Η απρόσμενη χιονόπτωση των Ιωαννίνων

Οι λεγόμενες λίμνες ψυχρού αέρα (cold-air pools) είναι περιοχές μικρής κλίμακας ψυχρού -διά της εξατμίσεως- καθοδικού αέρα που απλώνεται στην επιφάνεια του εδάφους κάτω από σωρειτόμορφα σύννεφα. Το πέρασμα μιας λίμνης ψυχρού αέρα λίγα λεπτά πριν από τον υετό σχετίζεται με την ταχεία μείωση της θερμοκρασίας του αέρα, τη γρήγορη αύξηση της πίεσης του αέρα και τη σημαντική αύξηση της ταχύτητας του ανέμου. Η ανύψωση του αέρα στην άκρη της ψυχρής λίμνης (βλέπε δεύτερο σχήμα) οδηγεί συχνά στη δημιουργία νέου κυττάρου (καταιγίδας). 

26 σχόλια:

  1. Στην πυρά, λοιπόν, χρυσοπληρωμένα μοντέλα και μετεωρολόγοι που δεν μπόρεσαν να προβλέψουν το φαινόμενο. Βγάλτε από τα μπαούλα τα «Φαινόμενα και Διοσημεία» του Αράτου, τα «Βροντολόγια», τα «Γεωπονικά» του Κασσιανού Βάσσου, το «Γεωπονικόν» του μοναχού Αγαπίου του Κρητός, τους «Κανόνες του Βοσκού του Μπάνμπουρι για την Πρόβλεψη των Αλλαγών του Καιρού, Βασισμένοι στην Εμπειρία Σαράντα Ετών», τους Καζαμίες και τα Μερομήνια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εντάξει κ. Ζιακόπουλε, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι τα μοντέλα δεν κάνουν και τα λάθη τους, κάτι που πρέπει να οδηγήσει στη βελτίωση τους. Το ίδιο ισχύει για όλα στη ζωή. Εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Και δεν αναφέρομαι στη χιονόπτωση των Ιωαννίνων, όσο στις ελάχιστες βροχές που είχαμε τελικά στην Αττική (4-6 χιλιοστά κατά μέσο όρο, με top τα 8,8mnm στην Πάρνηθα, ενώ 7mm έπεσαν στη Μεταμόρφωση). Κι όλα αυτά μεταμεσονύκτια.

      Τα μοντέλα έδειχναν βροχές και καταιγίδες μέχρι το μεσημέρι - απόγευμα της Πέμπτης 17/2 και τα φαινόμενα στο μεγαλύτερο μέρος του νομού έχουν παύσει από τα ξημερώματα. Και είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερο από μία βδομάδα που πέφτουν έξω μετά τις βροχές της περασμένης Κυριακής 13/2 που δεν ήρθαν ποτέ στην Αττική.

      Το ότι η επιστήμη δεν έχει αυτή τη στιγμή κάτι καλύτερο από τα προγνωστικά μοντέλα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποτελούν και πανάκεια. Η αμφισβήτηση οδηγεί στη γνώση.
      Β. ΣΠ.

      Διαγραφή
    2. Θα αργήσουμε πολύ να προσομοιώσουμε με την ακρίβεια που πρέπει τη γέννηση, τη ζωή και το θάνατο ενός σωρειτομελανία και κατ' επέκταση τον υετό που προέρχεται από τα σωρειτόμορφα νέφη.
      Όσο για τα μοντέλα, πραγματικά εκπλήσσομαι με τη στάση πολλών από εσάς. Η αριθμητική πρόγνωση του καιρού έχει ζωή μερικών δεκαετιών και έχει βγάλει τη επιχειρησιακή μετεωρολογία από την ανυποληψία. Φοβάμαι πως οι πέραν κάθε επιστημονικής δεοντολογίας και πραγματικότητας απαιτήσεις ορισμένων που διαχέονται στο σύνολο της κοινωνίας και η αδιόρθωτη νοοτροπία των «τελάληδων» θα ξαναβάλουν τη μετεωρολογία στην ανυποληψία

      Διαγραφή
    3. Νομίζω, δάσκαλε,ότι αυτό δεν θα καταστεί δυνατόν να γίνει με μεγάλη(πλήρη ίσως)ακρίβεια ποτέ,λόγω της φύσεως του προσομοιουμένου.Ασε που τότε θα έχανε ένα κομμάτι από τη γοητεία της αυτή η επιστήμη.Κατά τα άλλα βεβαίως και δεν πυροβολώ τα μοντέλα.===========Π.Α.

      Υ.γ.Αλήθεια ,πώς θα νιώθαμε να επιτυγχανόταν με ακρίβεια η προσομοίωση της γέννησης,της ζωής και του θανάτου,πλην του βιαίου, ενός εκάστου εξ ημών?!.

      Διαγραφή
    4. Γιατί ήταν ανυπόληπτη τις προηγούμενες δεκαετίες (80'ς, 90'ς) η μετεωρολογία; Μια χαρά ήταν. Απλά ο χρονικός ορίζοντας των προγνώσεων περιοριζόταν στις 2-3 μέρες. Τα μοντέλα αύξησαν αυτό το διάστημα και έκαναν πολύ πιο εύκολη τη δουλειά του μετεωρολόγου, που πριν σχεδίαζε μόνος του τις κινήσεις των βαρομετρικών συστημάτων πάνω στους χάρτες, λαμβάνοντας υπ' όψιν του την αρχική κατάσταση της ατμόσφαιρας μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ωστόσο, αυτό δεν είναι το τέλος της διαδρομής. Στην πορεία τα μοντέλα θα εξελιχθούν και θα βελτιωθούν και θα γίνουν ακόμα πιο ακριβή. Αν αφεθούν στο επίπεδο που είναι τώρα, δεν θα έχει συντελεστεί πρόοδος.

      Τα γράφω λίγο απλοϊκά, μην κατέχοντας το αντικείμενο, αλλά νομίζω γίνεται αντιληπτό το νόημα, δηλαδή, ότι η (κάθε) επιστήμη είναι μία συνεχής αναζήτηση. Όσο για τους "τελάληδες", ακόμα κι αυτοί καμιά φορά πέφτουν "θύματα" του ότι τα μοντέλα θεωρούνται πανάκεια και δεν προσπαθούν απαραίτητα να καρπωθούν τα εύσημα της πρωτιάς στην όποια πρόγνωση.
      Β. ΣΠ.
      Β. ΣΠ.

      Διαγραφή
  2. Αυτή είναι η μαγεία του καιρού και οι φίλοι Ηπειρώτες πιστεύω το χάρηκαν περισσότερο.Να λοιπόν ένα ωραίο θέμα βγάλει από τα κιτάπια ο δάσκαλος..χιονοπτώσεις που δεν είχαν προβλεφθεί και ήρθαν στο ξαφνικό εννοώ για πεδινα!Καλό βράδυ από Χαλκιδα.Γιαννης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κατι ανάλογο έγινε κάποιες φορές και στη ΔΒΔ Θεσσαλία,με εκπλήξεις στα υψόμετρα χιονόπτωσης να φτάνουν εως τον κάμπο της Καλαμπάκας.
    Δεν ξέρω αν είναι η ίδια περίπτωση ή ίδια αιτία.Ολα εξηγούνται.
    Γιώργος πεδινά Τρίκαλα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μα και σαφώς ,δάσκαλε, πρόκειται περί σημείου Διός. "Όπου θεός βούλεται,νικάται φύσεως τάξις".Τι να λέμε τώρα.......!.=====Π.Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μετανοείτε...!!!!εκτός από την φυσικά πάντως υπάρχει και η ....μεταφυσική...ετσι όπως πάμε...αυτά τα βιβλία θα ανοιγουμε...!.."θωμάς"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Να ξέρετε πως τίποτα δεν είναι αδύνατο σέ αυτή τή ζωή!Εκεί που νομίζεις πως όλα έχουν τελειώσει εκεί είναι που όλα αρχίζουν! Σάς το λέω με βεβαιότητα (Νίκος Ξυλούρης)🙂 Σταύρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ώστε έτσι λοιπόν!
    Ευχαριστούμε πολύ για την επεξήγηση δάσκαλε.
    Τέτοια μικρής κλίμακας και της τελευταίας στιγμής παραγόμενα φαινόμενα είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν.
    Όπως και να έχει χαίρομαι με τη χαρά των Ηπειρωτών έστω αν ήταν και λίγη η ώρα.
    Άλλωστε η Τ850 δεν αστειεύεται και ήδη η θερμοκρασία μετά την παύση των φαινομένων έχει παρουσιάσει άνοδο και στην Ήπειρο.

    Όσο για την κρίση κάποιων προς προγνώστες και μοντέλα πού κοιτούν ένα σωρό άλλα πράγματα εκτός από την μετεωρολογία,ένα έχω να πω και το βιώνω και ο ίδιος τα τελευταία χρόνια.
    Θέλει πολλά κότσια και πολλή υπομονή γιά να μπορέσει κάποιος να εντρυφήσει σε βάθος τούς κανόνες της φύσης και τού κλίματος.
    Ειδικά η επεξήγηση τού κάθε μέρους της κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας και στο πως ακριβώς αυτή λειτουργεί,θέλει πολλά καντάρια γνώσεις.
    Προσωπικά και παρόλη την έντονη σχετικά ενασχόλησή μού με τον καιρό(χόμπι) νιώθω πως ακόμη δε γνωρίζω τίποτα!
    Καλά είναι τα μερομήνια και οι Καζαμίες,όμως εκτιμώ ότι ένας σεβασμός προς τούς σοβαρούς εκπροσώπους της μετεωρολογίας επιβάλλεται.

    Καλό ξημέρωμα(διόλου άσχημα τα 15mm πού πήραμε).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο Δάσκαλος αναλύει και την αιτία του εκάστοτε (απρόσμενου) καιρικού φαινομένου αλλά δίνει και την εξήγηση όμορφα και απλά με συνοδεία φωτογραφίας. Οι μαθητές σας κύριε ζιακόπουλε σας ευγνωμονούν! Καληνύχτα και καλό ξημέρωμα σε όλους. Φραγκίσκος από παλαιό Φάληρο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δάσκαλε άλλη μία ερώτηση ή όποια ταυτίζεται με την απάντηση πού μας δώσατε.
    Η σημερινή χιονόπτωση στην ημιορεινή Ήπειρο ήταν με τη μορφή καταιγίδας όπως και γενικά όλη η "μπούκα" τού μετώπου.
    Μήπως η σημερινή καταιγίδα έμοιαζε πολύ με τις γνωστές τού καλοκαιριού όπου έχουμε έντονα καθοδικά ρεύματα και οι θερμοκρασίες όπως γνωρίζουμε πέφτουν μέχρι και 12 βαθμούς σε λίγη ώρα?
    Άλλωστε εμφανίστηκε εάν δε κάνω λάθος ισχυρό cape εκείνες τις ώρες στην περιοχή.
    Θα μπορούσε και αυτός να είναι ένας παράγοντας(εάν συνέβη) πού εξηγεί το γεγονός και πού συμβαίνει πολλές φορές άνοιξη καλοκαίρι ανεξαρτήτου Τ850.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό ακριβώς συνέβη, Φώτη.
      Ανεξάρτητα από το αν κάποιος είναι επαγγελματίας ή ερασιτέχνης Μετεωρολόγος, θα πρέπει να γνωρίζει τις κλίμακες των μετεωρολογικών φαινομένων. Χθες, στα Γιάννενα, είχαμε χιόνι από ένα μικρής κλίμακας φαινόμενο στο οποίο πρωταγωνίστησαν οι καταιγίδες. Δεν είχαμε το αντίστοιχο μεγάλης κλίμακας φαινόμενο στο οποίο χιονίζει με μελανοστρώματα ή παχιά υψιστρώματα και οι θερμοκρασίες στη χαμηλή τροπόσφαιρα (π.χ. στη στάθμη των 850 hPa) είναι ο σημαντικός παράγοντας. Την ώρα που στα Γιάννενα χιόνιζε, στην Κόνιτσα σημειώνονταν χιονόνερο με 1 με 2 βαθμούς υψηλότερη θερμοκρασία και στη Δ. Μακεδονία έβρεχε με θερμοκρασίες 6 ή 8 βαθμών.
      Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ η συγκεκριμένη περίπτωση είναι γνωστή: «Τα νέφη επιδρούν στο περιβάλλον παράγοντας βαρυτικά κύματα (gravity waves), τα οποία είναι παρόμοια με τα κύματα που δημιουργεί μια πέτρα που πέφτει στο νερό, και λίμνες ψυχρού αέρα ή ψυχρές λίμνες (cold pools) κάτω από τη βάση τους (σωρειτόμορφα νέφη)» (Καιρός, ο Γιος της Γης και του Ήλιου, τόμος τρίτος).
      Καλημέρα σε όλους.

      Διαγραφή
    2. Κύριε Ζιακόπουλε καλημέρα σας.
      Εύστοχη η ανάλυσή σας. Πρόκειται για τοπικό φαινόμενο το οποίο σε καμία περίπτωση δε μπορεί να δικαιολογηθεί (και να προβλεφθεί) βάσει των συνοπτικής κλίμακας παραμέτρων της ατμόσφαιρας, οι οποίες ήταν απαγορευτικές για μεγάλης κλίμακας χιονόπτωση ακόμα και σε μεγαλύτερα υψόμετρα από αυτά της πόλης των Ιωαννίνων. Δεν είναι πρωτοφανές, αλλά είναι σπάνιο και δεν είναι προγνώσιμο μέσω των αριθμητικών μοντέλων τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας. Ο ρόλος της καταιγίδας ήταν καθοριστικός σε αυτή την περίπτωση. Νομίζω ότι ως μετεωρολόγοι οφείλουμε να "εκπαιδεύσουμε" τον κόσμο για το ποιες είναι οι δυνατότητες της πρόγνωσης του καιρού και τι όρια έχει. Εσείς το κάνετε συνεχώς. Δυστυχώς όμως ο κόσμος ακούει και βλέπει καθημερινά στα μέσα ενημέρωσης και ανθρώπους οι οποίοι προβλέπουν λεπτομέρειες του καιρού για βδομάδες μετά ή με ακρίβεια λεπτού και τετραγωνικού μέτρου. Καλή συνέχεια στην εξαιρετική δουλειά σας! Χρήστος

      Διαγραφή
    3. Ευχαριστώ τους φίλους από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για τη συνδρομή τους.

      Διαγραφή
    4. Ευχαριστώ για την επιβεβαίωση δάσκαλε.
      Από εδώ και πέρα και με τον ερχομό της άνοιξης θα πρέπει να προσέχουμε και αυτές τις παραμέτρους.
      Θα το ψάξω κι άλλο.

      Διαγραφή
  10. Μια τόσο μικρής κλίμακας, τοπική και απρόβλεπτη χιονοπτωση, δεν μειώνει ούτε στο ελάχιστο την αξία ή την υπόληψη της μετεωρολογίας λόγω μη πρόγνωσής της. Αντίθετα υπάρχουν περιπτώσεις που πραγματικά άλλα περιμένει κάποιος στον καιρό ακούγοντας τις προβλέψεις και άλλα συμβαίνουν.Συνέβαινε παλαιότερα αρκετά συχνά, όσον αφορά επερχόμενες χιονοπτωσεις εδώ στα Β.Α,ευτυχώς δεν επαναλήφθηκε φέτος ή συχνότερα σε (χονδροειδείς) τηλεοπτικές προγνώσεις για "βροχές και καταιγίδες".Β.Α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Καλημέρα σε όλους.
    Στο παρελθόν, οι πηγές ενημέρωσης ήταν απειροελάχιστες, για να μην πω μία (ΕΜΥ).
    Τώρα, υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες από ερασιτέχνες, οι οποίοι όμως δεν έχουν τις γνώσεις κάποιου Φώτη ας πούμε. Είναι μεσάζοντες ανάμεσα στα μοντέλα και τον κόσμο.
    Το δυσάρεστο είναι ότι ο κόσμος ενημερώνεται και μετά ρίχνει το ανάθεμα ΠΑΝΤΟΥ!
    Και είναι άδικο αυτό.
    Προσωπικά, δεν τα "έβαλα" με κανέναν για τη χθεσινή χιονόπτωση στα Γιάννενα. Άλλωστε, ο βασικός ρόλος της επιστήμης ποιος είναι; Να προλάβει να πληροφορήσει τον κόσμο σε μια περιοχή στην οποία προβλέπεται μια κακοκαιρία ας πούμε ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
    Ε, τι στο καλό.
    Αν συνέβαινε στα Γιάννενα χθες κάτι αξιοσημείωτο ώστε να υπάρξει η ανάγκη να προστατευθεί ο πληθυσμός, θα είχε προβλεφθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Πολύ κακό για το τίποτα.
    Και ποιο ήταν το πρόβλημα της μη πρόβλεψης της χιονόπτωσης κύριοι;
    Μήπως συνέβη κάτι ανεπανόρθωτο, κάποιο έκτακτο συμβάν που να οφείλεται στην αποτυχία πρόγνωσης του συγκεκριμένου φαινομένου;
    Ίσα ίσα ήταν μια ωραία έκπληξη που από τις πολλές που η φύση μας επιφυλάσσει και θα εξακολουθεί να το κάνει γιατί κανένα αριθμητικό μοντέλο δεν μπορεί να διαβάσει έτσι όπως εμείς το επιθυμούμε την φύση.
    Ειρήνη ημίν λοιπόν....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Σκέφτομαι τη χαρά των μικρών παιδιών στα Ιωάννινα χθες! Ίδια με τη δική μας χαρά, όταν τη δεκαετία του ΄80χιόνιζε χωρίς να έχει προβλεφθεί και την αντίστοιχη λύπη μας όταν παρά την πρόγνωση της ΕΜΥ που μιλούσε για χιονοπτώσεις, βλέπαμε μόνο βροχή η χιονόνερο...

    Νίκος (φιλόλογος)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Η τεχνολογία οφείλει να βαδίζει χέρι χέρι με τον άνθρωπο. Μας το δείχνουν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι με κάθε ευκαιρία (βλέπε Υπολογιστής των Αντικυθήρων)...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ωστόσο, και η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας μπορεί να έχει ως συνέπεια να ατονήσουν βασικές δεξιότητες που έχουμε οι άνθρωποι. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ότι η νέα γενιά είναι πιο ανορθόγραφη σε σχέση με τις αμέσως προηγούμενες, ακριβώς εξαιτίας της πολύωρης καθημερινής ενασχόλησης της με κινητά, τάμπλετ κ.λ.π. από την ηλικία των 2 ετών παρακαλώ (έχω προσωπικά παραδείγματα).

      Γενικά όλα χρειάζονται μέτρο. Δεν πρέπει να χάσουμε την ανθρώπινη φύση μας. Την προσωπική επαφή, το να είμαστε απλά όρθιοι - έχουμε φτάσει στο σημείο να είμαστε τον περισσότερο χρόνο της ζωής μας καθιστοί σε μία καρέκλα - το να περπατάμε, να τρέχουμε, να κολυμπάμε. Όπως λέει και ένα από τα λίγα τραγούδια με νόημα της σημερινής εποχής: Ι 'm tired of using technology".
      Β. ΣΠ.

      Διαγραφή
    2. Ακριβώς αυτό πρέσβευαν οι πρόγονοί μας. Την ανάγκη να συμμετέχει ενεργά ο άνθρωπος στην όποια τεχνολογική εξέλιξη και κυρίως εφαρμογή, όχι να είναι αμέτοχος δέκτης. Και στον Υπολογιστή των Αντικυθήρων, χωρίς τη σταθερή περιστροφική κίνηση του μοχλού από το χέρι του χειριστή του, δεν ήταν δυνατή η ρεαλιστική απεικόνιση της κίνησης των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Ό,τι απομονώνει τον άνθρωπο από τη συμμετοχή του στη δημιουργία, απλά δεν είναι σύμφωνο με την ανθρώπινη φύση και τους φυσικούς νόμους.

      Διαγραφή
  15. Νομίζω ότι ο δάσκαλος έχει δίκιο στο θέμα της ανυποληψίας της Ε.Μ.Υ.κατά το παρελθόν.Και το λέει ο Ζιακόπουλος,ο οποίος πανθομολογουμένως την υπηρέτησε με μεράκι και ευσυνειδησία.Επ ουδενί θα διενοείτο να υποβαθμίσει το....σπίτι του.Αλλά.....φιλτάτη η αλήθεια.Ανακαλώ στη μνήμη μου ένα από τα χαριτολογήματα που κυκλοφορούσαν κάποτε."Η Ε.Μ.Υ. είναι μια δημόσια υπηρεσία,η οποία προβλέπει με απόλυτη ακρίβεια τον καιρό της χθεσινής ημέρας!".=====Π.Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή