Μήπως τα μελτέμια ξέμειναν από BTU ψύξης;

Ορισμένες φορές έχεις την αίσθηση ότι τα μελτέμια δεν δροσίζουν πολύ, λειτουργώντας περισσότερο ως ανεμιστήρες και λιγότερο ως  κλιματιστικά. Αυτό φαίνεται περισσότερο στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου όταν  ο άνεμος είναι Α-ΒΑ και διερχόμενος από τα υψίπεδα  της Μικράς Ασίας θερμαίνεται διαβατικά. Υπάρχει βέβαια και η αδιαβατική θέρμανση, αφού ο άνεμος αυτός σε ορισμένες περιοχές λειτουργεί ως κατεβατός άνεμος.  Όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμα και στις λοιπές εκτός του ανατολικού Αιγαίου περιοχές η αίσθηση δροσιάς είναι ασθενέστερη, επειδή η διαδρομή του συγκεκριμένου ανέμου πάνω από το υγρό και κρύο Αιγαίο είναι μικρή. 

Ως εδώ πάμε καλά, αλλά τι γίνεται όταν και τα Β-ΒΑ μελτέμια δεν μπορούν να δροσίσουν καλά, όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει τις τελευταίες μέρες; Πριν προχωρήσουμε να πούμε ότι την όποια διαφορά της δροσιάς δεν είναι εύκολο να την ανιχνεύσουμε στις Κυκλάδες ή τη Β. Κρήτη για προφανείς λόγους. Είναι σαν να ψάχνουμε στην τροπική ζώνη αποδείξεις για την κλιματική αλλαγή!

Τα μελτέμια δεν είναι τίποτε άλλο παρά ροή ψυχρού βαρύ αέρα που ξεχύνεται από το βορρά για να καλύψει το κενό που αφήνει ο ανερχόμενος στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου θερμός και ως εκ τούτου μικρότερης πυκνότητας αέρας. Όμως, ακόμα και όταν ο αέρας που κατεβαίνει από τα Β. Βαλκάνια, και τη Μαύρη Θάλασσα δεν είναι πολύ ψυχρός, ο μηχανισμός λειτουργεί. Απλά, στις περιπτώσεις αυτές τα «BTU ψύξης του» είναι χαμηλά. Αυτό συμβαίνει τις τελευταίες μέρες που στις περιοχές που βρίσκονται Β-ΒΑ της χώρας μας οι θερμοκρασίες  των αέριων μαζών της χαμηλής τροπόσφαιρας είναι  σχεδόν όσο εκείνες της Α-ΒΑ Ελλάδας. 

Ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς μετεωρολόγους και κλιματολόγους είναι το εάν  και κατά πόσο θα επηρεαστούν τα μελτέμια με την ατμόσφαιρα να γίνεται όλο και πιο θερμή. Ο ομότιμος καθηγητής μετεωρολογίας Διονύσιος Μεταξάς σε σχετική μελέτη του (The interannual variability of the Etesian frequency as a atmospheric circulation anomalies. Hellenic  Meteor.  Soc., 2,   30-40, 1977) είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τις ψυχρές κλιματικές περιόδους οι Ετησίες τείνουν να είναι ισχυρότεροι, να καλύπτουν μεγαλύτερη έκταση και να πνέουν για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους σε σχέση με τους Ετησίες των θερμότερων κλιματικών περιόδων. Τα στοιχεία που έχουμε σήμερα επιβεβαιώνουν τον πανεπιστημιακό δάσκαλο. Πόσο συχνά θα βρίσκονται αρκούντως ψυχρές αέριες μάζες στα Β. Βαλκάνια, τη Μαύρη Θάλασσα ή και σε περιοχές λίγο βορειότερες από αυτές με την τάση μετατόπισης της ζώνης των υποτροπικών πιέσεων προς μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη;