 |
| Στο δρόμο προς το Κρυονέρι Αττικής, 6-2-2020. Φωτ. Ιπποκράτης Παππάς |
Αν δεν έχει ήδη έλθει, είμαστε πολύ κοντά στην εποχή που οι πασπάλες και οι γανούδες θα χαρακτηρίζονται αξιοπρεπείς χιονιάδες και η πτώση νιφάδων θα θεωρείται σημαντικό φαινόμενο. Αυτό δεν είναι τυχαίο και βασίζεται: (α) στο γεγονός ότι οι μέσοι ετήσιοι αριθμοί ημερών χιονόπτωσης που έχουν εξαχθεί από τα κλιματικά δεδομένα του προηγούμενου αιώνα δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς που προκύπτουν από τα αρχεία των παρατηρήσεων των τελευταίων δεκαετιών και (β) στη στατιστική που λέει ότι όσο μικραίνουν οι μέσοι ετήσιοι αριθμοί ημερών χιονόπτωσης, τόσο περιορίζονται οι πιθανότητες να παρατηρηθεί ένας μεγάλος χιονιάς.
Στην Αθήνα (πόλη) και τη Θεσσαλονίκη τον περασμένο αιώνα είχαμε κατά μέσο 4 και 8 ημέρες χιονόπτωσης το χρόνο αντίστοιχα. Τα τελευταία χρόνια, αν στη διάρκεια κάποιου χειμώνα παρατηρηθούν οι παραπάνω αριθμοί, οι χιονόφιλοι πανηγυρίζουν. Σε ορισμένους υπάρχει η αίσθηση ότι η μεγαλύτερη απόκλιση από τα παλαιά κλιματικά δεδομένα του χιονιού παρατηρείται στη Θεσσαλονίκη και όχι στην Αθήνα. Δεν έχω υπόψη μου σχετικές μελέτες, αλλά πριν μιλήσουμε για οτιδήποτε άλλο πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι δεν αναφερόμαστε στα ορεινά ή τα ημιορεινά της Αττικής. Η σύγκριση πρέπει να γίνεται με τις παρατηρήσεις των ίδιων σταθμών από τις οποίες προέκυψαν οι μέσες τιμές του παρελθόντος.
Στην Αττική, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας, αυτά που καθορίζουν το φαινόμενο της χιονόπτωσης είναι οι Β-ΒΑ άνεμοι, το ανάγλυφο και το Β. Αιγαίο που λειτουργεί ως δεξαμενή θερμότητας και υγρασίας. Αυτά ίσχυαν από παλαιά και σε ό,τι αφορά τη διαχρονικότητα και το ρόλο των Β-ΒΑ ανέμων, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός ότι κατά τη μυθολογία ο Βορέας (προσωποποίηση του βόρειου ανέμου) είχε απαγάγει στη Θράκη την κόρη του Αθηναίου βασιλιά Ερεχθέα, Ωρείθυια, με την οποία είχε κάνει και μία κόρη, τη Χιόνη.
Στη Θεσσαλονίκη χιονοπτώσεις μπορούν να παρατηρηθούν με το πέρασμα οποιουδήποτε ψυχρού μετώπου (εφόσον υπάρχει υετός και κατάλληλες θερμοκρασίες και για όσο χρονικό διάστημα επιτρέψει ο Βαρδάρης), με τη διέλευση θερμών μετώπων και με τη σύγκλιση αέριων μαζών διαφορετικών χαρακτηριστικών. Στην τελευταία περίπτωση, που συνδέεται με ισχυρούς χιονιάδες στην πόλη, το ρόλο που παίζει το Β. Αιγαίο στην Αθήνα παίζει στη Θεσσαλονίκη ο Θερμαϊκός και γενικότερα το Β-ΒΔ Αιγαίο, με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι υπάρχει Ν-ΝΑ συνιστώσα του ανέμου στη χαμηλή τροπόσφαιρα. Η παραπάνω προϋπόθεση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη διέλευση ύφεσης από την κεντρική ή τη νότια Ελλάδα. Γενικότερα, όμως, και οι διελεύσεις ενεργών ψυχρών ή θερμών μετώπων από τη Θεσσαλονίκη παρατηρούνται με εύρυθμη ατμοσφαιρική κυκλοφορία στη Ν. Ευρώπη. Αν ισχύει ότι με την κλιματική αλλαγή οι τροχιές των βαρομετρικών χαμηλών μετατοπίζονται προς τα μεγαλύτερα από τα δικά μας γεωγραφικά πλάτη, έχουμε μια απάντηση στο ερώτημα γιατί χιονίζει όλο και πιο σπάνια στη Θεσσαλονίκη.
Καλό Σαββατοκύριακο, φίλοι μου
Οπως τα λες δασκαλε. Μεγαλες αληθειες. Δυστυχως για εμας τους χιονοφιλους αυτη ειναι η πραγματικοτητα. Και τα χειροτερα επονται.. Αλεξανδρος μητσης. Κερατεα.
ΑπάντησηΔιαγραφήτιποτε δεν ειναι δεδομενο στον καιρο ακομα και η κλιματικη αλλαγη ως συμπερασμα παρατηρησεων δεκαετιων .Η υποθεση ειναι απλη οση δυναμικη και να κρυβει η παρεμβαση του ανθρωπου πολλαπλασια δυναμικη εχουν οι αλλαγες της φυσης οπως μια μεγαλη εκρηξη ηφαιστειου ,η δυναμικη του ηλιου κλπ ακομα και η καταστροφη του οζοντος με αποτελεσμα την θερμανση θα προκαλεσει καποια στιγμη την αντιδραση της φυσης προς αναζητηση της ισσοροπιας.Η κινηση τωρα των χαμηλων προς τα βορειοτερα γεωγραφικα πλατη οφειλεται και στους ισχυρους πολικους στροβιλους κατι που σημαινει συγκεντρωση ισχυρου ψυχους στα ανωτερα στρωματα της ατμοσφαιρας,με το δεδομενο αυτο ζητουμενο ειναι πως με συνηθκες "θερμοκηπιου" οι πολικοι στροβιλοι ειναι τοσο ισχυροι.Θεωρω οτι ειδικα με τον καιρο τα συμπερασματα ειναι πολυ δυσκολα.Μονο καποιες συγκριτικες εξετασεις στοιχειων οπως κανει ο κυριος Ζιακοπουλος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίχα διαβάσει πρόσφατα ένα ενδιαφέρον άρθρο του Βασίλη Πανάκογλου στο e-meteolarissa.blogspot.com για τις τέσσερις κλιματικές ζώνες της Ελλάδας. Έλεγε, δηλαδή, ότι έχουμε τέσσερις τύπους κλίματος - ορεινό, ηπειρωτικό, μεσογειακό και θαλάσσιο. Κοιτάζοντας στον επισυναπτόμενο χάρτη, παρατήρησα ότι η Αττική έχει τρεις από τους τέσσερις τύπους (ηπειρωτικό, μεσογειακό, αλλά και θαλάσσιο. Αυτό εξηγεί νομίζω γιατί σπάνια χιονίζει σε ολόκληρη την Αττική και ακόμα πιο σπάνια το στρώνει επίσης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝομίζω είναι κάτι που συνέβαινε ανέκαθεν, με την επταετία 2002-2008 να είναι η εξαίρεση. Στο υπόλοιπο 75% του χρονικού διαστήματος 1992-2020 χιονόστρωση σε όλη την Αττική είχαμε μόνο το 1992 και το 2017.
Β. ΣΠ.
Ξεχνάς και τον ιστορικό χιονια-,ρεκόρ για την Αττική του 2002 και τον ισχυρό χιόνια της Τσικνοπέμπτη του 2004 νομιζω
Διαγραφήνομίζω Βαγγέλη, ο όρος Κλιματική Ζώνη περισσότερο χρησιμοποιείται για τις (επίσης) 4 ζώνες κατάταξης ανάλογα με τη θερμοκρασία, με βάση τον ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων), που εφαρμόζεται π.χ. στην κατανομή του επιδόματος θέρμανσης. αυτό που αναφέρεις είναι πιο σωστά, 4 τύποι κλίματος. υπάρχει επίσης η παγκόσμια κλιματική κατάταξη κατά Koppen, με βάση θερμοκρασιακές και υετικές παραμέτρους. εκεί, το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας κατατάσσεται ως Csa, που φέρει και τον εύλογο τίτλο "μεσογειακό κλίμα".
ΔιαγραφήΣυμπεριλαμβάνονται στην επταετία 2002-2008 το 2002 και η Τσικνοπέμπτη του 2004. Ήταν εξαίρεση αυτή η επταετία.
ΔιαγραφήΒ. ΣΠ.
Γεια σου δάσκαλε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΈτσι όπως περιγράφεις τις συνθήκες για χιόνι στην πόλη μου τη θεσνικη πιο εύκολο είναι να σου κάτσει το λαχείο... ισχύει αυτό για το κέντρο της πόλης δηλαδή για το κομμάτι γύρω από τον Θερμαϊκό που χιονίζεται πολύ πολύ δύσκολα. Από άνω πόλη και γύρω περιοχές πολύ εύκολα..πάντως πέρυσι χιονοστρωθηκε τρεις φορές η Τσιμισκή(!) οπότε παραπονο εγώ δεν έχω. Σε ευχαριστούμε για τις διαφωτιστικές και αμιγώς επιστημονικές σας δηλώσεις, πραγματικός δάσκαλος
Καλό Σαββατοκύριακο
Κωνσταντίνος Θεσσαλονίκη
Έχω την εντύπωση και ας με διορθώσει ο Κ.Ζιακοπουλος αν κάνω λάθος ότι τα τελευταία 20 χρόνια την μεγαλύτερη απόκλιση σε όλα τα δεδομένα , χιόνια, καύσωνες κτλ τα έχει η δυτική και η βόρεια Ελλάδα
ΑπάντησηΔιαγραφήΜα κύριε Ζιακόπουλε επιμένεται με μια αόριστη και ανύπαρκτη "κλιματικη αλλαγη" σε όλα τα ζητήματα, που την χρησιμοποιούν γνωστοί πολιτικοί κύκλοι για να παρεμβαίνουν στο οικονομικό ληστρικό γίγνεσθαι. Και είναι κακό την στιγμή που δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες πλέον έχουν ξεχωρίσει από αυτή την μπίζνα, να μην εκπαιδεύουμε τον κόσμο με την αλήθεια και όχι με το ψέμα! Συγγνώμην αλλα λυπάμαι!
ΑπάντησηΔιαγραφήΝικ.Νικ.
Εγώ πάλι λυπάμαι που υπάρχουν επιστήμονες σαν αυτούς που αναφέρετε και άνθρωποι που ζούν στον πλανήτη γη το έτος 2020 και έχουν τέτοια άρνηση για την ύπαρξη της καλπάζουσας κλιματικής κρίσης. Μάλλον αγαπητέ ζείτε μια ζωή κλεισμένος στα τσιμέντα και έχει θολώσει η κρίση και η μνήμη σας. Όλοι θα πεισθούν στο τέλος, μα θα είναι αργά. Ήδη είναι αργά. Λυπάμαι πιο πολύ ειλικρινά.
ΔιαγραφήΔημήτρης ρ.
Νομίζω ότι στην πλειοψηφία της η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχτεί την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Φυσικά ακούγονται και υπερβολές που δεν θα έπρεπε, διότι έτσι δημιουργείται και η αμφιβολία στον κόσμο. Του τύπου, μήπως δεν έχουμε κλιματική αλλαγή τελικά και μας κοροϊδεύουν ή, εξυπηρετούν συμφέροντα κ.λ.π.;
ΔιαγραφήΩστόσο, από τη στιγμή που ο άνθρωπος κατέστρεψε σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον με τις δραστηριότητές του και σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, αλλά και σε μεγαλουπόλεις ανά τον πλανήτη ο αέρας είναι πια σχεδόν ακατάλληλος και επικίνδυνος, γιατί θεωρούμε απίθανο ότι μπορεί να διαταράξει με τον ίδιο τρόπο και το κλίμα;
Β. ΣΠ.
Eσεις αγαπητε Νικ Νικ ή ζειτε σε γυαλα ή ειστε 20αρης -30αρης. Δεν εξηγειται διαφορετικα .Αλλιως θα βλεπατε ακομα και το προφανες της ποσοτητας του χιονιου που βαινει συνεχως μειουμενο στη χωρα απο τη δεκαετια του 80-90 και μετα.
ΔιαγραφήΠράγματι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και την αντιλαμβανόμαστε είτε το χειμώνα με τους αναιμικούς χιονιάδες, είτε ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι, που έως τώρα η Ελλάδα μάλλον έχει υπάρξει τυχερή, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είτε στις μεταβατικές περιόδους με πιο βίαια φαινόμενα, συχνές πλημμύρες κλπ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμως, πάνω κάτω η ίδια κουβέντα γινόταν και τα πέτρινα χρόνια της δεκαετίας του 1990. Τότε, δε μιλούσαμε για κλιματική αλλαγή, αλλά για την τήξη των πάγων, την τρύπα του όζοντος κλπ. Εγώ προσωπικά πίστευα ότι αυτό που ξέραμε ως χειμώνες έως το 1992 δεν θα το ξαναβιώναμε αλλά ήρθε η επόμενη δεκαετία και με διέψευσε. Θυμάμαι το 2000 στην Αγγλία (που 2 χρόνια το καλύτερο χιόνι που είδα στα Midlands ήταν επιπέδου ...Ηφαιστίονα, κάτι εναλλαγές υγρού χιονιού με χιονόνερο δηλαδή) που τα ίδια έλεγαν οι Άγγλοι ότι παλιά χιόνιζε ενώ τώρα πια τίποτα, όπως και ο Τούρκος συγκάτοικος μου που μου έλεγε για τα χιόνια της Κωνσταντινούπολης όταν ήταν παιδί, ενώ πια δε χιόνιζε εύκολα και συχνά.
Χωρίς να υποτιμώ την κλιματική αλλαγή, και φυσικά χωρίς να είμαι απόλυτος αφού δεν είμαι ειδικός, πιστεύω ότι παίζει ρόλο και το μοτίβο της κάθε χρονιάς. Και ως παιδί θυμάμαι να χιονίζει πολύ καλά κάποιες χρονιές και άλλες χρονιές απλά να ψιλοχιονίζει στα βόρεια προάστια τουλάχιστον (με ένα ρυθμό χοντρικά μια χρονιά καλό χιόνι-μια χρονιά μέτριο), δεν ήταν δεδομένος ο χιονοχαμός πάντως. Φυσικά, τη δεκαετία του 2010 υπήρξαν και άθλιες χρονιές που τέτοιες δεν υπήρχαν στο παρελθόν (έχω μετρήσει 2 χρονιές χωρίς νιφάδα, κάτι αδιναόητο έως τότε), αλλά υπήρχαν και μια χαρά χρονιές με μέτρια πάντως χιόνια, αλλά συχνά. Όπως, επίσης, πιστεύω ότι είναι και θέμα τύχης. Ας πούμε, ο αυριανός χιονιάς της Τουρκίας, αν έσκαγε εδώ, που είναι καθαρά θέμα συγκυριών, δεν θα ανοίγαμε αυτή την κουβέντα. Πέρυσι, είχαμε πάλι αντίστοιχα χιονοεπεισόδια, απλώς ένα έκατσε καλύτερα και μείναμε ευχαριστημένοι (όχι όλοι, οκ, αλλά νομίζω το κέντρο της Αθήνας μπορεί να έγραφε στατιστικά 4 ημέρες χιονόπτωσης, αλλά σπανίως έστρωνε).
Αυτό που με προβληματίζει είναι αν πράγματι οι π.χ. φετινές ψυχρές εισβολές εξαϋλώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής (και τα μοντέλα δεν μπορούν να το αποκωδικοποιήσουν ακόμα γι αυτό και αποτυγχάνουν οικτρά) ή απλώς φέτος αυτή είναι η δυναμική τους.
Σε επίπεδο τοπικό πάντως, φέτος μετράω 6 ημέρες χιονόπτωσης στην περιοχή μου, που ως νούμερο μάλλον είναι πολύ κοντά σε αυτό που μας αντιστοιχεί, αλλά ως αποτέλεσμα είναι απλά ένα στατιστικό νούμερο άνευ σημασίας.
Κλείνοντας να πω ότι μακάρι, το υπόλοιπο του χειμώνα να μας διαψεύσει, τουλάχιστον στην Αττική, αφού σε ένα μεγάλο μέρος της χώρας η καιρική απραξία δεν αναπληρώνεται.