Γιατί τα πλημμυρικά φαινόμενα στη Μεσόγειο είναι συχνότερα και εντονότερα το φθινόπωρο; (Μέρος 1ο: η ερώτηση)

Κατανομή ανά εποχή και ανά μήνα των έντονων πλημμυρικών φαινομένων στη Μεσόγειο της περιόδου 1940 - 2015 (Gaume E. et al., 2016: Mediterranean extreme floods and flash floods).


Κάθε άνθρωπος έχει τις απόψεις του, τις παραξενιές του, τα χούγια του. Για παράδειγμα, εγώ εκνευρίζομαι με την ημιμάθεια, δεν μπορώ να συμβιβαστώ με τη μετριότητα και δεν μπορώ να ανεχθώ τις… ετικέτες των ρούχων στην πλάτη μου. Γκρινιάζει  η γυναίκα μου -και με το δίκιο της- γιατί έχω καταστρέψει πουκάμισα και μπλουζάκια προσπαθώντας να τις ξηλώσω. Στη σημερινή ανάρτηση δεν θα ασχοληθώ ούτε με τη μετριότητα που συναντά κάποιος καθημερινά σε πρόσωπα και πράγματα ούτε βέβαια με τις… ετικέτες! Με την ημιμάθεια στα μετεωρολογικά θέματα θα ασχοληθώ, η οποία στους μεν συμπαθέστατους ερασιτέχνες μετεωρολόγους συγχωρείται -όταν βέβαια δεν κάνουν τους ξερόλες- στους δε επαγγελματίες μετεωρολόγους όχι!


Ακούω μετεωρολόγους να λένε ότι το φθινόπωρο οι καταιγίδες στη Μεσόγειο είναι έντονες γιατί οι ψυχρές αέριες μάζες, εισβάλλοντας στην περιοχή αυτή, αντιδρούν με τα ζεστά νερά της συγκεκριμένης κλειστής θάλασσας και προκαλούν κυκλογενέσεις, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν στην εκδήλωση ισχυρών καταιγίδων. Ρωτώ λοιπόν: «Στη διάρκεια του χειμώνα, που οι ψυχρές εισβολές στη Μεσόγειο είναι περισσότερες και εντονότερες, δεν λαμβάνουν χώρα κυκλογενέσεις που να οδηγούν στην εκδήλωση ισχυρών καταιγίδων;». Αν ναι, γιατί οι χειμωνιάτικες καταιγίδες δεν προκαλούν τόσα πολλά και τόσο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα όπως οι φθινοπωρινές καταιγίδες; (βλέπε παραπάνω διάγραμμα). 

11 σχόλια:

  1. Μήπως γιατί τα νερά της Μεσογείου δεν είναι τόσο ζεστά τον χειμώνα; (Μιλάω εκ πείρας). 'Η, επειδή δεν υπάρχει αστάθεια στην ατμόσφαιρα;

    Δηλαδή, το φθινόπωρο έχουμε και αστάθειες και ζεστά νερά και ψυχρές μάζες (όλο το πακέτο). Το καλοκαίρι λείπουν οι ψυχρές μάζες. Τον χειμώνα δεν μπαίνουν στην εξίσωση η αστάθεια και τα ζεστά νερά και την άνοιξη καμία από τις τρεις παραμέτρους.

    Εντάξει, το παραδέχομαι, είμαι ημιμαθής, αν όχι ανεπίδεκτος μαθήσεως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα από τη πολύ βροχερή σήμερα Στοκχόλμη .Οι Σουηδοί μετεωρολόγοι έχουν δικό τους ορισμό για το σουηδικό φθινόπωρο:Πρέπει η θερμοκρασία για πέντε σερί μέρες να μη περνάει τους 10c.Μάκης Στοκχόλμη .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ως ερασιτέχνης φίλος και παρατηρητής του καιρού (όχι μετεωρολόγος) θα έλεγα ότι η διαφορά φθινοπώρου και χειμώνα ως προς τις καταιγίδες δεν βρίσκεται στη σύγκρουση ψυχρών και θερμών αερίων μαζών καθεαυτή, η οποία όντως υπάρχει και στις δύο εποχές, αλλά στη συσσώρευση υπερβολικής υγρασίας μετά το καλοκαίρι στην ατμόσφαιρα λόγω πολύ μεγάλης εξάτμισης, άρα στην ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων λανθάνουσας ενέργειας, που πυροδοτεί με τη σειρά της τις καταιγίδες και τα πλημμυρικά φαινόμενα του φθινοπώρου. Τον χειμώνα αντιθέτως, καθώς περιορίζεται η ηλιακή δραστηριότητα, η λανθάνουσα ενέργεια σταδιακά λιγοστεύει και φτάνει στο μίνιμουμ σημείο της την άνοιξη (εξ ου και στο αντίστοιχο διάγραμμα αυτή η εποχή έχει τα λιγότερα πλημμυρικά φαινόμενα). Είναι θέμα ατμοσφαιρικών πυρομαχικών λοιπόν, κατά την ταπεινή μου γνώμη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο ανώνυμος των 0546 με έπεισε...συμφωνώ μαζί του....εγώ θα έγραφα ότι η σύγκορυση ψυχρών /θερμών μαζών έιναι πιο έντονη το φθινόπωρο...αλλά ο "0546 " με κάλυψε."θωμάς"

      Διαγραφή
  4. Μήπως επειδή τον χειμώνα λόγο χαμηλών θερμοκρασιών οι περισσότερες καταιγίδες σημειώνονται πάνω από την θάλασσα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Από την εξίσωση Clausius Clapeyron όσο αυξανεται η θερμοκρασία ο αέρας χωράει περισσότερους υδρατμούς. Οπότε θεωρώ πως αυτή θα μπορούσε να ήταν η εξήγηση

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το φθινόπωρο έχουμε και τη θέρμανση των ηπειρωτικών τμημάτων της χώρας με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μεσημεριανής και απογευματινής αστάθειας που αυξάνει την ένταση των φαινομένων μιας ψυχρής λίμνης.

    Το χειμώνα η θάλασσα είναι θερμότερη από την ξηρά και έτσι αναπτύσσονται εκεί περισσότερες καταιγίδες με αποτέλεσμα το περισσότερο να νερό να πέφτει στη θάλασσα και όχι στην ξηρά με αποτέλεσμα τις λιγότερες ζημιές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. 1)Το χειμώνα όταν έχουμε ψυχρές εισβολές στη Μεσόγειο μέσης και κατώτερης τροπόσφαιρας(δλδ χαμηλές θερμοκρασίες σε όλο το φάσμα 500-1000mb)δημιούργειτε κύκλογέννεση και μάλιστα ισχυρή πάνω από τις θάλασσες.
    Θεωρώ λάθος να πιστέψουμε ότι το χειμώνα δεν δημιουργούνται ισχυρές καταιγίδες.
    Απλά αυτές αρέσκονται στα πιό θερμά νερά της Μεσογείου και λόγω ότι α.)το ηπειρωτικό έδαφος έχει κρυώσει και β.) οι δείκτες αστάθειας είναι σε μηδενικά επίπεδα, τα φαινόμενα αυτά δεν μπορούν να επηρεάσουν μαζικά τις χερσαίες περιοχές.
    2)το φθινόπωρο(ειδικά στο πρώτο δίμηνο) οι ψυχρές λίμνες πού φτάνουν στη Μεσόγειο ακόμη και αποδυναμωμένες έχουν δύο σημαντικά ατού.
    Α.)Το χαμηλό αντλεί ενέργεια μέσω της μεταφοράς θερμότητας από τα πολύ ζεστά νερά της Μεσογείου και την έκλυση θερμότητας κοντά στον πυρήνα του χαμηλού-καταιγίδας με αποτέλεσμα την βίαιη ενίσχυσή του.
    Β.)Η ξηρά είναι ιδιαίτερα θερμή με αποτέλεσμα να μπαίνει στην εξίσωση η θερμοδυναμική αστάθεια που το χειμώνα αγνοείτε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο ένας βασικός παράγων στη δημιουργία έντονων φαινομένων είναι η διαφορά θερμοκρασίας. Μπορεί το φθινόπωρο και το χειμώνα η διαφορά θερμοκρασίας από την επιφάνεια της θάλασσας έως τα 500hPa να είναι περίπου ίδια σε μια ψυχρή εισβολή. Ο άλλος παράγων για τη δημιουργία φαινομένων είναι η υγρασία. Ένα σύστημα 10 ή 15 βαθμούς πιο θερμό συνολικά μπορεί να κρατάει πολύ περισσότερη υγρασία κατά τους φθινοπωρινούς μήνες σε σχέση με τους χειμερινούς.
    Νομίζω η ηλιακή ακτινοβολία τον Οκτώβρη είναι περίπου ίδια με αυτή στα τέλη φλεβάρη, οπότε δεν εξηγεί καλά τις διαφορές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Όλα τα μοντέλα δείχνουν κ για στοκχολμη όπως είχα ξαναπεί κ φθινόπωρο πάνω από τα κανονικά κ μέχρι Δεκέμβριο τουλάχιστον αρχές χιόνι άφαντο!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Φοίβος Παπαδοπουλος4 Οκτωβρίου 2023 στις 1:17 μ.μ.

    Η ημιμάθεια συνήθως συνοδεύεται από θράσος και όταν προβάλλεται από τα ΜΜΕ αποτελεί την «αλήθεια» της σύγχρονης εποχής!
    Σχετικά με την ερώτηση, τελείως ερασιτεχνικά θεωρώ ότι η θάλασσα λόγω μεγάλης θερμό χωρητικότητας είναι ιδιαίτερα θερμή και το Φθινόπωρο ( κρυώνει από Δεκέμβριο και φθάνει στο ελάχιστο τον Μάρτιο). Έτσι υπάρχει μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια των ψυχρών εισβολών του Φθινοπωρουυ, επομένως είναι δυνατή α αποθήκευση μεγάλης ποσότητας υγρασίας με τη μορφή λανθανουσας θερμότητας, που οδηγεί με τα ανοδικά ρεύματα στον σχηματισμό καταιγιδοφόρων μεφών. Αντίθετα το καλοκαίρι η διαφορά θερμοκρασίας δεν είναι τόσο μεγάλη αφού η ατμόσφαιρα είναι συνήθως ευσταθής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή