Αναμνήσεις από τη χειμωνιάτικη Κόνιτσα

Κόνιτσα, 11-1-2017. Φωτ. Αθανάσιος Κακαράντζας
Πηγή: http://www.distrato.com/portal/?p=13191
Από τα μαθητικά μου χρόνια στο τότε εξατάξιο γυμνάσιο της Κόνιτσας ο βαρύτερος -για μας τα παιδιά ο καλύτερος- χειμώνας ήταν ο χειμώνας του 1962-63. Μαθητής τότε της Β΄ Γυμνασίου θυμάμαι ακόμα ότι οι τρομεροί χιονιάδες είχαν αρχίσει στα μέσα του Γενάρη του 1963. Από μια άποψη, στενοχωριόμασταν που τα χιόνια δεν είχαν έλθει την περίοδο των διακοπών των Χριστουγέννων, αλλά ένα αναπάντεχο γεγονός άλλαξε υπέρ μας τα δεδομένα. Τη 19η Ιανουαρίου 1963 τριάντα δύο χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές κήρυξαν απεργία διαρκείας, διεκδικώντας αύξηση των αποδοχών τους και τη λήψη μέτρων για την αναβάθμιση της στοιχειώδους και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Χαρά Θεού για μας. Όλη μέρα έξω παίζοντας και στήνοντας παγίδες για κοτσύφια. Το χιόνι 60 με 80 εκατοστά και το κρύο πολύ, αλλά το σπίτι δεν μας χωρούσε. Μάταια φώναζαν πως θα αρρωστήσουμε οι μανάδες μας και μέρα-νύχτα παρακαλούσαν να λυθεί η απεργία. Οι απεργοί όμως δεν υποχωρούσαν και οι ευτυχισμένες μέρες μας κράτησαν ως την 7η Φεβρουαρίου. Την «αποφράδα» εκείνη ημέρα η κυβέρνηση αποφάσισε την πολιτική επιστράτευση των καθηγητών και την επομένη κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Το πανηγύρι είχε τελειώσει. Ήλθαν κατόπιν και οι εξετάσεις του πρώτου εξαμήνου που είχαν αναβληθεί και μας …αποτελείωσαν.



Τη χειμερινή περίοδο στην Κόνιτσα προβλήματα δημιουργούν οι χαμηλές θερμοκρασίες τις πρωινές ώρες, καθώς οι ακτίνες του Ήλιου αργούν να φθάσουν στην  πόλη. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους κατοίκους κυρίως της επάνω Κόνιτσας  δημιουργείται όταν έχει χιονίσει και  εκείνοι είναι αναγκασμένοι για δουλειές ή για ψώνια να κατεβούν τους παγωμένους κατηφορικούς δρόμους ώσπου να φθάσουν στην Αγορά. Γράφει ο αείμνηστος ευπατρίδης Κονιτσιώτης Γιάννης Λυμπερόπουλος: «Με το ξεροβόρι της βαρυχειμωνιάς πάγωναν τα στενά μονοπάτια που είχαν χαραχθεί πάνω στους  χιονισμένους  κατηφορικούς δρόμους της Κόνιτσας, κι έτσι το διάβα γινόταν προβληματικό. Όσοι προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της μετακίνησης μεταμορφώνονταν σε κάτι κωμικά όντα, ανάμεσα από πουλί κι ερπετό. Χοροπηδώντας στα κάτασπρα σοκάκια, λίγο κυρτωμένοι από τη μέση κι απάνω, μ’ απλωμένα χέρια, σα φτερά έτοιμα να πετάξουν, φαίνονταν να ισορροπούν στον κατήφορο πότε σερνάμενοι και πότε σφινώνοντας τα ανοιγμένα  σε αμβλεία γωνία πόδια τους στις παρυφές του μονοπατιού δεξιά και αριστερά, εκεί που το μαλακό χιόνι αντάμωνε τον πάγο και υποχωρούσε στην πίεση… Κάθε τόσο κοντοστέκονταν … Κι έπειτα με μιας έπαιρναν φόρα και πετάγονταν σα σπρωγμένοι τον κατήφορο» (Παζαριού Ανατομή. Εκδόσεις Ιππόνικος, Αθήνα 1971).

16 σχόλια:

  1. Ένα χρόνο μεγαλύτερος από μένα κ. Ζιακόπουλε. Έκτη δημοτικού λοιπόν σ' ένα χωριό πολύ κοντά στην πόλη της Δράμας. Θυμάμαι ένα μεγάλο χιονιά που δεν πηγαίναμε στο σχολείο, πίστευα εξ αιτίας του πολύ χιονιού. Τώρα διαβάζω για την απεργία την οποία δεν θυμόμουν. Όντως η χαρά του μαθητή το πολύ χιόνι. Ο παππούς όμως δεν με άφησε πολύ στο παιχνίδι. Πήγε και μου αγόρασε την Γαλλική άνευ διδασκάλου και αρχίσαμε τα μαθήματα δίπλα στην ξυλόσομπα. Τα θυμόταν, όσα θυμότανε, από τον Πόντο που ήταν δάσκαλος. Η γενιά μας υπήρξε τρόπον τινά τυχερή γιατί "δημιούργησε μνήμες", αυτό που δεν βλέπω να γίνεται σήμερα στην νεολαία, και πως να γίνει μ' ένα κινητό στο χέρι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τότε περιμένατε την απεργία για να χαρείτε το χιόνι. Σήμερα συμβαίνει κατά κάποιον τρόπο το αντίθετο: Με έναν πόντο χιόνι κλείνουν τα σχολεία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τί ωραία που ταξιδεύουμε στο χρόνο και τον χώρο με τις ιστορίες !!
    Ευχαριστούμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλησπερα κυριε Ζιακοπουλε και καλησπερα σε ολους.Γεννημενος το 1979 εζησα αρκετους χιονιαδες σε ενα ορεινο χωριο της Αρτας τοπο καταγωγης της μητερας μου.Ξαφνικα καπου στο 1986-87 το χιονι ετσι απλα σταματησε να ερχεται στις ποσοτητες που θυμομουν μετακομιζοντας πολυ ψηλοτερα στα Τζουμερκα με ελαχιστες εξεραισεις οπως φετος.Ποιο ειναι το στοιχειο αυτο που μεταβληθηκε στους χειμωνες της Ηπειρου και το χιονι που γνωριζαν ολα τα χωρια τοτε πλεον ειναι σπανιο γεγονος;Περασε μηπως τοτε καποια μικρη ψυχρη εποχη η απλως το κλιμα αλλαξε;Σας ευχαριστω εκ των προτερων.Συγχαρητηρια για το εργο σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτά που έχουμε στα χέρια μας είναι: (α) η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σχεδόν κατά 1 βαθμό από τις αρχές του προγουμενου αιώνα και (β) η τάση μείωσης του αριθμού ημερών χιονόπτωσης στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Μπορεί το δεύτερο εν μέρει να οφείλεται στο πρώτο, αλλά δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί. Παρεμβάλλεται η ατμοσφαιρική κυκλοφορία για την οποία δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς επηρεάζεται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν ενδείξεις για τάση αποσταθεροποίησης του κλιματικού συστήματος.Το μέλλον θα δείξει...

      Διαγραφή
  5. Με σεβασμό προς τον δάσκαλο αλλα θα κανω μια παρατήρηση.Ο χειμωνας του 87' ηταν κατι σπάνιο που δύσκολα θα επαναληφθεί οχι μονο λογο της κλιματικής αλλαγής αλλα και επειδή ειχε μεγαλη αποκλιση απο ενα μεσο χειμώνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μήπως εννοείτε ο Μάρτιος του 1987;
      Οι ακραίοι καιροί μεμονωμένων χρόνων, εποχών ή μηνών δεν συνδέονται κατ' ανάγκη με την κλιματική αλλαγή. Ο κλασικός τρόπος να παραμερίσεις τη φυσική μεταβλητότητα και να δεις το ίχνος της κλιματικής αλλαγής είναι η χρησιμοποίηση των εργαλείων της στατιστικής. Αυτά θα σου δώσουν τις διαμορφούμενες τάσεις. Μεμονωμένα περιστατικά και επιλεκτικές διαδικασίες οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα.

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ Δημήτρη, ειλικρινά δεν θυμόμουνα ότι τον Δεκεμβριο του 1986 και τον Ιανουάριο του 1987 είχαμε στα Γιάννενα 7 και 4 ημέρες χιονιού αντίστοιχα. Τα έχει επισκιάσει όλα ο φοβερός Μάρτιος, αφου βέβαια παρενεβλήθη ο ανοιξιάτικος Φεβρουάριος εκείνης της σημαδιακής χρονιάς.

      Διαγραφή
  6. παλιοτερα η πινδος και τα βουνα της Μακεδονιας ηταν φυσιολογικο το πολυ το χιονι.Απο το χειμωνα 90-91 αν δε κανω λαθος εγινε σαν δεδομενο το πολυ χιονι στο Πηλιο,Εβοια,ορεινα Ατικης κ.λ.π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Απο την αλλη μη ξεχναμε οτι το 87 δεν ειχε μονο τον ακραιο εκεινο χιονια του μαρτιου αλλα και τον ακραιο καυσωνα του ιουλιου του 87, οντως αυτες οι ακροτητες ειτε προς τη ζεστη ,ειτε προς το κρυο δεν ειναι μονο θεμα κλιματικης αλλαγης αλλα το θεμα ειναι οτι τα τελευταια χρονια συμβαινουν ολο και με μεγαλυτερη συχνοτητα απο οτι παλιοτερα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλημέρα σ' όλους. Μπαίνουμε σε περίοδο χιονόβροχου στα κεντρικά και βόρεια πεδινά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. καλημερα!Μπαινουμε σε περιοδο για μεγαλη εκτασης και μεγαλων υψεων χιονοπτωσης στην πινδο και ορεινα Μακεδονιας.Τα χιονοδρομικα αυτη τη φορα θα κλεισουν απ το πολυ το χιονι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μακάρι! Κλασικός ελληνικός χειμώνας δηλαδή. Και μετά, το Φλεβάρη, να (προσοχή! δε λέω θα) έχουμε και ένα δυνατό προσήνεμο χιονιά, με αξιόλογη χιονόστρωση σ όλη την Αττική.

      Διαγραφή
    2. Μακαρι!προτμω τον προσηνεμο χιονια παρα τις αλκυονιδες.Ετσι κι αλιως η δυτ.Θεσσαλια κατι παιρνει και απ αυτο εστω κι αν ειναι αχνη πολλες φορες.

      Διαγραφή
  10. Προς το παρον παντως η αττικη φαινεται οτι θα φαει καλα νερα με τους νοτιαδες μιας και η περσινη χρονια ειχε θεμα ανομβριας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. περυσι ολη η Ελλαδα νομιζω ειχε θεμα ανομβριας.

      Διαγραφή