Πέντε ορισμοί για να καταλαβαινόμαστε!

 

Σιγά μην τ' άφηνα για τον ¨Θωμά"!
 Η φωτογραφία στάλθηκε από τον Νίκο Κλιάκα, τον επονομαζόμενο και "Θωμά" της κλιματικής αλλαγής, ο οποίος σε σχόλιο που ακολουθεί διευκρινίζει την προέλευσή της.

Τι είναι η ανομβρία;

Η ανομβρία είναι μια περίοδος έλλειψης ή ανεπάρκειας των βροχοπτώσεων. Για παράδειγμα, η θερινή ανομβρία είναι βασική συνιστώσα του κλίματος της περιοχής μας και δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η παράτασή της ως τα μέσα του φθινοπώρου. Στον αντίποδα της ανομβρίας βρίσκεται η πολυομβρία ή επομβρία (αφθονία βροχής).

 

Τι είναι η λειψυδρία; 

Λειψυδρία είναι η έλλειψη νερού που υπάρχει σε μια συγκεκριμένη περιοχή μια δεδομένη χρονική περίοδο. Με άλλες λέξεις, η λειψυδρία περιγράφει την αδυναμία πλήρους κάλυψης των υδατικών αναγκών που έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες και το περιβάλλον (Μαμάσης και Ευστρατιάδης, 2012). Η λειψυδρία μπορεί να είναι αποτέλεσμα παρατεταμένης ανομβρίας, αλλά μπορεί να είναι και ανθρωπογενής, οφειλόμενη είτε στην απουσία πολιτικής διαχείρισης των υδατικών πόρων είτε στην έλλειψη κατάλληλων και σύγχρονων υδραυλικών έργων αποθήκευσης και μεταφοράς του νερού.

Τι είναι η ξηρασία;

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ορίζει την ξηρασία ως «μία περίοδο ασυνήθιστα ξηρού καιρού με αρκετή διάρκεια ικανή να προκαλέσει υδρολογική ανισορροπία». Αυτές οι περίοδοι οφείλονται κυρίως σε χαμηλές βροχοπτώσεις και μπορούν να ενταθούν περαιτέρω από υψηλές θερμοκρασίες ή ισχυρούς ανέμους που επιταχύνουν την εξάτμιση του νερού καθώς και από ανθρώπινες δραστηριότητες (IPCC, 2022). Σύμφωνα με έναν άλλον ορισμό, ο όρος ξηρασία χρησιμοποιείται για να περιγράψει µια µακρά χρονική περίοδο, όπου η παρουσία του γλυκού νερού σε µια γεωγραφική περιοχή είναι σημαντικά μικρότερη από την αναμενόμενη, όπως αυτή έχει προσδιοριστεί µε βάση το κλιματικό καθεστώς αλλά και τις απαιτήσεις νερού για την κάλυψη των τοπικών αναγκών (Κουτσογιάννης, Δ., & Μαμάσης, Ν., 2007).

Τι είναι η αιφνίδια ξηρασία;

Πριν από κάποια χρόνια, μιλούσαμε μόνο για αιφνίδιες πλημμύρες που αναπτύσσονται γρήγορα μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Πρόσφατα αρχίσαμε να μιλάμε και για αιφνίδιες ξηρασίες, οι οποίες ξεκινούν και εντείνονται σε λίγες εβδομάδες ή μήνες, σε σύγκριση με τα χρόνια ή τις δεκαετίες των συμβατικών ξηρασιών. Σύμφωνα με το National Integrated Drought Information System (NIDIS) των ΗΠΑ, αιφνίδια ξηρασία είναι απλώς η ταχεία έναρξη ή εντατικοποίηση της ξηρασίας. Στον ορισμό αυτό δεν γίνεται αναφορά στη διάρκεια του φαινομένου, κάτι που ωστόσο περιλαμβάνεται στον ορισμό της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας που ορίζει την αιφνίδια ξηρασία ως «ένα ασυνήθιστα γρήγορο φαινόμενο ξηρασίας που χαρακτηρίζεται από μια περίοδο πολλών εβδομάδων επιταχυνόμενης εντατικοποίησης που κορυφώνεται με επιπτώσεις σε έναν ή περισσότερους τομείς (γεωργικό, υδρολογικό κ.λπ.)».

Τι είναι η ερημοποίηση;

Η ερημοποίηση ορίζεται ως η διαδικασία υποβάθμισης του εδάφους σε ξηρές, ημίξηρες και ύφυγρες περιοχές, ως αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (ΟΗΕ, 1994). Η ερημοποίηση δεν έχει σχέση με την επέκταση της ερήμου που παρατηρείται στις παρυφές της ερήμου. Είναι ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο φαινόμενο, στην εκδήλωσή του οποίου συμβάλλουν στενοί δεσμοί και πολλαπλές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε κλιματικούς, γεωδυναμικούς, βιολογικούς και ανθρώπινους παράγοντες.