Το λιοτρόπι και οι φωτιές του Αϊ-Γιάννη

Πηγή: www.porosnews.gr/

Την 21^η, και πολύ σπάνια την 20ή Ιουνίου, ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του ουρανού πάνω από τις περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου με γεωγραφικό πλάτος 23,5 μοιρών. Η ημέρα αυτή, που είναι γνωστή ως θερινό ηλιοστάσιο, θεωρείται από αστρονομικής πλευράς η πρώτη ημέρα του καλοκαιριού και το ηλιακό φως σε κάθε σημείο του Βόρειου Ημισφαιρίου διαρκεί περισσότερο από 12 ώρες (ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ, Τόμος ΙΙ «Η πρόγνωση»). Το θερινό ηλιοστάσιο είναι γνωστό και ως θερινή τροπή του Ηλίου ή απλά λιοτρόπι. Από τον όρο λιοτρόπι προέκυψε και η ονομασία του Ιουνίου Λιοτρόπης, που απαντάται στη λαογραφία πολλών περιοχών της χώρας.  

Την 21^η Ιουνίου, τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου στο Βόρειο Ημισφαίριο της Γης, σε όλη την Ευρώπη οι άνθρωποι άναβαν φωτιές, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να υποδηλώσουν την πίστη τους στον Ήλιο που δίνει φως και ζωή. Όπως έγραψε ο αείμνηστος λαογράφος Δημήτρης Λουκάτος: «Οι φωτιές είναι  πυρολατρικά ενισχυτικές του ζωογόνου ηλιακού φωτός, που τώρα στις τροπές του ήλιου ταλαντεύεται ανησυχητικά, επειδή επιστρέφει στη μειωμένη πορεία του προς τον χειμώνα». Η πανάρχαια γιορτή του λιοτροπιού συνδυάστηκε να γιορτάζεται με τις φωτιές του Αϊ-Γιάννη στις 24 του μήνα. Την ίδια μέρα τηρείται και το αρχαιοελληνικό έθιμο του Κλήδονα, μια λαϊκή μαντική διαδικασία με την οποία οι κοπέλες μαθαίνουν την ταυτότητα του άνδρα που θα παντρευτούν.