Κλέφτης νεφών

Η ιστορία της τροποποίησης του καιρού με εικόνες

Την περασμένη Δευτέρα (2/7) το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων ISNA μετέδωσε ότι ο ταξίαρχος Γολάμ Ρεζά Τζαλαλί, διοικητής της ιρανικής αντιαεροπορικής άμυνας, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι κλέβει τα σύννεφα για να εμποδίσει να πέσει βροχή ή χιόνι στο Ιράν. Ο διευθυντής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της ίδιας χώρας Αχάντ Βαζιφέ πήρε αποστάσεις από τον συμπατριώτη του δηλώνοντας ότι «ενδεχομένως ο  στρατηγός Τζαλαλί να έχει ντοκουμέντα για το θέμα αυτό, τα οποία δεν γνωρίζω. Όμως στη βάση των μετεωρολογικών γνώσεων, δεν είναι δυνατόν μια χώρα να κλέβει χιόνι ή σύννεφα από μια άλλη χώρα».

Προφανώς, για την ξηρασία που πλήττει το Ιράν υπεύθυνο  δεν είναι το Ισραήλ. Άλλος κλέβει τα σύννεφα όχι μόνο από τη χώρα των Τζαλαλί και Βαζιφέ αλλά και από πολλές άλλες χώρες. Για αυτόν τον κλέφτη, που ονομάζεται κλιματική αλλαγή, ευθύνη φέρουμε όλοι μας. 

Για τις προσπάθειες που έχουν κάνει την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου οι υπερδυνάμεις του πλανήτη να ελέγξουν τον καιρό και το κλίμα της Γης, τη Συνθήκη Απαγόρευσης του Περιβαλλοντικού Πολέμου που υπεγράφη το 1977 στη Γενεύη και για το κατά πόσο είναι εφικτή η τροποποίηση του καιρού για εμπορικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς έχω αφιερώσει πολλές σελίδες στον τρίτο τόμο της τριλογίας μου «Καιρός, ο Γιος της Γης και του Ήλιου». Στο σημερινό άρθρο σκέφθηκα να δούμε πιο αναλυτικά τη νομική πλευρά του θέματος που ως ένα βαθμό είναι η ίδια είτε πρόκειται για δύο κράτη είτε για πολίτες του ίδιου κράτους με αντικρουόμενα συμφέροντα στις εμπορικές επιχειρήσεις τροποποίησης καιρού που γίνονται στην περιοχή τους. Ακόμα και στη χώρα μας δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι με τις επιχειρήσεις αντιχαλαζιακής προστασίας που διεξάγονται σε περιοχές της Μακεδονίας στερούνται τα χωράφια τους τις βροχές που θα έπεφταν αν δεν γίνονταν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις. 

Ξεκινάμε με την υπόθεση ότι ένας πολίτης έχει δικαίωμα να έχει φυσικό καιρό και ότι όταν υφίσταται ζημιές από αθέλητες επιπτώσεις των επιχειρήσεων τροποποίησης του καιρού, έχει το δικαίωμα να ζητήσει αποζημίω­ση από τις εταιρείες που εκτελούν το συγκεκριμένο έργο. Το ερώτημα που τίθεται στην περίπτωση αυτή είναι αν οι πιθανότητες καταδίκης των εταιρειών από το δικαστήριο στο οποίο θα κατέφευγε ο πολίτης είναι μεγάλες. Η απάντηση είναι αρνητική. Για να υπάρξει καταδικαστική απόφαση, πρέπει ο ενάγων να αποδεί­ξει ότι οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή του επηρεάστηκαν από τις επιχειρήσεις τροποποίησης καιρού. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, διότι κανείς δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις πολύπλοκες φυσικές διεργασίες της ατμόσφαιρας και να εξακριβώσει αν και σε ποιο βαθμό αυτές επηρεάστηκαν από τις συγκεκριμένες ανθρώπινες επεμβάσεις. Έτσι, η φυσική ανομοιομορφία στην κατανομή των μετεωρολογικών στοιχείων, την οποία συνήθως επικαλούνται οι εναγόμενοι στο δικαστήριο, είναι πολύ δύσκολο να αγνοηθεί από αυτό. 

Υπάρχει ακόμα και ένα άλλο θέμα επιστημονικής φύσεως για το οποίο κα­λούνται συχνά να καταθέσουν στα δικαστήρια ως μάρτυρες μετεωρολόγοι, φυ­σικοί της ατμόσφαιρας και άλλοι ειδικοί επιστήμονες: «Το νερό που παίρνουμε με τη σπορά των νεφών μήπως το κλέβουμε από κάποιον άλλον;». Θυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι με τη σπορά των νεφών επιδιώκουμε βασικά να πάρουμε όσο μεγαλύτερες ποσότητες νερού μπορούμε από το νερό που περιέχεται σε αυτά με τη μορφή υδροσταγονιδίων ή παγοκρυστάλλων. Στην περίπτωση της δυναμικής εμφύτευσης των σωρειτών, προσπαθούμε επιπλέον να εκμεταλλευθούμε και τους υδρατμούς που υπάρχουν στο περιβάλλον τους. Με βάση αυτά, οι ειδικοί δεν μπορούν να είναι κατηγορηματικοί και στην ερώτηση που τέθηκε παραπάνω συνήθως δίνουν την ακόλουθη απάντηση: «Οι επιπλέον ποσότητες νερού που μπορούν να πάρουν με τις παρεμβάσεις τους οι τροποποιητές του καιρού δεν είναι βέβαιο ότι θα έπεφταν με φυσικές διαδικασίες σε μια γειτονική περιοχή». Έτσι, σε έναν αγρότη που ισχυρίζεται ότι με την πρόκληση τεχνητής βροχής σε μια περι­οχή που βρίσκεται κοντά στα κτήματά του ή με τις αντιχαλαζιακές επιχειρήσεις στερήθηκαν τη φυσική βροχή οι δικές του καλλιέργειες, η απάντηση είναι ότι αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί. Ανά­λογη είναι η απάντηση και προς εκείνους που παραπονιούνται ότι με τη σπορά νεφών στις προσήνεμες περιοχές μιας οροσειράς προκαλείται ανομβρία ή λίβας στις υπήνεμες περιοχές της.