Ο Μεγαλειότατος!

Στις μυθολογίες όλου του κόσμου ο Ήλιος είναι θεός. Στην ποίηση, τη λογοτεχνία, την τέχνη γενικότερα και τη φιλοσοφία είναι ο βασιλιάς, ο αρχηγός, ο σύντροφος, το ανέσπερο φως, ο κλειδοκράτορας, ο μέγας ιεροφάντης, το χρυσό μάτι της μέρας που τα πανθορά”!

Πρόσφατα ανακάλυψα και την προσωνυμία «Μεγαλειότατος» στους στίχους δύο ποιητών:

του Κουβανού Χοσέ Μαρτί (1853-1895), εθνικού ήρωα και σύμβολο του αγώνα για την ανεξαρτησία της πατρίδας του:

«Δύο πατρίδες έχω: την Κούβα και τη νύχτα.
Μήπως οι δύο είναι μία; Σαν υποχωρεί
ο Μεγαλειότατος Ήλιος, με μακρά πέπλα
και ένα γαρύφαλλο στο χέρι, αθόρυβα
η Κούβα σαν θλιμμένη χήρα εμφανίζεται
».


και του Ηπειρώτη Γιώργου Κοτζιούλα (1909-1956) που φτωχό παιδί κατέβηκε από την Πλατανούσα Ιωαννίνων στην Αθήνα και σπούδασε φιλολογία:

«Εγώ πιστεύω στο Μεγαλειότατο Ήλιο.

Μόνο άμα δω το πρόσωπό του, νιώθω ρίγη.

Είν’ άλλο πράγμα τώρα δα να πίνεις τίλιο

Κι άξαφνα με τον ουρανό η καρδιά ν’ ανοίγει…»

(Μεσοχείμωνο, από τη συλλογή  Σιγανή Φωτιά, 1938)

Όταν σκεφτόμουν τον τίτλο που θα έβαζα στην τριλογία μου για τον καιρό, στο μυαλό μου είχα τον Αριστοτέλη που έλεγε ότι για τον καιρό ο Ήλιος είναι το «ηγεμονικόν αίτιον». Όμως, αυτό δεν έφθανε. Μπορεί ο Γάλλος βασιλιάς «Ήλιος» να έλεγε "L'Etat c'est moi" (το Κράτος είμαι εγώ), αλλά ο πραγματικός βασιλιάς Ήλιος δεν μπορεί να πει «Le temps c'est moi» (ο καιρός είμαι εγώ). Λείπει η μαμά!

Βρήκα τη λύση όταν τυχαία διάβασα το παρακάτω απόσπασμα από το ποίημα του Ζακ Πρεβέρ (1900-1977) «Να είστε ευγενικοί» (Συλλογή Κοσμολογία): 

Ο Ήλιος ερωτεύτηκε τη Γη
Κι η Γη είν’ ερωτευμένη με τον Ήλιο
Είναι δικό τους θέμα
Υπόθεση δική τους

 ………………….

Η Γη αγαπάει τον Ήλιο και γυρίζει ολοένα
Κι εκείνος τη θαυμάζει
Κι όμορφη τη βρίσκει
Και λάμπει επάνω της
Κι όταν κουράζεται
Πάει και ξαπλώνει
Τότε σηκώνεται η Σελήνη
Η παλιά ερωμένη του Ήλιου
Που ζήλεψε
Και τιμωρήθηκε γι' αυτό
Παγώνοντας
Και τώρα βγαίνει μοναχά τη νύχτα! 
(Μετάφραση, Γιάννης Βαρβέρης). 

Με ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια που έχει κάποια σχέση με τον ανατέλλοντα Ήλιο https://www.youtube.com/watch?v=4-43lLKaqBQ&ab_channel=TheAnimalsTributeChannel

εύχομαι σε όλους σας καλό Σαββατοκύριακο!

  

44 σχόλια:

  1. Ωχ....ρομαντισμός.λογοτεχνία.....Γάλλοι, Κουβανοί.....ποιητές.....αμάν...αμάν...!Ξεχάστε Ντάλτον και τον υπόκοσμο.....βάλτε και μία ανθισμένη αμυγδαλιά...να μας αποτελειώσετε κύριε Ζιακόπουλε..."θωμάς"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πάλι βιάζεσαι. Την έκανε την ανάρτηση αυτή γιατί σίγουρα μέχρι το επόμενο σαββατοκύριακο θα διαφεντεύει ο ήλιος ο ηλιάτορας ο ηλιοπαντοκράτορας

      Διαγραφή
  2. Και πόσους καλλιτέχνες δεν έχει εμπνεύσει ο ήλιος, αυτή η πηγή ζωής για τη γη. Με ένα από τα κορυφαία τραγούδια όλων των εποχών να είναι το Always the sun των Stranglers. Αλλά και το Please don't take my sunshine away, με τον τίτλο να είναι μεταφορικός, βέβαια, εννοώντας με τη λιακάδα όλα εκείνα που ομορφαίνουν τη ζωή μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλο Σαββατοκυριακο να εχουμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τι αντιθεση όμως οι από κάτω που τσακώνονται σαν Ταλιμπάν τους αρέσει η ποιότητα του δασκάλου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μεγαλειότατος : Υπερθετικός βαθμός του αρχαιοελληνικού επιθέτου μεγαλείος.
    Και μια παροιμία με καιρική διάσταση αλλά και κοινωνικές προεκτάσεις : "Ήλιος και βροχή που παντρεύονται οι φτωχοί ".
    Βεβαίως και ο ήλιος είναι η πηγή ζωής για τη γή,αλλά με ανησυχεί το γεγονός ότι τα "καύσιμά του" δεν είναι ανεξάντλητα !!.
    Πάλι καλά που κάποια στιγμή ξεφύγαμε από τη γεωκεντρική προσέγγιση του κόσμου.
    "Αινείτε αυτόν ήλιος και σελήνη.....".--=======Π.Α.

    Υ.γ Το σκίτσο μου έφερε στον νου και το "ηλιακό στέμμα".Όσο για τα καιρικά μελλούμενα καμία ανησυχία.Ακολουθεί ο Μάρτιος,ο μήνας του θεού του πολέμου......-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "τὸν ἥλιον εἰς ἐξουσίαν τῆς ἡμέρας, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ·",

      επίσης, https://www.youtube.com/watch?v=3wZ_b_uUAdQ

      Διαγραφή
  6. Με μεγάλη επιφύλαξη κε. Ζιακόπουλε, η Πλατανούσα, ένα από τα πολλά χωριά στους ανατολικούς πρόποδες του Ξηροβουνίου, πρέπει να ανήκει οριακά στο νομό Ιωαννίνων. Όμορφα τοπία, κακοτράχαλα μέρη, κακοί δρόμοι και κάπως ... εγκαταλελειμμένα χωριά σε εκείνη την πλευρά του Ξηροβουνίου, απέναντι ακριβώς από τα Τζουμέρκα (η θέα των οποίων από εκεί κόβει την ανάσα) και με τον Άραχθο κάτω χαμηλά να κυλά προς την πεδιάδα του νομού Άρτας και τον Αμβρακικό. Κατά σειρά, Κορφοβούνι, Πιστιανά, Ροδαυγή, Σκούπα, Δαφνωτή, Πλατανούσα, Μονολίθι κι αρκετά μετά το Καλέντζι τα χωριά της ανατολικής μεριάς του Ξηροβουνίου πηγαίνοντας από την Άρτα στα Γιάννενα μέσω εκείνης της διαδρομής. Πανέμορφα μέρη.
    Καλό Σαββατοκύριακο
    Παύλος, Άρτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δίκιο, Παύλο. Η Πλατανούσα ανήκει στο νομό Ιωαννίνων.
      Ευχαριστούμε πολύ.

      Διαγραφή
    2. Καλησπέρα κύριε Ζιακόπουλε, στον νομό Ιωαννίνων ανήκει όντως. Γράφεται με δύο σίγμα, Πλατανούσσα, κατά τα αρχαία, π.χ. Πιτυούσσα(Χ.Π. ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ). Ως το 1920 ονομαζόταν Ραψίστα. Από το ίδιο χωριό καταγόταν και ο σπουδαίος συνθέτης Δημήτρης Δραγατάκης(1914-2001). Μιχάλης.

      Διαγραφή
  7. Καλησπερα δασκαλε και σε ολους τους φιλους.
    Φαινεται να σχηματιζεται σκανδιναβικος αντικυκλωνας και οπως εχει πει και ο δασκαλος, τα μοντελα τρελαινονται! Σε καθε ραν θα δινουν και κατι αλλο! Μεγαλο ενδιαφερον αποκτα ο μαρτιος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλησπέρα από τη Στοκχόλμη .Εδώ έχουν και Πέμπτη εποχή που λέγεται vårvinter-ανοιξιάτικος χειμώνας .Μάκης Στοκχόλμη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. "Here comes the sun" και "The sun king" και τα δύο από τους Beatles.
    Να μην ξεχάσουμε και τον βασιλιά Ήλιο, τον Λουδοβίκο ΙΔ!

    Νίκος (φιλόλογος)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Τελικά νομίζω η αναφορά...αφορά το πέρσινο μάθημα για τα ηλιακά μέγιστα του Φεβρουαρίου..και Μαρτίου..που επιτρέπουν την ανύψωση αντικυκλώνων σε βορειότερα πλάτη...με τις πρώτες τοληρές αναβάσεις τους...(ριτζ)..καθώς ο ηλιος αρχίζει και παίρνει τα πάνω του...(μεσηβρινή κυκλοφορία χιχιχι)..."θωμάς"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Παρά τον ήλιο είχε κυματάκι με τον δυτικό άνεμο, όπως είχε γράψει ο κ. Ζιακόπουλος στην πρόγνωση και συγκεκριμένα για 6 beaufort στα Κύθηρα. Πταίσματα ήταν, βέβαια, αυτά τα κύματα, σε σχέση με τα υδάτινα βουνά που είχαν κάνει τον Σαρωνικό να θυμίζει Ατλαντικό για μια βδομάδα τον Ιανουάριο.Και άλλη μία βδομάδα είχαμε δριμύ ψύχος με τους βοριάδες και τα χιόνια τον Φεβρουάριο. Άραγε τι να επιφυλάσσει και ο παγωμένος τα δύο προηγούμενα χρόνια Μάρτιος. Υπενθυμίζω τα χιόνια, ανήμερα της 25ης Μαρτίου 2021 και τον χιονιά Φίλιππο τον Μάρτη του 2022, που είχε κι άλλες πιο ασθενείς χιονοπτώσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μια πολύ βαριά βρισιά στη Σερβία είναι το: "θα σου γ#/@& τον ήλιο". Βαριά αλλά ποιητικότατη βρισιά κατά την γνώμη μου. Όταν παλιά ρώτησα ένα Σέρβο φίλο το γιατί, μου απάντησε" καταρχήν η original βρισιά είναι το "θα σου σβήσω τον Ήλιο" ενώ τα τελευταία χρόνια έχει μπει και το ρήμα της αναπαραγωγής...
    Μιχάλης Στ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Μη ξεχνάμε και τον σπουδαίο Ελύτη που δίνει άλλο ένα όνομα στον ήλιο
    Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας
    ο πετροπαιχνιδιάτορας
    από την άκρη των ακρώ
    κατηφοράει στο Ταίναρο
    Φωτιά “ναι το πηγούνι του
    χρυσάφι το πιρούνι του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Κατακλισμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
    μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε
    Και έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
    Τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!
    Οδυσσέας Ελύτης(επίσης).

    Χαλαρό άρθρο σήμερα εν όψει καλοκαιρίας και αντικυκλώνα.
    Ο ήλιος είναι αγαπημένος μού παρότι καιρόφιλος και χειμωνόφιλος.
    Τον αγαπώ και περνώ ώρες πολλές μαζί τού όταν αυτός πρέπει να έρθει(άνοιξη και κυρίως καλοκαίρι).
    Τις υπόλοιπες εποχές τσακωνόμαστε όταν έρχεται απρόσκλητος, αλλά έχε χάρη πού είναι το άλφα και το ωμέγα πάνω στη γη και δεν μπορώ να τον μαλώσω.
    Καλή ηλιόλουστη Κυριακή της αποκριάς σε όλους τούς φίλους.
    Υ. Γ. Κομματάρα το τραγουδάκι των animals, πολύ καιρό είχα να το ακούσω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φώτη υπάρχει και το σπουδαίο κομμάτι του Bob Marley το the sun is shining

      Διαγραφή
  15. Ο Ήλιος και το Νερό είναι η πηγή της ζωής.
    Ο ήλιος κάνει το νερό να ξεκινά από την θάλασσα, και να καταλήγει στη θάλασσα.Αυτος ο *χρυσός* κύκλος του νερού δίνει ζωή στον πλανήτη.
    Καλό Σαββατόβραδο σε όλη την παρέα.Δημητρης κεντρική Κορινθια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Oχι εντελώς άσχετο. Όπως είπε και ο μέγιστος για πολλούς Σταμάτης Γονίδης σε μια εκπομπή η Κυριακή λέγεται στα αγγλικά Sunday γιατί έχει παρατηρηθεί ότι έχει σχεδόν πάντα ήλιο... Δεν είναι τυχαίο δηλαδή. Δάσκαλε πολύ ωραίο το άρθρο για τον ήλιο τον Ηλιατορα.Ειστε πηγή μάθησης για όλους μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εχω μιά διαφορετική άποψη,αλλά από τη στιγμή που το είπε ο Σταμάτης ο Γονίδης εγώ πάω πάσο ........Π.Α.

      Διαγραφή
    2. Ωραίο ,Χρήστο,ιδιαίτερα και με τη φωνή του δημιουργού .--========Π.Α.

      Διαγραφή
  17. «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας
    ο πετροπαιχνιδιάτορας

    λίγο το στόμα του άνοιξε
    κι ευθύς εμύρισε άνοιξη»
    Χωρίς τίποτα να υπονοώ, άλλα τα περί μεγαλειότητας προξενεί μια.....ανατριχίλα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Νάσου και μιά αττική σύνταξη ,χωρίς ανατριχίλα.......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Μετά από 3 εβδομάδες χειμώνα στην Αττική ας βιώσουμε την συνέχεια. Ευχάριστο διάλειμμα που χάρισε 4 μέρες χιονιού στη Νέα Φιλαδέλφεια. Σίγουρα όχι κάτι το ιδιαίτερο αλλά το μη χείρον βέλτιστον.

    Κατά τα άλλη η ανομβρία συνεχίζεται στην περιοχή της Αττικής. Τι να κάνεις.

    Γιάννης
    Νέα Φιλαδέλφεια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Abundant Sunshine σήμερα στην Ξάνθη όπως συμβαίνει εδώ και εβδομάδες. 0 mm μέχρι τώρα για τον μήνα Φεβρουάριο... Θερμοκρασία τώρα 16 βαθμοί στην περιοχή μου έξω από Ξάνθη.Καλοκαιρι μέσα στον χειμώνα όπως είπε και ο Δάσκαλος μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Προσπαθείς με κάθε τρόπο να πείσεις τον εαυτό σου ότι η Αθήνα είναι Ελσίνκι..
    Πιστεύω στο τέλος θα τα καταφέρεις.
    Προς Jeank.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ακριβώς!
      Κάποιοι δεν μπορούν με τίποτα να συνειδητοποιήσουν το γεωγραφικό πλάτος στο οποίο ζουν. Και μάλιστα όταν τελικά ρίχνει μετά το μισο μετρο στην αυλή τους, σαν καλοί ελληναρες βρίζουν το κράτος που δεν κατάφερε να τους εκχιονισει στο άψε σβήσε. Τι να πει κανείς. Πρέπει να τους υποστούμε και αυτούς!
      Καλό θα είναι να διατηρούμε ένα μετρο στις προσδοκίες μας όσο καιροφιλοι και αν ειμαστε.
      Γιάννης-Χανιά

      Διαγραφή
    2. Αμα έχετε αποδείξεις για το αντίθετο φέτος στην Αθήνα να το δεχθώ. Χανιά βλέπω, ο ανώνυμος από Κηφισιά άραγε;

      Διαγραφή
    3. Μπορεί να το δούμε,ίσως,και κάπως διαφορετικά .Κάποιοι ενδέχεται να έχουν και έναν ουτοπικό και ανεκπλήρωτο έρωτα ,υπαγόμενον στο φαντασιακό πεδίο της συνείδησής τους .Εφ όσον δεν βλάπτουν κανέναν ,ας μην τους αποπαίρνουμε.
      Αυτά,και κλείνω τα περί της μεγαλειότητος με τον ποιητικό στίχο : "Ελλάς το μεγαλείον σου βασίλεμα δεν έχει "!. --=======Π.Α.

      Υ.γ. Αύριο τα φρέσκα καιρικά κάστανα.

      Διαγραφή
    4. Μία φορά θα συμφωνήσω με τον Γιάννη από τα Χανιά.

      Διαγραφή
  22. Καλός και χρήσιμος ο Μεγαλειότατος αλλά σε κατάλληλες ποσότητες και τις κατάλληλες εποχές γιατί αλλιώς τυφλώνει και υπερθερμαίνει. Γενικά γεννημένος Φθινόπωρο και όντας μελαγχολικός τύπος προτιμώ τη συννεφιά. Διάβασα με προσοχή επομένως κάποιο προηγούμενο άρθρο σας για τα σύννεφα.

    Καλή εβδομάδα να έχουμε όλοι και μετά το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας αναμένουμε να δούμε αν θα προκύψει Άνοιξη ή κάνει μια μικρή επίδειξη δύναμης και αντοχής στις καθυστερήσεις ο Χειμώνας το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχω τη διαίσθηση ότι δε θα συμβεί κάτι το αξιοσημείωτο. Άντε μια πτώση της θερμοκρασίας και μέχρι εκεί

      Διαγραφή
  23. Τρελή ανομβρία στα Χανιά φέτος, δεν θα κατέβει και ο Πολάκης, πάει τελειώσαμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Ηλιόλουστη και ζεστή η Κόνιτσα.
    Το κρύο βέβαια νωρίς το πρωί είναι τσουχτερό.
    Τα δέντρα ξεκίνησαν να δίνουν, η φύση ξυπνάει σιγά σιγά.
    Στα χωράφια ξεκίνησαν τα οργωματα και η μέρα μεγαλώνει.
    Τα χιόνια που έπεσαν στα βουνά διατηρούνται.
    Καλή εβδομάδα σε όλους τους φίλους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Το παράκανε η άνοιξη σήμερα σε κάποιες κέντρο ανατολικές περιοχές.
    20αρια γενικευμένα ενώ κάποιες περιοχές άγγιξαν και τούς 22 με 23β το μεσημέρι.
    Εδώ στα δυτικά ΒΔυτικά κρατήθηκαν κάπως τα προσχήματα λόγω τού πιό ψυχρού δυτικού ανέμου πού έρχονταν από το Ιόνιο αυτή την εποχή, καθώς και κάποιες νεφώσεις μέσα στην ημέρα και τις πρωινές ομίχλες δεν άφησαν τον υδράργυρο να ξεφύγει πάνω από τούς 15β στα περισσότερα πεδινά.
    Η νέα εβδομάδα επίσης ανοιξιάτικη στο μεγαλύτερο μέρος της.
    Ψυχρή εισβολή άξιου λόγου γιά την Ελλάδα δεν φαίνετα σε βάθος τουλάχιστον 10ημερου,με το μεγάλο στοίχημα να είναι οι αξιόλογες βροχές πού πιθανόν να μας απασχολήσουν από τα δυτικά κυρίως στα τέλη τού μήνα αρχές Μάρτη και μετά.
    Τα μεγάλα μοντέλα συγκλίνουν πιά στο σενάριο ενός μεγάλου αντικυκλώνα εμποδιστή στη βόρεια βορειοδυτική Ευρώπη με πίεση στο κέντρο τού πάνω από 1040mb πού θα ανακατέψει πολύ την υετική τράπουλα σε όλη τη Μεσόγειο μαζί με το όποιο ψύχος αρχίσει να κατεβαίνει προς την κεντροδυτική Ευρώπη αρχικά.
    Τέτοιες διατάξεις στο παρελθόν με μόνιμο αντικυκλώνα στα βόρεια ΒΔυτικα(κυκλοφορία Rex blocking), έχουν δώσει σημαντικές κακοκαιρίες στη Μεσόγειο.
    Τα νεότερα μέσα στη βδομάδα καθώς όπως έγραψε και ο Αλέξανδρος,όποιες συγκεκριμένες προβλέψεις από τώρα θεωρούνται αρκετά επισφαλείς.
    Καλή νέα εβδομάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστούμε πολύ Φώτη για τις πάντα κατατοπιστικές και χρήσιμες πληροφορίες σου.
      Η αλήθεια είναι επικρατούν συνθήκες προκεχωρημένης άνοιξης. Σήμερα ήρθα Βέροια να δω τους γονείς μου κι έφτασε 23 βαθμούς το μεσημέρι ενώ τώρα μεσάνυχτα έχουμε 13 βαθμούς.
      Καλή βδομάδα σε όλους/ες.
      ΥΓ: Στη βάση του χιονοδρομικού Σελίου έλιωσε το χιόνι. Δεν ξέρω πόσο είχε ρίξει αλλά έλιωσε.

      Διαγραφή