Η σημαντικότερη πρόγνωση καιρού της ιστορίας (Μέρος 1ο)

Πηγή: http://www.ushmm.org/wlc/en/media

National Archives and Records Administration, College Park, Md.

Η σημαντικότερη πρόγνωση καιρού της ιστορίας ήταν εκείνη που έγινε για την ημέρα της απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Η απόβαση, που έφερε τη κωδική ονομασία Επιχείρηση Όβερλορντ, είχε προγραμματιστεί να γίνει την άνοιξη του 1944. Η Επιχείρηση Όβερλορντ θα άρχιζε με το πρώτο φως της ημέρας και για την επιτυχή έκβασή της απαιτούνταν οι παρακάτω καιρικές, και όχι μόνο, συνθήκες:

φεγγαρόφωτο τις προηγούμενες νυχτερινές ώρες, χαμηλές παλίρροιες, ορατότητα τουλάχιστον πέντε χιλιομέτρων για τις βολές των πυροβόλων των πολεμικών πλοίων, καθαρός ουρανός για αναγνώριση των στόχων από την αεροπορία, όχι κυματώδης θάλασσα και άνεμοι όχι βέβαια ισχυροί αλλά ικανοί να διαλύουν την ομίχλη και τον καπνό. Οι παραπάνω ευνοϊκές συνθήκες θα έπρεπε να διαρκούσαν τουλάχιστον 36 ώρες για την πραγματοποίηση της απόβασης αλλά και για την υποστήριξη των δυνάμεων που θα έφθαναν στις Γερμανοκρατούμενες ακτές της Νορμανδίας.

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας μεγάλης κλίμακας στη βορειοδυτική Ευρώπη, οι καταλληλότερες καιρικές συνθήκες για την επιχείρηση της απόβασης αναμένονταν τον Απρίλιο και στις αρχές Μαΐου, οπότε παρουσιάζεται αυξημένη η συχνότητα εμφάνισης αντικυκλώνων τύπου εμποδισμού. Από τα τέλη Μαΐου και τον Ιούνιο ο μέσος αριθμός ημερών κακοκαιρίας αυξάνεται για να φθάσει στο μέγιστο του το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Ωστόσο, η αναγκαιότητα συγκέντρωσης περισσότερων Συμμαχικών Δυνάμεων για την απόβαση, η εκτέλεση επιπρόσθετων προπαρασκευαστικών ενεργειών και η αναμονή των ευνοϊκών συνθηκών που σχετίζονταν με τις φάσεις της σελήνης και τις παλίρροιες μετέθεσαν την επιχείρηση για κάποια μέρα του τριημέρου 4-6 Ιουνίου 1944, με πρώτη προτίμηση την 5^η Ιουνίου. Η επόμενη ευνοϊκή ημέρα θα ερχόταν δύο εβδομάδες αργότερα, στις 19 Ιουνίου 1944. Μετά τον καθορισμό της 5^ης Ιουνίου ως ημέρας απόβασης και την ολοκλήρωση της στρατιωτικής προετοιμασίας, οι Σύμμαχοι και πρώτος από όλους ο Αρχιστράτηγος των Συμμαχικών Δυνάμεων Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, που είχε αναλάβει την ευθύνη της τεράστιας αυτής προσπάθειας, εναπόθεσαν τις ελπίδες τους για την επιτυχία της επιχείρησης στον καιρό τον οποίο έπρεπε να γνωρίζουν όσο το δυνατό νωρίτερα. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να γίνει πρόγνωση πολλών ημερών, αλλά εκείνη την εποχή  η αξιοπιστία αυτού του είδους των προγνώσεων ήταν πολύ χαμηλή. 

Οι μετεωρολόγοι που ανέλαβαν να κάνουν τις καθοριστικής σημασίας προγνώσεις για την έκβαση της μεγάλης επιχείρησης ήταν βασικά έξι που χωρισμένοι ανά δύο εργάζονταν στη Μετεωρολογική Υπηρεσία της Μεγάλης Βρετανίας (Met. Office),  στο Βασιλικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας και στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Η ομάδα των μετεωρολόγων της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Μεγάλης Βρετανίας αποτελούνταν από τον Τσαρλς Ντάγκλας, έναν πολύ έμπειρο μετεωρολόγο που γνώριζε λεπτομερώς όλα τα καιρικά γεγονότα του παρελθόντος, αλλά, όπως ο ίδιος έλεγε, «ήταν αδύνατο να κάνει προγνώσεις καιρού πολλών ημερών που να έχουν πραγματική αξία για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις» και από μια μεγάλη μορφή της επιχειρησιακής μετεωρολογίας, τον Νορβηγό Σβερ Πέτερσεν, ο οποίος πίστευε ότι ήταν δυνατές οι προγνώσεις πολλών ημερών με τη χρήση στοιχείων της ανώτερης ατμόσφαιρας. Από το Βασιλικό Ναυτικό αρμόδιοι για την υποστήριξη της απόβασης μετεωρολόγοι ήταν οι Τζέφρι Γουλφ και Λόρενς Χότζμπεν οι οποίοι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, συνέβαλαν αποφασιστικά στη λήψη της απόφασης για αναβολή της απόβασης που είχε αρχικά προγραμματιστεί για την 5^η Ιουνίου. Οι βασικοί μετεωρολόγοι της αμερικανικής ομάδας ήταν ο  Μπένι Χόλζμαν, ο οποίος θεωρούσε την πρόβλεψη πολλών ημερών σαν ένα παιχνίδι πόκερ, και ο Ίρβινγκ Κρίκ,  ο οποίος πίστευε ότι μπορούσαν να γίνουν προγνώσεις πολλών ημερών με αναλογικές μεθόδους. 

Σμηναγός-μετεωρολόγος
Τζέιμς Σταγκ
Πηγή:www.thinkdefence.co.uk

Για την ενημέρωση του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και των επιτελών του, ο διευθυντής της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Μεγάλης Βρετανίας επέλεξε τον  Σκωτσέζο σμηναγό-μετεωρολόγο Τζέιμς Στάγκ. Ως αναπληρωτής του Σταγκ  ορίστηκε ο Αμερικανός Ντόναλντ Γέιτς.  Ο Τζέιμς Σταγκ δεν ήταν έμπειρος μετεωρολόγος, αλλά ήταν ψύχραιμος, είχε την ικανότητα να συνθέτει απόψεις και μπορούσε να εργάζεται αποδοτικά κάτω από δύσκολες συνθήκες. Οι τρεις ομάδες των μετεωρολόγων που προαναφέρθηκαν έκαναν ξεχωριστές προγνώσεις τις οποίες διαβίβαζαν στον Τζέιμς Στάγκ. Αποστολή του Στάγκ ήταν η σύνθεση των απόψεων, δηλαδή ο καθορισμός ενιαίας γραμμής στην πρόγνωση για την ενημέρωση του Αϊζενχάουερ. Έχοντας προσωπική εμπειρία δεκαετιών στην επιχειρησιακή πρόγνωση καιρού, θέλω στο σημείο αυτό να τονίσω ότι είναι πολύ δύσκολο να ταυτίζονται οι προγνώσεις τριών Μετεωρολογικών Κέντρων ή τριών ομάδων μετεωρολόγων. Αν αυτό ισχύει στις μέρες μας, σκεφτείτε πόσο πιο δύσκολη ήταν η συμφωνία των εκτιμήσεων εκείνη την εποχή που οι προγνώσεις ήταν υποκειμενικές και οι περισσότεροι προγνώστες βασίζονταν στο ένστικτό τους.