 |
| Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας |
 |
| Βασιλίτσα, Μάρτιος 1999. Φωτ. Τάκης Τσιούρης |
Τα τελευταία χρόνια η αιφνίδια στρατοσφαιρική θέρμανση και οι επιπτώσεις της στον πολικό στρόβιλο είναι πολύ μοδάτες (τρέντι που λέμε στο χωριό μου). Εκατοντάδες, για να μην πω χιλιάδες, μελέτες έχουν δημοσιευτεί με αντικείμενο τη συσχέτιση των παραπάνω φαινομένων με τον καιρό στις διάφορες περιοχές των μέσων πλατών. Το πρόβλημα είναι ότι ορισμένοι ανά τον κόσμο δημοσιογράφοι και καιρολόγοι προσπαθούν να μετατρέψουν τις αδύναμες συσχετίσεις που εμφανίζει η σχετική έρευνα σε ακριβείς προγνωστικούς κανόνες με αντιεπιστημονική απλούστευση και ελαφρότητα, καθώς δεν έχουν κατανοήσει στο βαθμό που πρέπει τα πράγματα. Δανείζομαι ένα σχετικό παράδειγμα από την ιατρική. Πρόσφατα, το συμπέρασμα μιας μελέτης που έλεγε ότι η μεταδοτικότητα του μεταλλαγμένου κορωνοϊού είναι κατά 70% υψηλότερη από εκείνη του αρχικού στελέχους ειπώθηκε με τη φράση ότι ο νέος τύπος του κορωνοϊού είναι κατά 70 φορές πιο μεταδοτικός!
Χειμωνιάτικες καιρικές συνθήκες με αρκετό κρύο και χιόνια ακόμα και σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου εξακολουθούν να επικρατούν στις περισσότερες περιοχές της δυτικής, της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης. Στον αντίποδα βρίσκονται οι Α-ΝΑ περιοχές της ηπείρου μας, όπου κυριαρχούν οι νοτιάδες με αποτέλεσμα τις υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες και τις τοπικές βροχές βασικά στις προσήνεμες περιοχές.
 |
Πολυπαραμετρικός δείκτης πρόγνωσης
ακραίων καιρικών φαινομένων του ECMWF για την Κυριακή 27-12-2020. Τα
διαβαθμισμένα σύμβολα πράσινου χρώματος
είναι για τις βροχές και τα διαβαθμισμένα σύμβολα μοβ χρώματος είναι για τους
ανέμους. Τα απλά χρώματα είναι για τις θερμοκρασίες (κίτρινο / κόκκινο για
τις υψηλές και σιέλ / γαλάζιο για τις χαμηλές).
Επισημάνσεις:
α) Άνεμοι με ένταση στα
επίπεδα της θύελλας και μεγάλα ύψη υετού απειλούν τη ΒΔ Ευρώπη.
 |
| Η πολιορκία του Μεσολογγίου (1822) του A.M.de Neuville |
Μετά την καταστροφική για τους Έλληνες επαναστάτες μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822), οι Ομέρ Βρυώνης και Κιουταχής, επικεφαλής 11.000 ανδρών, έφθασαν στο Μεσολόγγι, το οποίο απέκλεισαν από ξηράς στις 25 Οκτωβρίου. Ο Γιουσούφ Πασάς με τον στόλο του συμπλήρωνε τον αποκλεισμό της πόλης από τη θάλασσα. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ο Μάρκος Μπότσαρης με τα λείψανα του εκστρατευτικού σώματος του Πέτα ανέλαβαν την υπεράσπιση του Μεσολογγίου, το οποίο ήταν ευπρόσβλητο από ξηράς. Προστατευόταν μόνο από ένα χαμηλό περιτείχισμα που είχε κατασκευασθεί στις αρχές της Επανάστασης. Η δύναμη των Ελλήνων πολεμιστών δεν υπερέβαινε τους 400 άνδρες.
 |
| Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας |
Τις επόμενες μέρες, ο Αϊ-Βασίλης θα μοιράσει χιόνια στους περισσότερους κατοίκους της Ευρώπης, αλλά για μας έχει μόνο απόχες να κυνηγάμε νιφάδες στις αετοράχες. «Ήρθαν έτσι τα πράγματα που αλλάξανε τη ζήση μας φύρδην», που θα έλεγε η κυρά Δέσποινα, η ατυχήσασα… Δεν πειράζει, όμως! Θα ξανάρθουν, δεν μπορεί παρά μια μέρα να ξανάρθουν!
Χρόνια πολλά και καλά στους
εν τη Εσπερία ευρισκομένους Έλληνες που θα δουν χιόνι, αλλά θα τους λείψει η
πατρίδα!
Χρόνια πολλά και καλά σε μας
εδώ που θα χορτάσουμε το σπίτι μας, αλλά θα μας λείψει το χιόνι!
Δύναμη και αντοχή σε όλους,
ώσπου να περάσουμε τον κάβο!
 |
| Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας |
 |
| Ιερά Μονή Ιβήρων. Φωτ. Γιώργος Ξυλιάς |
- Βλέπω, ως επί το πλείστον, ανέμους του νότιου τομέα και αρκετές βροχές κυρίως στις προσήνεμες στο Ν-ΝΔ ρεύμα περιοχές.
- Βλέπω να μη γίνεται
πραγματικότητα το όνειρο των πεδινών χιονοπτώσεων, τουλάχιστον για τους
κεντρονότιους.
- Βλέπω, καθαρά πλέον, τις
επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία.
 |
| Τσεπέλοβο. Φωτ. Γιώργος Ξυλιάς |
Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), ο συνδυασμός των υψηλών πιέσεων στα Β. Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο θα προκαλέσει στη χώρα μας Β-ΒΑ ανέμους εντάσεως ως τα 7 μποφόρ (Καρπάθιο Πέλαγος). Αναφορικά με τις λοιπές μετεωρολογικές παραμέτρους, οι βροχές που θα πέσουν θα είναι τοπικές και ασθενείς και η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση κυρίως στην ανατολική και τη βόρεια Ελλάδα.
 |
| Άποψη της χαράδρας του Αώου από τον κάμπο της Κόνιτσας. Φωτ. Γιώργος Ξυλιάς |
Οι συνθήκες ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στη ΝΑ Ευρώπη, που καθορίζονται από την παρουσία υψηλών πιέσεων στα Β. Βαλκάνια και σχετικά χαμηλών πιέσεων στην Α. Μεσόγειο, παραμένουν ευνοϊκές για τη διατήρηση του Β-ΒΑ ρεύματος στην περιοχή μας με ένταση ως τα 5 μποφόρ. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), οι πιθανότητες βροχής θα είναι και πάλι περιορισμένες και η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα επίπεδα των τελευταίων ημερών.
Η χώρα επηρεάζεται από τον ασθενή συνδυασμό των υψηλών πιέσεων στα Β. Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, με αποτέλεσμα την επικράτηση Β-ΒΑ ανέμων εντάσεως το πολύ 5 μποφόρ. Κατά τα άλλα, το νέο εικοσιτετράωρο (Πέμπτη), στις περισσότερες περιοχές θα υπάρχουν νεφώσεις, αλλά οι πιθανότητες βροχής είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Η θερμοκρασία στα βόρεια δεν θα ξεπεράσει τους 14 βαθμούς αλλά στα νότια θα φθάσει τους 18 βαθμούς.
 |
| Ομίχλη στον κάμπο της Βέροιας. Φωτ. Γιώργος Τομπουλίδης |
Οι αντικυκλώνες ρυθμίζουν την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, παίζοντας, τις περισσότερες φορές, το ρόλο μιας σταματημένης στο δρόμο νταλίκας, την οποία τα πλησιάζοντα ΙΧ αυτοκίνητα (βαρομετρικά χαμηλά) παρακάμπτουν με τον προσφορότερο γι αυτά τρόπο.
Το επόμενο δεκαήμερο, τρεις
είναι οι αντικυκλώνες, οι οποίοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα καθορίσουν
τον καιρό της περιοχής μας:
Το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη), η χώρα μας θα βρίσκεται υπό την επίδραση του συνδυασμού των υψηλών πιέσεων στα ΒΔ Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Α. Μεσόγειο, με συνέπεια την επικράτηση ενισχυμένων Β-ΒΑ ανέμων εντάσεως ως τα 7 μποφόρ. Την εικόνα του καιρού θα συμπληρώνουν οι ασθενείς τοπικές βροχές που θα σημειωθούν στις ανατολικές και νότιες περιοχές και η χαμηλή αισθητή θερμοκρασία στις παραπάνω περιοχές. Τονίζεται ακόμα ότι τη νύχτα και νωρίς το πρωί στη Β-ΒΔ ηπειρωτική Ελλάδα οι συνθήκες ευνοούν τον παγετό ακτινοβολίας.
 |
Οι πιθανότητες ο υετός της Κυριακής (13/12) να ξεπεράσει τα 20 χιλιοστά. Πηγή: ECMWF
Χρόνια Πολλά στους
εορτάζοντες - Καλημέρα σε όλους!
 |
Πηγή: https://effis.jrc.ec.europa.eu/applications/monthly-forecast/
|
 |
| Ο Άγιος Νικόλαος της Κόνιτσας |
Βαρομετρικό χαμηλό στη Ν. Ιταλία κινείται Α-ΒΑ και το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή) θα προκαλέσει βροχές και τοπικές καταιγίδες σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα. Χιόνια θα πέσουν στα ορεινά. Επισημαίνεται ότι τα φαινόμενα στη Δ. Ελλάδα και τις Β-ΒΑ περιοχές της χώρας θα είναι έντονα. Οι άνεμοι θα πνέουν ΝΑ με ένταση ως τα 8 μποφόρ και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 19 βαθμούς.
 |
| Φθινόπωρο στο Γανναδιό. Φωτ. Γιώργος Ξυλιάς |
Καλημέρα σε όλους!
 |
Αποκλίσεις της μέσης (επιφανειακής) θερμοκρασίας του αέρα του Νοεμβρίου του 1942 σε σχέση με την αντίστοιχη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1930 - 1939. Πηγή: NASA Goddard Institute for Space Studies (GISS).
Η τιτάνια σύγκρουση μεταξύ των στρατευμάτων της Βέρμαχτ και του Κόκκινου Στρατού, η οποία στην ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έχει καταγραφεί ως η Μάχη του Στάλινγκραντ, άρχισε ουσιαστικά στις 17 Ιουλίου 1942 και τελείωσε στις 2 Φεβρουαρίου 1943 με τη νίκη των Ρώσων. Οι Γερμανοί έχασαν 330.000 άνδρες, έναν στρατάρχη, δεκαέξι στρατηγούς και οριστικά την ελπίδα να κερδίσουν τον πόλεμο. Στην κατάληξη εκείνης της μεγάλης αναμέτρησης, πέρα από τον ηρωισμό των Ρώσων που μάχονταν υπέρ βωμών και εστιών, σημαντικό ρόλο έπαιξε ο καιρός και το κλίμα της περιοχής των επιχειρήσεων.
Η Τύμφη από το Παλαιοσέλι της Κόνιτσας, 22-11-2020. Φωτ. Δημήτρης Νάκος
 |
Στον ουρανό της Αθήνας ό ήλιος βρίσκει δρόμο μέσα από τα
σύννεφα! Φωτ. Γιώργος Κωνσταντούλης Στη διάρκεια του νέου εικοσιτετραώρου (Τρίτη), το πέρασμα ενός ψυχρού μετώπου από τα Β. Βαλκάνια θα σηματοδοτήσει την επικράτηση ενισχυμένων Β-ΒΑ ανέμων στην περιοχή μας εντάσεως ως τα 7 μποφόρ (Αιγαίο). Κατά τα άλλα, η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση στις Β-ΒΑ περιοχές της χώρας και λίγες βροχές είναι πιθανό να σημειωθούν στην Α. Θεσσαλία και την Κρήτη. |
 |
| Η μεγάλη φωτογραφία στάλθηκε από τον Δημήτρη Νάκο |
Βλέποντας τη φωτογραφία με
τους πύργους της Αστράκας, τους γρανιτένιους αυτούς γίγαντες που βρίσκονται μια
ανάσα από τη Δρακόλιμνη της Τύμφης, μου ήρθαν στο νου οι εντυπωσιακές Τρεις Αδελφές
των Γαλάζιων Βουνών της Αυστραλίας που βρίσκονται στην περιοχή Κατούμπα, κοντά
στο Σίδνεϊ. Πρόκειται για έναν ασυνήθιστο σχηματισμό βράχων, ο οποίος, σύμφωνα
με τον αβορίγινο μύθο, αντιπροσωπεύει τρεις αδελφές που μετατράπηκαν σε πέτρα
για παράβαση του φυλετικού νόμου που τους απαγόρευε να παντρευτούν τρία αδέλφια
από μια γειτονική φυλή. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, οι τρεις αδελφές εξόργισαν
ένα δράκο που ζούσε στην περιοχή και ο μάγος-πατέρας τους, για να τις
προστατεύσει από το θηρίο, τις μετέτρεψε σε πέτρες.
Τοπίο στην Τύμφη. Η φωτογραφία στάλθηκε από τον Δημήτρη Νάκο
Ακούστηκε ότι το νέο Ανώτατο Καιρικό Συμβούλιο σκέφτεται να κάνει αποδεκτό το αίτημα του Νοεμβρίου να έχει και αυτός μικρό καλοκαιράκι ή αλκυονίδες!
Καλημέρα, φίλοι μου!
Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας
Το Σάββατο (21/11), αναμένονται τοπικές νεφώσεις με περιορισμένες πιθανότητες ασθενών βροχών στις ανατολικές και νότιες προσήνεμες στο Β-ΒΑ ρεύμα περιοχές. Η ένταση των ανέμων θα φθάνει τα 7 μποφόρ και η θερμοκρασία θα σημειώσει περαιτέρω πτώση κυρίως στα κεντρικά και τα βόρεια.
 |
| Φωτ. Σπύρος Μπαλαδήμας |
 |
| Δρακόλιμνη, 15-11-2020. Η φωτογραφία στάλθηκε από τον Δημήτρη Νάκο και τραβήχτηκε από τον αδελφό του. |
Βαρομετρικό χαμηλό στην Ιταλία κινείται νότια και το νέο εικοσιτετράωρο (Τρίτη) δεν θα επηρεάσει σημαντικά τη χώρα μας. Εξαίρεση θα αποτελέσουν οι δυτικότερες περιοχές της και κυρίως τα νησιά του Ιονίου, όπου θα εκδηλωθούν παροδικές βροχές. Οι άνεμοι θα πνέουν Α-ΝΑ με ένταση ως τα 6 μποφόρ (Β. Ιόνιο) και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 21 βαθμούς.
Το διήμερο Τετάρτη-Πέμπτη (18-19/11), ψυχρές αέριες μάζες που θα μεταφερθούν από την Ουκρανία προς την περιοχή μας θα αλλάξουν την εικόνα του καιρού στη χώρα. Πέρα από τις βροχές, θα πέσουν χιόνια στα ορεινά, οι άνεμοι θα γίνουν Β-ΒΑ με ένταση 6 με 7 μποφόρ και η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση ιδιαίτερα στα κεντρικά και τα βόρεια. Πάντως, στη δυτική και τη βόρεια Ελλάδα τα φαινόμενα (βροχές, χιονοπτώσεις) δεν θα κρατήσουν πολύ.
Την Παρασκευή (20/11), ασθενείς τοπικές βροχές αναμένονται μόνο στις ανατολικές και νότιες προσήνεμες στο Β-ΒΑ ρεύμα περιοχές.
Στο διάβα των αιώνων η σχέση
της μετεωρολογίας με την ιστορία ήταν αμφίδρομη. Από τη μια πλευρά ο καιρός και
το κλίμα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην έκβαση πολλών πολεμικών αναμετρήσεων και
από την άλλη οι πόλεμοι επηρέασαν θετικά την εξέλιξη της μετεωρολογίας. Ο
Κριμαϊκός Πόλεμος και οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι αποτέλεσαν τα σημαντικότερα
εφαλτήρια τόσο για την ανάπτυξη της επιστήμης του καιρού και του κλίματος όσο
και για την κατοχύρωση του επαγγέλματος του μετεωρολόγου.
Η μετεωρολογία απέκτησε
μεγάλη σπουδαιότητα εξαιτίας ενός καιρικού συμβάντος που παρατηρήθηκε στη
διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου. Αναφέρομαι στη σφοδρή κακοκαιρία που ξέσπασε
στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου στις 14 Νοεμβρίου 1854 και προκάλεσε μεγάλες
ζημιές στον Αγγλικό και τον Γαλλικό στόλο που βρίσκονταν στο λιμάνι της
Σεβαστούπολης. Τα όσα επακολούθησαν δικαιολογούν πλήρως την άποψη ότι η
προαναφερθείσα ημερομηνία αποτελεί την αφετηρία για την ανάπτυξη της
επιχειρησιακής μετεωρολογίας (βλέπε άρθρο με τον τίτλο «Τα γενέθλια της
επιχειρησιακής μετεωρολογίας» που αναρτήθηκε στις 14-11-2014 στην επιλογή ΕΠΙΚΑΙΡΑ).
Καλό Σαββατοκύριακο,
φίλοι μου!
 |
Περιμένοντας το χειμώνα. Φωτ. Φώτης Ματραλής
Το νέο εικοσιτετράωρο (Παρασκευή), η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στη ΝΑ Ευρώπη θα είναι ευνοϊκή για τη διατήρηση του βόρειου ρεύματος στη χώρα μας με ένταση ως τα 5 μποφόρ (Αιγαίο). Κατά τα άλλα, οι πιθανότητες βροχής είναι περιορισμένες και η θερμοκρασία θα φθάσει τους 21 βαθμούς.
 |
Γραφική αναπαράσταση των φάσεων μετάβασης από τη ζωνική στη μεσημβρινή ατμοσφαιρική
κυκλοφορία και στη συνέχεια πάλι στη ζωνική. Ο χρόνος που μεσολαβεί
από τη φάση Α έως τη φάση Δ είναι περίπου ένας μήνας.
