Δεν πάει άλλο!

Εδώ και αρκετά χρόνια στον τομέα της Μετεωρολογίας επιχειρησιακό έργο δεν εκτελεί μόνο η ΕΜΥ, αλλά και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης - ΙΕΠΒΑ) που εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, παρόλο που και μόνο από τον τίτλο του προκύπτει ότι το έργο του είναι ερευνητικό. Η επικάλυψη αυτή δεν είναι η μοναδική. Το ΕΑΑ/ΙΕΠΒΑ εκτελεί επιχειρησιακό έργο και στον τομέα της αντιμετώπισης των πυρκαγιών με την έκδοση Ημερήσιων Χαρτών Κινδύνου Πυρκαγιάς που είναι αρμοδιότητα της ΓΓΠΠ.

Το τελευταίο διάστημα ακούω συχνά πολιτικούς να λένε ότι η Πολιτεία δεν εκμεταλλεύεται τις προγνώσεις του ΕΑΑ που είναι ακριβέστερες από εκείνες της ΕΜΥ και πρόσφατα το ΕΑΑ/ΙΕΠΒΑ προχώρησε σε δημόσια αντιπαράθεση με τη ΓΓΠΠ, ισχυριζόμενο ότι στον τομέα της αντιμετώπισης των πυρκαγιών διαθέτει καταλληλότερα επιστημονικά εργαλεία τα οποία η ΓΓΠΠ αρνείται να υιοθετήσει.

Οι προγνώσεις που εκδόθηκαν επικείμενης της κακοκαιρίας «Ντάνιελ» ήταν επιτυχείς όχι μόνο από την ΕΜΥ και το ΕΑΑ αλλά και από ιδιώτες μετεωρολόγους. Η ταύτιση των προγνωστικών μοντέλων ήταν εντυπωσιακή και οι προβλέψεις τους σε πολύ μεγάλο βαθμό επαληθεύτηκαν. Το πρόβλημα με την κακοκαιρία «Ντάνιελ» δεν ήταν η πρόγνωση καιρού, αλλά η πρόβλεψη των επιπτώσεων της πρωτοφανούς σε ένταση, διάρκεια και έκταση συγκεκριμένης κακοκαιρίας που ήταν σε μεγάλο βαθμό αντικείμενο της υδρολογίας.

Η υπαγωγή της ΕΜΥ στο ΓΕΑ/ΥΠΕΘΑ με την πάροδο των δεκαετιών  οδήγησε στην υποβάθμιση των υπηρεσιών που εκ του νόμου υποχρεούται να προσφέρει η συγκεκριμένη Υπηρεσία σε βασικούς τομείς όπως η οικονομία της χώρας και η προστασία των πολιτών της από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτά τα κενά καλύφθηκαν από το ΕΑΑ και άλλους φορείς που οργάνωσαν και λειτουργούν δικά τους δίκτυα μετεωρολογικών σταθμών και επιχειρησιακά κέντρα. Όμως, με αυτόν τον τρόπο, πέρα από τη σπατάλη χρημάτων, δημιουργείται σύγχυση στους Έλληνες πολίτες με την έκδοση διαφορετικών προγνώσεων και προειδοποιήσεων.

Ο Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων της ΓΓΠΠ καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο διαχείρισης καταστροφών με συγκεκριμένες διαδικασίες και δράσεις που καθορίζονται από το ισχύον νομικό πλαίσιο, τον κανονισμό λειτουργίας του και τα μνημόνια συνεργασίας με Φορείς της Πολιτείας που βοηθούν το έργο του. Η ΓΓΠΠ δεν αρνείται τα επιστημονικά εργαλεία που παράγονται από τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα της χώρας, αλλά η ίδια πρέπει να καθορίζει τις ανάγκες της. Όταν ένας φορέας με δική του πρωτοβουλία της προτείνει κάποια επιστημονικά εργαλεία, είναι υποχρεωμένη να ελέγξει την καταλληλότητά τους πριν προχωρήσει στην επιχειρησιακή τους χρήση. Σε κάθε περίπτωση, οι διαδικασίες πρέπει να είναι θεσμοθετημένες με νομικές δεσμεύσεις αμφότερων των μερών.

Το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΑΑ είναι στελεχωμένο με εξαιρετικούς επιστήμονες /ερευνητές που μπορούν να βοηθήσουν τη ΓΓΠΠ με τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία, αλλά δεν μπορεί να εκτελεί επιχειρησιακό μετεωρολογικό έργο όπως η ΕΜΥ χωρίς αλλαγές στις ισχύουσες θεσμοθετημένες διαδικασίες. Η Πολιτεία πρέπει να επιλύσει το θέμα της συγκεκριμένης  επικάλυψης αρμοδιοτήτων και μια λύση θα ήταν το τμήμα του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΑΑ που εκτελεί επιχειρησιακό έργο να υπαχθεί στο Υπουργείο ΚΚΠΠ, στην εποπτεία του οποίου πρέπει να περάσει και η ΕΜΥ. Δεν πάει άλλο με την παρούσα κατάσταση.

Φίλοι μου οι της ΕΜΥ, φίλοι μου οι του ΕΑΑ, αλλά φιλτάτη η αλήθεια! 

Υ.Γ. Το νομικό πλαίσιο:

α) ΠΔ 161/1997, άρθρο 1, παρ. 2γ: «Η ΕΜΥ εκδίδει και ανακοινώνει τα πάσης φύσεως δελτία πρόγνωσης καιρού».

β) ΠΔ 82/2022: ο σκοπός του ΕΑΑ, μεταξύ των άλλων, επιτυγχάνεται με την πρόγνωση καιρού (άρθρο 3, παρ. 2γ).