Το χρέος των απόδημων Κονιτσιωτών προς τη γενέτειρά τους

Πηγή: http://www.konitsa.gr

Ένας Αμερικανός συγγραφέας, νομίζω ότι ήταν ο Τζον Στάινμπεκ (ο συγγραφέας των έργων «Τα σταφύλια της οργής» και «Άνθρωποι και ποντίκια»), έγραψε ότι πατρίδα είναι τρία πράγματα: οι τάφοι, τα σπίτια και τα παιδιά. Οι τάφοι παραπέμπουν στο παρελθόν, τα σπίτια  εκπροσωπούν το παρόν και τα παιδιά δείχνουν το μέλλον. Το παρελθόν είναι οι ρίζες μας και όπως τα δένδρα δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτές έτσι και εμείς δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς να γνωρίζουμε από που ξεκινήσαμε. 



Το να έχεις ρίζες είναι ίσως η πιο σημαντική και η πιο παραγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής. Από την αντίθετη πλευρά, όταν ένα έθνος βρίσκεται σε πτώση, όταν μια κοινωνία καταρρέει, μια κοινή παράμετρος βρίσκεται πάντα: έχουν ξεχάσει από πού έρχονται. Έχουν χάσει την επαφή με αυτό που τους ένωνε στην αρχή. Αν θελήσουμε να δούμε τι ακριβώς μας συνδέει με το παρελθόν θα βρούμε τη γλώσσα μας, την πίστη των πατεράδων μας, την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας, τα ήθη και έθιμά μας, τα δημοτικά μας τραγούδια, τη λεβεντιά και το φιλότιμό μας.

Αναφορικά με το παρόν που ζούμε, βλέπουμε ότι ο κόσμος κινείται σε αχαρτογράφητα νερά. Η τεχνολογία καλπάζει, αλλά η ανθρωπότητα στερείται ενός κώδικα ηθικής που θα διασφαλίζει τη χρήση της με γνώμονα το κοινό συμφέρον. Για παράδειγμα, η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη, πέρα από τα θετικά, είναι βέβαιο ότι θα μας στοιχίσουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Παράλληλα, βλέπουμε όλο και πιο καθαρά ότι η πολιτική και οι πολιτικοί έχουν υποστεί δεινή ήττα από τις αγορές που καθορίζουν τη μοίρα λαών και ανθρώπων. Σε εθνικό επίπεδο η χώρα μας αντιμετωπίζει εδώ και αρκετά χρόνια κρίση που δυστυχώς δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι κρίση αξιών, όμοια της οποίας δεν είχε ως τώρα περάσει ο ελληνικός λαός. Για αυτόν ακριβώς το λόγο δεν είναι εύκολο να βγούμε γρήγορα από αυτήν. Κατά τη γνώμη μου, η μόνη λύση για το γρήγορο ξεπέρασμα της κρίσης είναι η συνεννόηση και η συνεργασία, διαδικασίες όμως όχι και τόσο οικείες στους Έλληνες όλων των βαθμίδων της δημόσιας διοίκησης: από το Εθνικό Κοινοβούλιο ως τα Δημοτικά Συμβούλια. Η ευθύνη βαραίνει όλους μας κατά το μέτρο που αναλογεί στον καθένα μας.

Με αυτά τα δεδομένα το μέλλον φαίνεται δυσοίωνο. Τα παιδιά μας έχουν καλύτερη μόρφωση και περισσότερα προσόντα από εμάς τους παλαιότερους, αλλά δεν έχουν τις ευκαιρίες που είχαμε εμείς. Τα περισσότερα από αυτά, χωρίς δουλειά ή με υποαπασχόληση, βλέπουν τα παραγωγικά τους χρόνια να περνούν ανεκμετάλλευτα και πολλά εγκαταλείπουν για λίγο ή για πολύ την πατρίδα τους, αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Πριν από λίγο καιρό γνωστός ηθοποιός δήλωσε ότι οι νέοι που ξενιτεύονται για δουλειά διαπράττουν κάποιου είδους προδοσία, αλλά δεν είπε τι έχουμε κάνει όλοι εμείς για να κρατήσουμε αυτά τα παιδιά στον τόπο που γεννήθηκαν.

Στην επαρχία μας οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι έχουν ήδη αναζητήσει δουλειά ως μετανάστες στο εσωτερικό ή το εξωτερικό της χώρας, αλλά και πολλοί από εκείνους που δεν ήθελαν ή δεν μπόρεσαν να φύγουν αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Μαγική συνταγή για να αντιστραφεί η θλιβερή εικόνα της ερήμωσης των χωριών μας δεν υπάρχει. Ωστόσο, ελπίδα για την ανάσχεση της φθίνουσας πορείας υπάρχει. Σε αυτή την προσπάθεια η επαρχία μας έχει ανάγκη τη βοήθεια όλων των παιδιών της. Εδώ και αρκετά χρόνια, οι δημοτικοί άρχοντες συνεργάζονται για το θέμα αυτό με τους Συλλόγους και τις Αδελφότητες της επαρχίας μας. Τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας σε θέματα πολιτιστικών εκδηλώσεων είναι θετικά, αλλά δεν πρέπει να μείνουμε μόνο σε αυτά.

Η εξειδίκευση των δράσεων για την ανάπτυξη της επαρχίας μας δεν αποτελεί αντικείμενο της ομιλίας μου ούτε είμαι ο πιο ειδικός να μιλήσω για αυτές τις δράσεις. Όμως, θα πω δύο λόγια για τον τρόπο που η συνεργασία των απόδημων Κονιτσιωτών με το Δήμο και τους μόνιμους κατοίκους της επαρχίας μας μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να υπάρχει από μεν τους απόδημους υπεροψία από δε τους ντόπιους καχυποψία. Εμείς, οι απόδημοι Κονιτσιώτες, μπορούμε να καταθέτουμε καινοτόμες προτάσεις και ιδέες που πρέπει να συζητιούνται, αλλά οι δημοτικοί άρχοντες και οι μόνιμοι κάτοικου αυτού του τόπου είναι εκείνοι που με την εμπειρία τους θα κρίνουν τις προτάσεις μας και θα μας πληροφορούν αν και γιατί στο παρελθόν παρόμοιες προτάσεις απέτυχαν ή δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Για την κατάρτιση ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης της περιοχής η γνώμη των Κονιτσιωτών της Διασποράς που έχουν τις αναγκαίες κατά περίπτωση γνώσεις είναι εξαιρετικά χρήσιμη, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για την επίλυση των καθημερινών προβλημάτων του Δήμου και την ανάληψη μικρών δράσεων που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων της περιοχής.

Αγαπητοί μου φίλοι, εμείς οι απόδημοι Κονιτσιώτες, ανεξάρτητα αν πολλοί από εμάς αισθανόμαστε όχι μετανάστες αλλά ξενιτεμένοι που κάποια στιγμή θα επιστρέψουμε μόνιμα στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, έχουμε υποχρέωση να αποδείξουμε έμπρακτα την αγάπη προς τη γενέτειρά μας. 

Ειδικότερα:  

-Έχουμε χρέος απέναντι σε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους να ελευθερώσουν αυτόν τον τόπο. Ο πατέρας μου κι εγώ γεννηθήκαμε ελεύθεροι, αλλά όχι και ο παππούς μου.

-Έχουμε χρέος σε εκείνους που σε δύσκολα χρόνια έδωσαν τη ζωή τους να κρατήσουν ελεύθερο αυτόν τον τόπο.

-Έχουμε χρέος προς τους Μητροπολίτες και τους απλούς ιερείς αυτού του τόπου που διαχρονικά πασχίζουν να κρατήσουν άσβηστη την πίστη μας, να συνδράμουν τους αναξιοπαθούντες και να κρατούν ανοιχτές τις εκκλησίες της επαρχίας μας.

-Έχουμε χρέος προς τους δημοτικούς άρχοντες εκείνους που έδωσαν περιουσίες και ανάλωσαν τη ζωή τους για να βοηθήσουν αυτόν τον τόπο και τους κατοίκους του. Θα αναφέρω τους αείμνηστους Κώστα Ρούση, Σπύρο Γκότζο, Βασίλη Τσιαλιαμάνη, και Γιάννη Λυμπερόπουλο που δεν βρίσκονται πια μαζί μας, αλλά θα ήταν παράλειψη να μην συμπεριλάβω όλους τους Κονιτσιώτες, ζώντες και τεθνεώτες, οι οποίοι από διάφορα πόστα προσπάθησαν, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, να  αλλάξουν προς το καλύτερο την εικόνα της επαρχίας μας.

-Έχουμε χρέος προς τον ιερό τούτο τόπο, στον οποίο είδαμε για πρώτη φορά το φως του ήλιου. Η δύναμη των βουνών, τα θεϊκά μας ποτάμια και αυτή η στέρφα ηπειρωτική γη ήταν αυτά που διαμόρφωσαν το χαρακτήρα μας και μας έκανα καλύτερους ανθρώπους.

-Έχουμε χρέος προς τους ξενομερίτες δασκάλους και καθηγητές μας που μας έμαθαν γράμματα και αγάπησαν τόσο πολύ αυτόν τον τόπο που τον έκαναν δεύτερη πατρίδα τους.

-Έχουμε χρέος προς τους μόνιμους κατοίκους της περιοχής μας που με δυσκολία κρατούν ζωντανή την επαρχία μας. Τους απλούς ανθρώπους στα χωριά μας που κρατούν ανοιχτό ένα καφενείο με δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος. Ένα καφενείο σε ένα μικρό χωριό δεν είναι απλά μια αίθουσα ψυχαγωγίας ή ένα μέρος από το οποίο μπορεί κάποιος να προμηθευτεί κάποια είδη πρώτης ανάγκης. Είναι μια μικρή Εκκλησία του Δήμου. 
  

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες μου, μια Δανέζα συγγραφέας έγραψε επί λέξει: «Έχω την αίσθηση ότι όπου κι αν βρίσκομαι στο μέλλον, θα αναρωτιέμαι πάντα αν βρέχει στο Νγκονγκ». Εγώ, επί 40 χρόνια αναρωτιόμουνα, και ώσπου να πεθάνω πάντα θα αναρωτιέμαι, αν βρέχει στη Κόνιτσα. Και αυτό βέβαια όχι μόνο στα στενά πλαίσια του επαγγέλματός μου. Για μένα αυτή η μικρή πόλη, αυτός ο ουρανός της είναι ένας καθρέφτης, ο μοναδικός καθρέφτης, όπου μπορώ να δω τον εαυτό μου πολύ καθαρά, έτσι όπως πραγματικά είναι.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Απόσπασμα από την ομιλία του Δημήτρη Ζιακόπουλου στις 19-8-2018 στο Δημαρχείο της Κόνιτσας στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Νόστιμον  Ήμαρ»  του Δήμου προς τιμή των απόδημων Κονιτσιωτών.