Η προσευχή του Πάτον

H Μάχη των Αρδεννών, γνωστή και ως Επιχείρηση Σκοπιά στο Ρήνο, ήταν η τελευταία επίθεση μεγάλης κλίμακας της ναζιστικής Γερμανίας στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και άρχισε τον Δεκέμβριο του 1944 κατά μήκος των συνόρων του Βελγίου και του Λουξεμβούργου. Η επιχείρηση είχε σχεδιαστεί να γίνει με καιρικές συνθήκες που δεν θα επέτρεπαν να αναλάβει δράση η αεροπορία των Συμμάχων, δηλαδή με συνθήκες χαμηλής νέφωσης και ομίχλης που θα διαρκούσαν αρκετές ημέρες. Οι Γερμανοί αρχιστράτηγοι Βάλτερ Μόντελ και Γκερντ φον Ρούντστεντ που ανέλαβαν την επιχείρηση εξέφρασαν πολλές επιφυλάξεις σκεπτόμενοι ότι η κακοκαιρία που θα τους βοηθούσε δεν θα κρατούσε αιώνια και ότι αν οι Σύμμαχοι έβρισκαν την ευκαιρία να εξαπολύσουν την αεροπορία τους, οι γερμανικές μονάδες θα αντιμετώπιζαν θανάσιμο κίνδυνο, χωρίς ελπίδα να προχωρήσουν. Ο Χίτλερ, ωστόσο, ήταν ανένδοτος και αποφάσισε τη διεξαγωγή της επιχείρησης, όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες θα ήταν ευνοϊκές για τους Γερμανούς.

Από πλευράς ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, η περιοχή των Αρδεννών κατά τη διάρκεια του χειμώνα επηρεάζεται βασικά από τα βαρομετρικά χαμηλά που έρχονται από τον Ατλαντικό και από το Σιβηρικό αντικυκλώνα που συχνά επεκτείνεται ως τη Δυτική Ευρώπη. Ορισμένες φορές, όταν ο δείκτης της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στην Ευρώπη είναι χαμηλός, πάνω από την περιοχή των Αρδεννών παρατηρείται σύγκλιση των βαρομετρικών συστημάτων που προαναφέρθηκαν με αποτέλεσμα την επικράτηση κακοκαιρίας που διαρκεί αρκετές μέρες. Αυτή την περίπτωση φαίνεται να αναζητούσε ο Βέρνερ Σβιρντφίγκερ, επικεφαλής της κεντρικής μετεωρολογικής ομάδας της Λουφτβάφε, όταν στις  αρχές Δεκεμβρίου 1944 η Ανωτάτη Γερμανική Διοίκηση του ζήτησε να κάνει έγκαιρα (τουλάχιστον δύο μέρες πριν) πρόγνωση μιας περιόδου πέντε ή περισσότερων ημερών κακοκαιρίας που θα επηρέαζε τη ΒΔ Ευρώπη από τις Αρδέννες ως τη Νότια Αγγλία. Στις 11 Δεκεμβρίου ο Βέρνερ Σβιρντφίγκερ, εφαρμόζοντας αναλογικές μεθόδους, έκανε πρόγνωση για περίοδο 3-4 ημερών για χαμηλές νεφώσεις και ομίχλες που θα άρχιζε στις 15 του μήνα.¹ Η πρόγνωση του Σβιρντφίγκερ, που τελικά αποδείχθηκε σωστή, ήταν αυτή που περίμεναν οι Γερμανοί και στις 16 Δεκεμβρίου ² εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον των Συμμάχων που πιάστηκαν στον ύπνο.

Μετεωρολογικός χάρτης επιφανείας 

της 16ης Δεκεμβρίου 1944² 

Με καθηλωμένα τα αεροπλάνα των αντιπάλων τους στα αεροδρόμια, οι Γερμανοί είχαν αρκετές επιτυχίες, αλλά γρήγορα διαπίστωσαν ότι η κακοκαιρία από τη μια πλευρά τους προφύλασσε από την εχθρική αεροπορία και από την άλλη τους δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στις προσπάθειες συγχρονισμού των αρμάτων μάχης και του πεζικού τους. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, οι Σύμμαχοι, ανήμποροι να αντιδράσουν αποτελεσματικά, είχαν στραμμένα τα μάτια προς τον ουρανό περιμένοντας τα ανοίγματα του καιρού που θα επέτρεπαν την εμπλοκή της αεροπορίας τους στις επιχειρήσεις. Θηρίο στο κλουβί ήταν ο Αμερικανός στρατηγός Τζορτζ Πάτον, ο οποίος είχε εναποθέσει πλέον στο Θεό τις ελπίδες του για βελτίωση του καιρού. Με εντολή του ο στρατιωτικός ιερέας λοχαγός Τζέιμς Ο’ Νιλ έγραψε την παρακάτω προσευχή η οποία μεταδόθηκε ραδιοφωνικά στις 22 Δεκεμβρίου:  «Παντοδύναμε και σπλαχνικέ πατέρα, ταπεινά σε ικετεύουμε, εσένα τον Πανάγαθο. Να σταματήσεις αυτές τις συνεχείς βροχές που αντιμετωπίζουμε. Δώσε μας καλοκαιρία για τη μάχη».³

Μετεωρολογικός χάρτης επιφανείας 

της 23ης Δεκεμβρίου 1944²

Στις 23 Δεκεμβρίου η «Προσευχή του Πάτον» εισακούστηκε. Στην περιοχή των Αρδεννών άρχισαν να πνέουν ψυχροί και ξηροί Α-ΒΑ άνεμοι και την 24^η  Δεκεμβρίου 1944 ο ουρανός πάνω από το θέατρο των επιχειρήσεων καθάρισε. Τις επόμενες 2 με 3 μέρες οι αντικυκλωνικές συνθήκες της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας βελτίωσαν σημαντικά την ορατότητα, αν και δεν έλειψαν οι αβαθείς πρωινές ομίχλες ακτινοβολίας. Ο καιρός είχε πλέον εγκαταλείψει τους Γερμανούς.

Καλό Σαββατοκύριακο, φίλοι μου

Παραπομπές:

¹ J.Neumann and H. Flohn:  Great Historical Events That Were Significantly Affected by the Weather: Part 8, Germany’s War on the Soviet Union, 1941-45. II. Some Important Weather Forecasts.

² Marvin D. Kays, Weather Effects during the Battle of the Bulge and the Normandy Invasion. US Army Electronics Research and Development Command Atmospheric Sciences Laboratory, 1982.

³ Έρικ Ντούρσμιντ, Ο Παράγων Καιρός. Εκδόσεις Ενάλιος, 2008.