιοχές της χώρας μας είναι πιθανό να βρέξει τοπικά και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 29 βαθμούς. 

Άλλη μετεωρολογία μού έμαθαν εμένα!

Σχήμα 1: Δορυφορικές εικόνες στο υπέρυθρο φάσμα. Πηγή: http://www2.sat24.com/history.aspx?culture=en

Στη Θεσσαλία οι ισχυρές βροχές που προέρχονται από σωρειτόμορφα νέφη (βλέπε στις δορυφορικές εικόνες τις νεφώσεις με το έντονο λευκό χρώμα -Σχήμα 1) εκδηλώθηκαν την Παρασκευή 18/9 .

Εξηγήσεις και σκέψεις επί της τρέχουσας κακοκαιρίας που βαίνει προς το τέλος της

 

Λίγη θεωρία

Μεταξύ των τροπικών και των μεσογειακών κυκλώνων, πέραν όλων των άλλων διαφορών, υπάρχει και η διαφορά της αρχικής διαταραχής που οδηγεί στη γένεση των δύο φαινομένων. Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, για τη δημιουργία ενός τροπικού κυκλώνα η αρχική διαταραχή είναι ένα κύμα από αυτά που δημιουργούνται με τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις του ατμοσφαιρικού αέρα στην επιφάνεια των ωκεανών και κινούνται από τα ανατολικά προς τα δυτικά στο ρεύμα των αληγών και ανταληγών ανέμων. Αναφορικά με τους μεσογειακούς κυκλώνες, αυτοί είναι μέσης (υποσυνοπτικής) κλίμακας  φαινόμενα που δημιουργούνται στις κεντρικές περιοχές των μεγάλης (συνοπτικής) κλίμακας υφέσεων που φθάνουν στη Μεσόγειο κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα. 

Στο επίκεντρο της κακοκαιρίας η Δ-ΝΔ Ελλάδα

Πηγή:https://en.sat24.com

Βαθύ βαρομετρικό χαμηλό με ορισμένα χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα κατευθύνεται προς το Ν. Ιόνιο και το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή) θα προκαλέσει έντονη κακοκαιρία βασικά στη Δ-ΝΔ Ελλάδα (Ν. Ιόνιο, Δ. Στερεά και Δ-ΒΔ Πελοπόννησο). Τα κύρια χαρακτηριστικά της κακοκαιρίας αυτής θα είναι οι ισχυρές καταιγίδες που είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν πλημμυρικά φαινόμενα και οι άνεμοι, οι οποίοι, φθάνοντας σε ένταση τη θύελλα (10 μποφόρ), θα δημιουργήσουν προβλήματα τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά. 

Τι Καραϊβική, τι Μεσόγειος, κυκλώνες η μια κυκλώνες και η άλλη!

 

Γνωρίζουμε ότι οι τροπικοί κυκλώνες αντλούν την ενέργειά τους από τα θερμά νερά των ωκεανών και από τη λανθάνουσα θερμότητα συμπύκνωσης των υδρατμών. Στον παραπάνω χάρτη, που έχει αποτυπωθεί η πιθανή πορεία του μεσογειακού κυκλώνα ανά εικοσιτετράωρο από 17-9-2020/00:00 έως 21/9/2020/00:00UTC, παρατηρούμε ότι αυτές τις ημέρες (για την ακρίβεια πριν από 3 ημέρες) η θερμοκρασία του νερού της θάλασσας είναι κατά 2 με 4 βαθμούς υψηλότερη από την αντίστοιχη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1982-2011. 

Χωρίς λόγια...

 

«Καζάν-καζάν» για το καλοκαίρι και το φθινόπωρο η τρέχουσα εβδομάδα!

Υψηλές πιέσεις καλύπτουν σχεδόν ολόκληρη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα την ηλιοφάνεια και την επικράτηση υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών ιδιαίτερα στις κεντροδυτικές περιοχές της. Στη χώρα μας, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), πέρα από την ηλιοφάνεια, τα βασικά χαρακτηριστικά του καιρού θα είναι οι ενισχυμένοι ΒΑ άνεμοι και οι υψηλές για το δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη θερμοκρασίες ιδιαίτερα στη Δ. Ελλάδα (άνεμοι καταβάτες). 

Θαλασσοταραχή έστειλε στο απόσπασμα έξι νικητές στρατηγούς!

Η Ναυμαχία των Αργινουσών (νησιών κοντά στα παράλια της Μικράς Ασίας απέναντι από τη Λέσβο) έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 406 π. Χ. Αντίπαλοι ήταν από τη μια πλευρά οκτώ Αθηναίοι στρατηγοί που ηγούνταν 155 τριηρών και από την άλλη ο Σπαρτιάτης Καλλικρατίδας που ηγείτο 120 πλοίων. Κατά τον Ξενοφώντα, ο Καλλικρατίδας, αποφασισμένος να αιφνιδιάσει τους Αθηναίους, ξεκίνησε περί το μεσονύκτιο να πέσει πάνω τους, αλλά ξέσπασε κακοκαιρία με καταιγίδες και ισχυρούς ανέμους που εμπόδισε τον πλου των πλοίων. Τελικά, το επόμενο πρωί με λίγο καλύτερο καιρό οι Λακεδαιμόνιοι έφθασαν στις Αργινούσες, αλλά βρέθηκαν αντιμέτωποι με το στόλο των Αθηναίων που ήταν πανέτοιμος να τους αντιμετωπίσει. Η ναυμαχία που ακολούθησε κατέληξε σε βαριά ήττα των Λακεδαιμονίων, η οποία ανάγκασε τη Σπάρτη να προτείνει στην Αθήνα συνθηκολόγηση. Η συνθηκολόγηση απορρίφθηκε από τους Αθηναίους ως ασύμφορη, αφού προϋπέθετε να παραμείνουν στην Πελοποννησιακή Συμμαχία πολλά νησιά του Αιγαίου και πόλεις της Ιωνίας που είχαν στο μεταξύ αλλάξει στρατόπεδο.

Με τα πρωτοβρόχια ακόμα να αργούν, αρκούμαστε στις ψευτο-αστάθειες και τις ψευτο-ορογραφικές βροχές!

Η λίμνη Βεγορίτιδα. Φωτ. Γιώργος Τομπουλίδης

Βαρομετρικό χαμηλό στη Δ. Μεσόγειο κινείται αργά Α-ΝΑ. Στην περιοχή μας, οι συνθήκες της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας καθορίζονται από το συνδυασμό των υψηλών πιέσεων στα Β. Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, με συνέπεια την επικράτηση Β-ΒΑ ρεύματος με ένταση ως τα 7 μποφόρ (ΒΑ Αιγαίο). Με αυτές τις συνθήκες, το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), οι υψηλότερες θερμοκρασίες (34-35^οC) αναμένονται στη Δ. Ελλάδα και οι χαμηλότερες (28-29^οC) στις προσήνεμες στο ρεύμα ανατολικές και νότιες περιοχές. Την εικόνα του καιρού θα συμπληρώνει η ηλιοφάνεια που θα επικρατήσει σχεδόν παντού. 

Ο μήνας που πέρασε και το ζεστό στο σύνολό του καλοκαίρι μας, που, όπως το συνηθίζει, κλέβει ασύστολα μέρες από το φθινόπωρο!

Πηγ'η: https://climate.copernicus.eu/climate-bulletins

Παράταση της θερινής ανομβρίας και των σχετικά υψηλών θερμοκρασιών με αισθητή την παρουσία των μελτεμιών κυρίως στα ανατολικά

Φαράγγι Στεφανιάδας (Αργιθέα Καρδίτσας)
Φωτ. Χριστόδουλος Χριστοδούλου

Η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη, με τις υψηλές πιέσεις στα Β. Βαλκάνια και τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, παραμένει ευνοϊκή για τη διατήρηση του βόρειου ρεύματος στην περιοχή μας με μέγιστη ένταση 6 μποφόρ (Αιγαίο). Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), οι πιθανότητες βροχής είναι εξαιρετικά περιορισμένες και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 36 βαθμούς. 

Το διήμερο Τετάρτη-Πέμπτη (9-10/9), αναμένεται ηλιοφάνεια σχεδόν σε όλη τη χώρα. Οι άνεμοι θα πνέουν Β-ΒΑ στα δυτικά 3 με 5 και στα ανατολικά 6 με 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση κυρίως στις ανατολικές και νότιες περιοχές. 

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η ανομβρία θα συνεχιστεί και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας. Οι βόρειοι άνεμοι θα παρουσιάσουν μικρή εξασθένηση και η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε επίπεδα κατά 2 με 4 βαθμούς υψηλότερα από τα κανονικά αυτής της εποχής.      

Μακεδονίτικες ομορφιές!

Αριστερά το Βέρμιο, δεξιά τα Πιέρια και στη μέση ο Αλιάκμονας! Φωτ. Γιώργος Τομπουλίδης

Βουνά!

Φωτ. Χριστόδουλος Χριστοδούλου

«Βουνά ψηλά, βουνά ισκιερά, βουνά γυμνά, βουνά πρασινισμένα, 

μικρός αν είμαι, αισθήματα τρανά γεννάτε μέσα μου και ταιριασμένα!»

(Κωστή Παλαμά, Το τραγούδι των βουνών)

Ανάσα δροσιάς!

Ηλιοβασίλεμα στην Κόνιτσα. Φωτ. Επαμεινώνδας Ζιακόπουλος

Βαρομετρικό χαμηλό στην Ουκρανία, συνοδευόμενο από ψυχρό μέτωπο που εκτείνεται ως τα Βαλκάνια, κινείται ανατολικά. Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), το προαναφερθέν σύστημα δεν θα προκαλέσει αξιόλογες βροχές στην περιοχή μας, αλλά το πέρασμά του θα σηματοδοτήσει την επικράτηση ισχυρών Β-ΒΔ ανέμων, οι οποίοι θα ρίξουν και τη θερμοκρασία.