Μ. Παρασκευή και καιρός

Από την περίοδο των φοιτητικών μου χρόνων έρχονται αρκετές φορές στο νου μου οι σκηνές με τον αείμνηστο καθηγητή μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Γιώργο Λιβαδά να μας μιλάει για τον καιρό και τα περίεργά του. Ψηλός και ευθυτενής, με τα μακριά του χέρια διαρκώς σε κίνηση, συνεπαίρνονταν συχνά από τα λεγόμενά του. Σαν να ήταν χθες τον θυμάμαι να στυλώνει το βλέμμα του προς τη μια από τις δύο πίσω και πάνω γωνιές του αμφιθεάτρου και να μας εξηγεί γιατί τη Μ. Παρασκευή ο καιρός είναι συχνά μουντός ή βροχερός. Δεν περιοριζόταν στις φυσικές εξηγήσεις. Έλεγε και για την ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των χριστιανών πεποίθηση ότι η φύση θλίβεται μπροστά στο θείο πάθος. Τότε, η επιστήμη έκανε πίσω και μπροστά περνούσαν η λαογραφία, η φιλοσοφία και τα αιώνια υπαρξιακά ερωτήματα, στα οποία ο καθένας μας δίνει τις δικές του απαντήσεις.

Κάποιοι τις εξηγήσεις για τις βροχερές Μ. Παρασκευές τις βρήκαν έξω από την ατμόσφαιρα της Γης και συγκεκριμένα στις φάσεις της Σελήνης. Ως γνωστόν, το Πάσχα είναι κινητή εορτή και ο καθορισμός της ημερομηνίας του γίνεται με βάση την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία. Με αυτό το δεδομένο, η Μ. Παρασκευή, που προηγείται κατά δύο ημέρες του  Πάσχα, συνδέεται με τις φάσεις της Σελήνης. Το αδύνατο σημείο στο συλλογισμό αυτόν είναι ότι δεν συνδέονται οι φάσεις της Σελήνης με τον καιρό της Γης. Την εξήγηση τη μεταφέρω από το δεύτερο τόμο του βιβλίου ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ: «Το φεγγάρι δημιουργεί παλίρροια στην ατμόσφαιρα, αλλά τελικά οι μεταβολές στην ατμοσφαιρική πίεση και κατ’ επέκταση στα βαρομετρικά συστήματα που διαμορφώνουν τον καιρό στη γη είναι ανεπαίσθητες. Είναι ανόητο να πιστεύει κανείς ότι το φεγγάρι δημιουργεί ή εξαφανίζει βαρομετρικά χαμηλά ή ότι τα πηδαλιουχεί. Ούτε βέβαια υπάρχει σχέση μεταξύ των φάσεων του φεγγαριού και των αλλαγών του καιρού. Οι φάσεις του φεγγαριού είναι οι ίδιες για όλη τη γη, αλλά ο καιρός όχι. Επιπλέον, δεν υπάρχει επανάληψη του καιρού κάθε 28ημέρες. Με άλλα λόγια, το φεγγάρι και ο καιρός μπορεί τυχαία να αλλάζουν μαζί, αλλά η αλλαγή του φεγγαριού δεν αλλάζει τον καιρό».

Η Μ. Εβδομάδα είναι κινητή εβδομάδα η οποία κατά κανόνα πέφτει εντός του Απριλίου. Αν περιοριστούμε στην περίπτωση της Αθήνας, ο μέσος αριθμός ημερών βροχής στην πρωτεύουσα τον Απρίλιο είναι περίπου 9 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι συνήθως τη Μ. Εβδομάδα στην Αθήνα βρέχει 2 ημέρες. Αν όμως περιοριστούμε στην ημέρα της Μ. Παρασκευής, οι πιθανότητες βροχής μειώνονται σημαντικά. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του προσωπικού μου ημερολογίου: σε διάστημα 32 ετών (1984-2015) μόνο στα 10 από αυτά έβρεξε Μ. Παρασκευή στην Αθήνα. Αν προστεθεί και η μουντάδα του καιρού, η οποία είναι αυξημένη τον Απρίλιο λόγω των συχνών διελεύσεων από την περιοχή μας των σαχαριανών υφέσεων, ο αριθμός των «θλιμμένων» ημερών αυξάνεται, αλλά όχι αδικαιολόγητα.

Στον τρίτο τόμο του βιβλίου ΚΑΙΡΟΣ, Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ γράφω για το θέμα: «Ορισμένοι θεωρούν ότι στις περιπτώσεις πάνδημων δεήσεων ή έντονης συναισθηματικής φόρτισης μεγάλου πλήθους ανθρώπων μπορούν να δημιουργηθούν σύννεφα που θα φέρουν τη βροχή. Το γεγονός αυτό το αποδίδουν είτε σε θεϊκή παρέμβαση είτε στην επίδρα­ση των ανθρώπινων δονήσεων πάνω στη φύση, χωρίς στη δεύτερη περίπτω­ση να είναι σε θέση να δώσουν περισσότερες εξηγήσεις». Συμπληρώνοντας τα παραπάνω, θέλω να πω ότι είναι λάθος να αναζητούμε τη θεϊκή παρέμβαση στο βροχερό ή μουντό καιρό της Μ. Παρασκευής ή να πιστεύουμε ότι οι ανθρώπινες δονήσεις πάνω στη φύση προκαλούν βροχές.  

Καλή Ανάσταση, φιλοι μου